سیم پیچ ها
دانش پژوهان گرامی در این جا قصد داریم شما را با یکی از ابزارهای الکترونیکی به نام سیم پیچ آشنا نماییم.
هرگاه یک هادی جریان الکتریکی را به صورت دوایری با مراکز مشترک بپیچیم یک نوع ساده از سیم پیچ خواهیم داشت. به عبارت دیگر چنان چه یک سیم را ازحالت مستقیم خارج کرده آن را به صورت یک فنر مارپیچی درآوریم، یک سیم پیچ درست کرده ایم و این سیم پیچ دیگر مثل یک سیم معمولی و مستقیم نیست چرا که در برابر عبـور جریان برق مقاومت می کند و بر اثر این مقاومت در دور این سیم پیچ یک حوزه مغناطیسی به وجود می آید و چنان چه سیمی را دور یک فلز مثلا میخی بپیچیـــم، وقتی به دوسرسیم پیچ ولتاژی وصل شود، میخ آهنربا می شود و می تواند اجسام فلزی را جذب کند.
معمولا سیم مسی با روکش لاک برای ایجاد یک سیم پیچ استفاده می شود، چون لاک بسیار نازک است و باعث می شود سیم پیچ ها حجیم نشوند و به راحتی بتوان آن ها را مورد استفاده درانواع سیم پیچی ها قرارداد، به لاک سیم های مسی مورد استفاده در سیم پیچی شارلاک گفته می شود، شارلاک به صورت مایع در سیم پیچی ها نیز وجود دارد و یکی از موارد استفاده شارلاک مایع، وقتی است که یک سیم پیچی مثلا سیم پیچ یک پمپ آب زخمی شده یا قسمتی ازسیم های آن، لاکشان ازبین رفته، در این جور مواقع بعد از این که مطمئن شدند سیم پیچ مشکلی ندارد، مقداری لاک مایع روی قسمت های مورد نظرمی ریزند، بعد از این که لاک کاملا خشک شد، سیم پیچ پمپ آماده استفاده مجدد می شود، البتّه برای این که شــــارلاک خوب به فضای خالی سیم پیچ نفوذ کند، ممکن است کل سیم پیچ را داخل شارلاک غوطه ور کـرده و سپس درون یک فر قرار دهند تا با حــــرارتی مناسب، شارلاک ضمن پر کردن فضای خالی مابین سیم ها، خشک شود.
سیم های مورد استفاده در سیم پیچی، سایـزهای گوناگون دارند، به عنوان مثال برای پیچیدن یک ترانس 220 ولت به 6 ولت نیم آمپراز دو سایز مختلف سیم استفاده می شود، برای قسمت 220 ولت یا اولیّه قطرسیم 0.1113 میلی متر و برای قسمت ثانویّه یا 6 ولت، قطرسیم 0.7230 میلی متراستفاده می شود، لازم به توضیح است که بحث سیم پیچی نیز گسترده است وخود یک رشته مجزّا محسوب می گردد.
میدان مغناطیسی حاصل از سیم‌پیچ ها
با عبور جریان الکتریکی از سیم پیچ درون و اطراف آن میدان مغناطیسی پدید می‌آید. در صورتی که سیم پیچ را ایده‌آل فرض کنیم (سیم پیچی که طول آن نسبت به مساحت آن بسیار بزرگ تر است) میدان مغناطیسی در داخل سیم پیچ یکنواخت است و از میدان مغناطیسی خارج آن بسیار بیشتر است. اندازه‌ی میدان مغناطیسی در دهانه‌ی سیم‌پیچ نصف میدان مغناطیسی در میانه‌ی آن(دور از لبه‌های آن) است. مقدار عددی میدان مغناطیسی B حاصل از سیملوله از رابطه‌ی زیر به دست می‌آید:
این میدان انرژی الکتریکی را به صورت انرژی مغناطیسی ذخیره می‌کند.
مقدار | نماد |
ضریب تراوایی نسبی مغناطیسی هسته | k |
ضریب تراوایی مغناطیسی خلا | μ0 |
جریان گذرنده از سیم‌پیچ | I |
شمار دورهای سیملوله | N |
درازای سیم‌پیچ | l |
کاربرد سیم‌پیچ ها سیم‌پیچ‌ها معمولاً در همه موتورهای الکتریکی و ترانس‌ها کاربرد دارند و به صورت‌های مختلف از جمله توزیع شده و متمرکز پیچیده می‌شوند. همین‌طور در فیلترهای الکترونیکی، مدارهای مخابراتی و نوسان‌سازهای الکترونیکی کاربرد وسیعی دارند.
