یادی از نگارنده تفسیر المیزان
یکی از علمای بزرگ و برجسته دنیای اسلام، علامه محمد حسین طباطبایی است، او که با نگارش تفسیر المیزان، جامع‌ترین و مفصل‌ترین کتاب تفسیر قرآن، نام خود را در تاریخ اسلام، ماندگار کرد.
محمد حسین طباطبایی در 26 اسفند 1282 هجری خورشیدی، در شادآباد تبریز متولد شد؛ او در کودکی، پدر و مادر خود را از دست داد. سید محمد حسین، مدت شش سال به یادگیری قرآن و آثاری چون گلستان و بوستان همت گماشت؛ سپس به مدرسه طالبیه تبریز برای فراگیری ادبیات عرب، علوم نقلی، فقه، اصول و دانش‌های مختلف اسلامی رفت.
وی با اتمام تحصیلاتش، به منظور تکمیل دانش خود، به همراه برادرش به نجف اشرف رفت و از محضر استادان بزرگی چون آیات عظام سید ابوالقاسم خوانساری، نائینی، اصفهانی، سید حسین بادکوبه‌ای، سید علی آقا قاضی طباطبایی، از علوم دینی و کمالات اخلاقی و معنوی بهره جست.
محمد حسین پس از سال‌ها اندوختن علم و دانش به علت تنگی معیشت مجبور شد تا به ایران بازگردد و در زادگاهش در کنار زراعت و کشاورزی، به تدریس و تألیف نیز پرداخت.
علامه طباطبایی پس از مدتی اقامت در تبریز به قم رفت و در آنجا به تدریس و تفسیر همت گماشت و با پایه‌ریزی شیوه نوینی از تفسیر و اشاعه تفکر فلسفی، به اندیشه دینی حیاتی تازه بخشید، با این اقدام، ابعاد علمی و چهره عرفانی علامه، بیش از پیش نمایان شد و اندیشمندان بسیاری برای تحصیل نزد او آمدند.
علامه طباطبایی، تنها به درس عمومی فلسفه اکتفا نکرد و با تشکیل جلسات خصوصی با شاگردان برجسته خود، مانند شهید مطهری، به بررسی فلسفه‌های غربی، مخصوصاً ماتریالیسم پرداخت، این جلسات به تألیف کتاب اصول فلسفه و روش رئالیسم انجامید.
علامه در علوم عقلی و نقلی، مجتهد؛ و در ادبیات، ادیبی زبردست و شاعری توانا بود. او شاگردان بسیاری از جمله، سید محمد حسینی بهشتی، امام موسی صدر، ناصر مکارم شیرازی، شهید محمد مفتح، شیخ عباس ایزدی و حسن حسن‌زاده آملی را تربیت کرد.
آثار و تألیفات علامه طباطبایی
از وی، آثار گران‌قدری به یادگار مانده است که می‌توان از تفسیر المیزان در 20 مجلد، اصول فلسفه و روش رئالیسم، حاشیه بر اسفار صدرالدین شیرازی، مصاحبات با استاد کربن، رساله در حکومت اسلامی، حاشیه کفایه، رساله در قوه و فعل، رساله در اثبات ذات، رساله در صفات، رساله در افعال، رساله در وسائط، الانسان قبل الدین، الانسان فی الدین، الانسان بعد الدین و رساله در نبوت نام برد.
رساله در ولایت، رساله در مشتقات، رساله در برهان، رساله در مغالطه، رساله در تحلیل، رساله در ترکیب، رساله در اعتبارات، رساله در نبوت و مقامات، منظومه در رسم خط نستعلیق، علی والفلسفة الالهیه، قرآن در اسلام و شیعه در اسلام از دیگر تألیفات این عالم برجسته است.
علامه محمد حسین طباطبایی، حکیم عارف و مفسر وارسته، در 24 آبان 1360 هجری خورشیدی، برابر با 8 محرم‌الحرام 1402 هجری قمری، در 81 سالگی به دیدار حق شتافت و در جوار حرم حضرت معصومه (ع) آرام گرفت.
ایرنا
