علائم و درمان آسیب نخاع
آسیب های طناب نخاعی به علت صدمات وارده بر هر بخش از ستون فقرات از جمله مهره ها، رباط ها یا دیسک های بین مهره ای رخ می دهد. آسیب های طناب نخاعی ممکن است باعث از دست رفتن کارکرد اندام ها در پایین سطح جراحت و از جمله ایجاد فلج شود.
طناب نخاعی نواری از رشته های عصبی است که از مغز آغاز می شود و از میانه پشت به سمت پایین گسترش می یابد.
نخاع پیام های ورودی و خروجی میان مغز و بقیه بدن را منتقل می کند. نخاع از بافت نرمی ساخته شده است که با مهره های ستون فقرات احاطه و بوسیله آنها حفاظت می شود.
آسیب های طناب نخاعی به علت صدمات وارده بر هر بخش از ستون فقرات از جمله مهره ها، رباط ها یا دیسک های بین مهره ای رخ می دهد.
آسیب های طناب نخاعی ممکن است باعث از دست رفتن کارکرد اندام ها در پایین سطح جراحت، و از جمله ایجاد فلج شود.
علل آسیب نخاع
ضربه ناگهانی به ستون فقرات که باعث شکستگی، دررفتگی، له شدگی یا تحت فشار قرار گرفتن مهره ها شود ممکن است باعث آسیب طناب نخاعی ناشی از ضربه شود.
همچنین اصابت گلوله یا زخم چاقو ممکن است طناب نخاعی را قطع کند.
در طول هفته های پس از آسیب، خونریزی، تورم و التهاب و تجمع مایع درون یا در نزدیکی طناب نخاغی اغلب به آسیب بیشتر آن می انجامد.
بیماری هایی مانند آرتروز، سرطان، التهاب، عفونت ها یا ساییدگی دیسک های مهره های ستون فقرات از جمله علل آسیب های غیرضربه ای نخاع هستند.
سطح آسیب نخاع
جراحات طناب نخاعی از لحاظ محل و شدت آسیب دیدگی متفاوتند. سطح آسیب نخاعی به معنای پایین ترین بخش طناب نخاعی است که کارکرد طبیعی خود را حفظ کرده است.
آسیب های در سطح بالاتر بازوها، دست ها، تنه، پاها و اندام های لگنی را درگیر می کنند، در حالی که آسیب های در سطح پایین تر فقط پاها، اندام های لگنی و تنه را گرفتار می کنند.
آسیب نخاع بر حسب سطح آن می تواند به فلج هر چهار اندام، دست ها و پاها (تتراپل ژی یا کوادریپل ژی) یا فلج اندام های تحتانی یا پاها (پاراپلژی) منتهی شود.
شدت جراحت نخاع ممکن است کامل باشد که در آن همه حرکات و حس ها در زیر سطح جراحت از دست می روند، یا ناکامل باشد که مقداری از حس و حرکت باقی می ماند.
علائم آسیب نخاعی
- از دست دادن توانایی حرکت
- از دست دادن حس (حس لمس، گرما یا سرما)
- از دست دادن کنترل ادرار و مدفوع
- تشدید بازتاب های عضلانی یا گرفتگی عضلات
- تغییرات کارکرد یا حساسیت جنسی
- درد یا سوزش به خاطر آسیب عصبی
- اشکال در تنفس، سرفه و یا صاف کردن گلو
علائم اضطراری که ممکن است به دنبال آسیب نخاع ایجاد شوند، عبارتند از:
- درد یا فشار شدید در سر، گردن یا پشت
- ضعف، از دست رفتن هماهنگی یا فلج بخشی از بدن
- از دست رفتن کنترل ادرار و مدفوع
- اشکال در راه رفتن یا حفظ تعادل بدن
- اشکال در تنفس پس از جراحت
- کج شدن گردن یا پشت
افرادی که دچار این علائم می شوند، باید فورا به پزشک مراجعه کنند.
درمان
گزینه های درمانی محدود هستند، اما تکنولوژی های پروتز و داروهایی که ممکن است به رشد مجدد سلول های عصبی و یا بهبودی کارکرد عصبی باقیمانده کمک کنند، در حال ایجاد و تکمیل شدن می باشند.
امدادگران بلافاصله پس از حادثه برای حمل و نقل بیمار، ستون فقرات را با استفاده از یک بریس گردنی محکم و برانکار ثابت می کنند. درمان اورژانس شامل حفظ توانایی تنفسی بیمار، پیشگیری از شوک، حفظ بی حرکتی گردن و پیشگیری از عوارضی مانند لخته شدن خون است.
هنگامی که آسیب ستون فقرات در یک فرد تشخیص داده می شود، ممکن است داروهایی مانند متیل پردنیزولون (یک داروی کورتیکوستروئیدی) دریافت کند که در صورتی که در هشت سال اول پس از آسیب دیدگی تجویز شود، ممکن است باعث بهبودی مختصر در برخی از بیماران شود.
پزشکان ممکن است از ترکشن (اتصال دادن بریس های فلزی و وزنه به جمجمه) برای جلوگیری از حرکت کردن آن استفاده کنند تا ستون فقرات را تثبیت کنند و یا آن صاف کنند و دوباره در مسیر طبیعی اش قرار دهند.
جراحی ممکن است برای خارج کردن قطعات استخوان، دیسک بین مهره ای پاره شده، مهره های شکسته شده یا اجسام خارجی، یا برای پایدار کردن ستون فقرات برای به حداقل رساندن درد یا بدشکلی ها در آینده استفاده کنند.
درمان های تجربی دیگری نیز ممکن است در دسترس باشند.
توانبخشی
گروهی از درمانگران و متخصصان، با این بیماران در طول مراحل اولیه بهبودی شان کار می کنند. فیزیوتراپیست ها بر حفظ و تقویت کارکرد باقیمانده عضلانی متمرکز هستند، در حالی که کار درمانگرها، روانشناسان توانبخشی و سایرین به بیمار یاری می رسانند تا انجام کارهای پایه و مهارت های جدید را بیاموزد.
تکنولوژی مدرن می تواند تا حدی توانایی افراد دچار آسیب نخاعی را به آنان بازگرداند. تجهیزات کمکی شامل صندلی های چرخدار، تنظیم های کامپیوتری، وسائل کمکی الکترونیکی، آموزش راه رفتن با وسایل روباتی و تحریک الکتریکی می شوند.
پژوهشگران در حال حاضر در حال تولید پروتزهای عصبی هستند که "میانجی مغز کامپیوتر" نامیده می شوند. این سیستم ها از الکترودهایی که روی پوست سر نصب می شوند، یا درون مغز کاشته می شوند استفاده می کنند که پیام های الکتریکی از سلول های عصبی را ضبط می کنند و آنها را به یک پیام کنترل کننده یک کامپیوتر یا عضو مصنوعی در می آورند. این تکنولوژی هنوز در مراحل ابتدایی است، و هنوز در دسترس عموم قرار نگرفته است.
بخش سلامت تبیان
منبع: روزنامه همشهری
مطالب مرتبط:
