شور و شعور عزاداری در تلویزیون!

از جمله مناسبت های مهمی که نقش و مسئولیت رسانه ملی در آن بسیار پر رنگ می باشد،ماه محرم الحرام و مخصوصا دهه اول آن است که با توجه به اعتقاد و محبتی که در مردم نسبت به سید و سالار شهیدان اباعبد الله الحسین می باشد،مورد استقبال بیشتری نسبت به رسانه های خارج از کشور قرار می گیرد و بسیاری از مردم با خاموش کردن ماهواره،در این ده روز توجه بیشتری به این رسانه پیدا می کنند.

هرچند که بسیاری از سازمان ها و شخصیت های مهم سیاسی و مذهبی در این روزها، از زحمات و تلاش های شبانه روزی مسئولین رسانه ملی،برای بازتاب عزاداری ها در سراسر میهن اسلامی، در قالب پیام های مختلف،تقدیر و تشکر کرده اند،اما این امور سبب نمی شود که ما اقدامات صدا و سیما را کاملا مثبت تلقی کرده و به مسئولین مربوطه نمره ایده آل بدهیم.

یکی از اموری که در زمان اهل بیت ،ارزش بسیار زیادی داشته،موضوع رسانه ها بوده است که در آن زمان در قالب های مختلف از جمله شعر و شاعری در جامعه به انتشار معارف اسلامی می پرداختند ، و به همین دلیل،اهل بیت علیهم السلام تعابیر مختلفی در ارتباط با این رسانه های سنتی بیان کرده اند،از جمله روایت شنیدنی امام صادق علیه السلام است که پیرامون ارزش این رسانه می فرماید:

«ما مِنْ اَحَدٍ قالَ فى الحُسَینِ شِعْراً فَبَكى وَ اَبكْى بِهِ اِلاّ اَوْجَبَ اللّهُ لَهُ الْجَنّةً وَ غَفَرَ لَهُ:هیچ كس نیست كه درباره حسین علیه السّلام شعرى بسراید و بگرید و با آن بگریاند مگر آن كه خداوند، بهشت را بر او واجب مى كند و او را مى آمرزد.»[رجال شیخ طوسى ، ص 289]

برای تبیین این مساله،باید گفت که یکی از مهمترین وظایف رسانه ملی طبق روایات اسلامی،پخش برنامه هایی است که معارف و مبانی دین را احیا کند،آن هم با شیوه ای جذاب و کاربردی که بتواند مورد توجه مردم و به ویژه نسل جوان قرار بگیرد وبا انجام این رسالت بزرگ است که تماشای برنامه های این رسانه،همانند شرکت در مجالس سوگواری از ارزش بی شماری برخوردار می شود،چنانچه امام رضا علیه السلام پیرامون این مسئله می فرماید:

«مَنْ جَلَسَ مَجْلِساً یُحْیى فیهِ اَمْرُنا،لَمْ یَمُتْ قَلْبُهُ یَوْمَ تَمُوتُ الْقُلُوبُ:هر كس در مجلسى بنشیند كه در آن ، امر (و خطّ و مرام ما) احیا مى شود، دلش در روزى كه دلها مى میرند، نمى میرد.»[بحارالانوار، ج 44، ص 278]

حال سوال مهم و اصلی پیرامون برنامه های رسانه ملی در ایام و مناسبت های خاص از جمله محرم و صفر این است که آیا می توان تعابیر مختلف در روایات را در مورد این رسانه نیز به کار برد؟آیا در برنامه های رسانه ملی امر اهل بیت احیاء می شود؟

برای پاسخ به این سوالات،به برخی از خطرات مهمی که به عنوان تهدید جدی پیرامون شعور عزاداری در جامعه امروز با آن مواجه هستیم،اشاره می کنیم تا رسانه ملی با شناخت این مشکلات در برنامه های خود تغییرات اساسی را اعمال کند:

1-پخش مستقیم مراسمات مذهبی

سوال مهم در ارتباط با این اقدام رسانه ملی این است که انعکاس عزاداری مردم در شبکه های مختلف آن هم در ساعت های طولانی از روزهای عاشورا و تاسوعا و روزهای قبل از آن چه مشکلی را از جامعه اسلامی حل و فصل می کند؟

آیا پرداختن به شور عزاداری و نمایش تصاویر خسته کننده در ساعت های مختلف شبانه روز،در رسانه ملی کافی است؟آیا مسئولیت خطیر رسانه ملی با پخش مستقیم از مراسمات مذهبی پایان می پذیرد؟

در پاسخ به این سوال مهم،شاید بتوان جواب های متعددی را بیان کرد از جمله اینکه این تصاویر،نمایش دهنده شور عزاداری مردم،در جای جای میهن اسلامی است و می تواند به عنوان الگویی بسیار مناسب برای کشورهای دیگر،مخصوصا مسلمانان در اقصی نقاط دنیا باشد.

اما آنچه جامعه امروز ما بیش از گذشته به آن نیاز دارد،پرداختن به شعور عزاداری است،شعوری که در جامعه و مخصوصا در برخی از هیأت های مذهبی با خطرات جدی مواجه است و رسانه ملی به عنوان یک مسئول فرهنگی،مسئولیت خطیری نسبت به آن دارد،مسئولیتی که باید چندین ماه قبل از آغاز عزاداری ها به آن پرداخته شود،اما هر ساله با آغاز ماه محرم،تازه فکرها متوجه آسیب های عزاداری و مسائل مربوط به آن می شود و با پایان محرم نیز این مسئله به فراموشی سپرده می شود.

2-سخنرانان مذهبی

یکی از برنامه های اصلی رسانه ملی در ایام شهادت و سوگواری ائمه اطهار علیهم السلام و مخصوصا ایام شهادت سید الشهدا علیه السلام،پخش سخنرانی های مذهبی است،هرچند که در میان سخنرانان مذهبی،افراد بسیاری هستند که هر ساله با حرف های نو و سبک های جدید سخنوری و انتقال معارف در رسانه ملی حاضر می شوند،اما در این میان،هم در رسانه ملی و هم در مراسمات و عزاداری ها،شاهد سخنرانانی هستیم که جز حرف هایی که بارها به گوش مردم خورده است،حرف جدیدی برای گفتن ندارند و عکس العمل مردم در این عرصه شاهد خوبی است بر اینکه سبک و سیاق سخنرانی ها و بیان معارف،باید با تغییرات اساسی همراه باشد،چرا که مکررا دیده می شود که برخی با مشاهده یک سخنران مذهبی در یک شبکه تلوزیونی سریعا شبکه را تغییر می دهند و هرگز حاضر به تماشای آن نیستند،همچنین در بسیاری از هیأت های مذهبی نیز،جمعیت شرکت کننده در هنگام سخنرانی بسیار کم و اندک و با شروع مداحی به اوج خود می رسد که این ها همه نشانه آن است که سخنرانان مذهبی باید در سبک و سیاق انتقال معارف بازنگری جدی داشته باشند،چرا که این گروه به خوبی می توانند شعور عزاداری را در جامعه گسترش دهند و با فاصله گرفتن مردم از این قشر کم کم این شعور نیز کم رنگ خواهد شد.

3-مادحین ماه محرم

هرچند که جامعه مداحی کشور،مداحان بسیاری دارد که اشعار و روضه ها و نوحه های آنان بسیار دلنشین و مستند و کاملا مناسب با شأن ومقام سید الشهدا علیه السلام است،اما متاسفانه در سال های اخیر شاهد رشد قابل توجهی از مداحانی شده ایم که اولا با سوء استفاده از شهرت خود اقدام به دریافت مبالغ کلان از هیأت های مذهبی کرده و دوما با برگزاری مراسمات مختلف که همراه با رقص نور و حرکات عجیب و غریب بوده،اشعاری را برای مردم می خوانند که هیج تقاوتی با ترانه های مجاز و غیر مجاز نداشته و با نفوذی که در جامعه دارند به سرعت اشعار آنان،منتشر شده است.

4-خوانندگان پاپ

متاسفانه خوانندگان پاپ نیز هر ساله در این روزها احساس مسئولیت می کنند و با انتشار آلبوم های سخیف که تنها نام معشوقه های خیالی در آن تغییر کرده و نام زیبای سید الشهدا جایگزین آن شده است،مسئولیت خود را انجام می دهند.

5-آرایش ویژه تاسوعا و عاشورا

محرم امسال در کمال ناباوری شاهد تبلیغات گسترده در فضای مجازی هستیم که برای آرایش بانوان در دهه اول محرم و مخصوصا روزهای عاشورا و تاسوعا به معرفی مدل های آرایشی پرداخته می شود،مدل هایی که هیچ تناسبی با عزاداری نداشته و کاملا الهام گرفته از مدل های غربی است.

و بسیاری از تهدیدهای دیگر .......

اما درست در مقابل این تهدید ها و آسیب ها،اعتقاد راسخ ما این است که قیام اباعبدالله الحسین یک نهضت انسان ساز است،نهضتی است که سبک زندگی در عرصه های مختلف از ایثار و خودگذشتگی و ارتباط موثر با هم نوعان گرفته تا زندگی در سایه عزت و سربلندی را به دوست داران و عزاداران حسینی تعلیم می دهد،اما متاسفانه جای این سوال باقی است که بعد از یک دهه و یا دو ماه عزاداری برای سرور و سالار شهیدان،چه تغییر ملموسی در جامعه رخ داده است؟

آیا از تعداد پرونده های قضایی در دادگاه ها کاسته شده است؟آیا آمار وحشتناک طلاق در جامعه کاهش پیدا کرده است؟آیا رفتار ما با همنوعان خود بهبود یافته است؟آیا آمار جرم و جنایت کاهش پیدا کرده است؟و هزاران سوال دیگر که در این ارتباط مطرح می شود که پاسخ به این سوالات،وظیفه مسئولین فرهنگی مخصوصا رسانه ملی را به خوبی روشن و مشخص می کند که تنها پخش مستقیم مراسمات مذهبی در اقصی نقاط کشور وهمچنین پخش سخنرانی های متعدد،هیچ مشکلی از مشکلات فوق را حل نکرده است وباید در ویژه برنامه های مذهبی مخصوصا برای ایام خاص مانند محرم و صفر بازنگری جدی شود.

                                                                                                                                             امین ادریسی       

مطالب مرتبط:

قدر لحظه به لحظه این محرم را بدانیم !!

داغی که هرگز سرد نمی شود!!‌

اهداف برپایی مجلس عزا برای امام حسین(علیه السلام)

ثواب شگفت عزای حسینی !  

اثرات و برکات دنیوی گریه و عزادارى سیدالشهدا (علیه السلام)