مذاكرات در وقت استراحت ایران و 1+5

جمهوری اسلامی ایران در حالی دور دوم مذاكرات ژنو را در حدود دو هفته گذشته به پایان رساند كه با یك نابكاری و یا خرابكاری مواجه بود. خرابكاری‌ای كه از سوی فرانسه روی داد تا مذاكرات را ناكام گذارد. اگرچه در روند موفقیت‌آمیز مذاكرات ایران و 1+5 نمی توان شك كرد، اما عدم حصول توافق نهایی عاملی بود كه به عنوان نقطه منفی این مذاكرات از آن یاد می‌شود. به قول دكتر ظریف، وزیر امور خارجه، اگر در مذاكرات حتی در مورد تمام مسائل توافق شود و مسائل كوچك باقی بماند، گویی هیچ توافقی صورت نگرفته است. به هر روی دو طرف با ابراز رضایت از این مذاكرات، دور آتی مذاكرات را 4 شنبه و 5 شنبه این هفته تعیین كرده‌اند تا بر مبنای آن شاید بتوان گامی اساسی در مسیر مذاكرات و حصول توافق برداشت. پیش‌بینی‌ها بر این است كه اگر روند مذاكرات مثبت باشد، این مذاكرات در روز سوم یعنی روز جمعه نیز ادامه یابد. استقبال دو طرف از مذاكرات نیز این نوید را می‌دهد كه بتوان این بار با حل برخی مسائل به نتیجه مطلوب دست یافت. در این میان اما در طول چند روز گذشته اظهارات فراوانی از سوی طرف غربی صورت گرفته كه گاه با یگدیگر در تناقض بوده است.

آمریكا در مرحله اول متعهد به ادامه مذاكرات با ایران شد و حصول توافق را قریب ارزیابی كرد اما برخی فشارها از طرف لابی عربی – صهیونیستی، باعث شد سران این كشور روندی دیگر دنبال كنند و باز هم بر روی میز بودن گزینه‌های مختلف از جمله حمله نظامی تاكید كنند. به نظر می‌رسد این اظهارنظرها تاكتیكی موقتی و گذر است كه با هدف راضی كردن اعراب و رژیم صهیونیستی اتخاذ شده است. روسیه و چین نیز در اظهارنظرهای مختلفی، بر حصول توافق نهایی تاكید كردند و در آخرین مكالمه تلفنی پوتین و روحانی نیز بر روند مثبت مذاكرات تاكید و تلاش‌های روسیه برای حصول توافق تاكید شد. از سوی دیگر فرانسه به عنوان كشوری مخالف توافق، مواضع غیراصولی و غیرمنطقی خود را تكرار كرد. اولاند، رئیس جمهور فرانسه در سفر به سرزمین‌های اشغالی این نكته را مورد تاكید قرار داد كه شروط كشورش در مورد توقف ساخت راكتور آب سنگین اراك، تعلیق غنی سازی 20 درصدی، نظارت بر تمام تاسیسات هسته‌ای و كاهش ذخائر فعلی ایران پابرجاست و باید عملی شود. اما در این میان جان كری، وزیر امورخارجه آمریكا از رایزنی‌های خود برای بهبود اوضاع و راضی كردن فرانسه خبر داد.

انگلستان و آلمان نیز موضعی منطقی و معتدل اتخاذ كردند. جمهوری اسلامی ایران نیز در این مدت بیكار نبود و با رایزنی‌های مختلف وارد عرصه شد. در اولین گام توافقنامه‌ای با آژانس را به امضا رساند و مراحل جدیدی از همكاری با آژانس را تدوین كرد و از سوی دیگر آژانس نیز در گزارشی برای اولین بار فعالیت و نظارت خود را مثبت ارزایابی كرد. برخی منتقدان داخلی دولت نیز از روند هرگونه توافقی انتقاد كردند و شرایط را به گونه‌ای توصیف نمودند كه كان ‌هو ایران و تیم مذاكره كننده درصدد دادن امتیازی ویژه به طرف مقابل است. توفیق دیگر مذاكرات گذشته را می‌توان در ایجاد زمینه برای توقف تصویب و اجرای تحریم‌های جدید تا ماه دسامبر علیه ایران در كنگره و سنای آمریكا عنوان كرد كه خود سندی از رو به پیش بودن مذاكرات است. در هر حال ایران و 1+5 در حالی وارد مذاكرات این هفته می‌شود كه بسیاری از اظهارنظرهای مغرضانه و مشفقانه بین المللی و بعضا داخلی و نیز رایزنی‌ها و مذاكرات را با خود به همراه دارد. اما همانگونه كه اعضای تیم مذاكره كننده تاكید كرده‌اند تنها چیزی كه در این مذاكرات مورد معامله قرار نمیگیرد، حقوق حقه ملت ایران است. عدم پذیرش هر شرطی قبل از مذاكره و مقابله با زیاده‌خواهی‌ها كه به قول یكی از اعضای تیم مذاكره‌كننده به متن مورد توافق اضافه شده بود، و حضور با احتیاط ، از جمله مواردی است كه در این دور از مذاكرات لحاظ می‌‌شود.