کتاب « شرح شمع در آداب سوگواری و مقتل سیدالشهداء علیه السلام »

حادثه عظیم عاشورا و واقعه جانگداز کربلا، فقط یک صحنه تاریخ نیست، بلکه فرهنگ زندگی و مرام بندگی تا قیامت است. همانطور که سوگواری بر سیّد و سالار شهیدان عالم حضرت امام حسین بن علی علیهماالسلام و اقامه عزا و ماتم بر آن‌ بزرگوار و شهدای والامقام کربلا، سبب نورانیت دل و صفای باطن می‌ گردد، قلب را از غفلت و کدورت دور می ‌سازد، روح بندگی را در کالبد جامعه بشری می‌ دمد و فطرت‌ ها را شکوفا و قلب ‌ها را متوجه ذات حضرت حق می ‌نماید.

کتاب « شرح شمع »، اثر حجة الاسلام شیخ علی ثمری، خلاصه ای از مهمترین مقاتل معتبر در حادثه عاشوراست که به گونه ای تدوین شده تا برای همگان خصوصاً ذاکران اهل بیت علیهم السلام سودمند باشد. و از رهگذار شرح این واقعه جانگداز به نکات مهم و آموزنده از حرکت کربلاییان عاشق‌پیشه پرداخته و در این میان از اشعار و مراثی مناسب نیز بهره برده است.

نگارنده در فصل نخست کتاب، به آدابی که در سوگواری حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام باید رعایت شود تا منجر به بهره‌مندی صحیح از محافل عزاداری گردد، پرداخته است. فصل دوم، شامل معرفی گوشه ‌ای از مناقب و فضایل حضرت سیدالشهداء علیه السلام است، و فصل سوم کتاب، به روزشمار حادثه کربلا تا هنگامه شهادت سالار شهیدان علیه‌السلام اختصاص دارد. فصل پایانی نیز، حوادث و مصائبی را که در مسیر اسارت یادگاران آن حماسه جاودان از کربلا تا مدینه متوجه اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام بوده، بررسی نموده است.

در بخشی از کتاب می خوانیم:

«عصر عاشورا، پس از شهادت اصحاب و یاران، حضرت عباس علیه السلام تنهایی و بی كسی امام را نتوانست تحمل كند. محضر امام علیه السلام رسید و رخصت میدان رفتن و جانفشانی خواست... . امام علیه السلام فرمودند: مقداری آب برای این طفلان تهیه نما. جناب قمر بنی هاشم علیه السلام مشك به دوش گرفت و روانه میدان شد. با سپاه حریف، درباره آوردن آب به خیمه ها سخن گفت. وقتی از آن ها مأیوس شد، نزد امام علیه السلام بازگشت و طغیان و سركشی دشمن را به عرض رسانید. در این حال صدای العطش كودكان فضای خیمه ها را پر كرده بود. سقّا نگاهی به چهره معصوم كودكان انداخت و بدون تأمل سوی شریعه فرات برگشت و به نگهبانان شریعه حمله كرد و جمع كثیری را كشت و وارد شریعه شد، دست زیر آب برد تا مقابل صورت آب را بالا آورد. «ذَكَرَ عَطَش الحسین و اهل بیته» به یاد لبان خشكیده حسین علیه السلام و اهل بیتش افتاد و آب را برگرداند به شریعه.

هنگام بازگشت، دشمن راه را بر او بست. حضرت برای محافظت از مشك به سمت نخلستان رفت و دشمن نیز به دنبالش . ... از هر طرف تیر و نیزه به سمتش پرتاب می كردند، تا اینكه زره از انبوه تیرها همچون خار پشت به نظر می رسید.... . ابرص بن شیبان دست راست حضرت را قطع نمود، حضرت مشك را به دوش چپ انداخت و با دست چپ جنگید... .در این هنگام دست چپ حضرتش را حكیم بن طفیل از مچ قطع كرد. مشك را به دندان های مبارك گرفته سعی می كرد آب را به خیام برساند. لذا خود را به روی مشك انداخت. در این حال دشمن تیری به چشم و تیری به مشك زد، حكیم بن طفیل با گرزی آهنین فرق مبارك را نشانه گرفت و ضربتی وارد کرد و او را بر زمین انداخت. عباس علیه السلام عرضه داشت: «یا اباعبدالله علیك منی السلام»،... امام علیه السلام خود را به نعش برادر رسانید، وقتی قمربنی هاشم در بالین امام حسین علیه السلام جان سپرد، حضرت فرمودند: «الان انْكَسَر ظَهری»، عباسم الآن كمرم شكست و چاره ام از هم گسست».