تباكی برای عزاداری ریا نیست؟!

به راه انداختن دسته‌های عزاداری برای سیدالشهدا و اصحاب ایشان علیهم‌السلام و شركت در امثال این مراسم امر بسیار پسندیده و مطلوبی است و از بزرگترین اعمالی است كه انسان را به خداوند نزدیك می‌كند، ولی باید از هر عملی كه باعث اذیت دیگران می‌شود و یا فی نفسه از نظر شرعی حرام است، پرهیز گردد.

در این مقاله به طرح برخی پرسش و پاسخهای احکام عزاداری می پردازیم:

سۆال: آیا زدن طبل و شیپور در تعزیه حضرت سیدالشهداء ـ علیه السلام ـ جایز است یا نه؟

جواب: اگر از آلات لهو و لعب نباشد و وهن بر مذهب هم نشود مانع ندارد. (استفتائات حضرت امام (ره), ج3, ص583)

سۆال: در مراسم عزاداری شبها و روزهای محرم در شهر ما مداحی به سبك موسیقی های غربی به همراه گروه موزیك انجام می گیرد, این امر چه حكمی دارد؟

جواب: مراسم عزاداری حضرت سیدالشهداء ـ علیه السّلام ـ كه افضل قربات است باید بنحو صحیح و مطابق موازین شرعی انجام گیرد و استفاده از آلات موسیقی, مناسب با عزاداری سالار شهیدان نیست و شایسته است مراسم عزاداری به همان صورت متعارفی كه از قدیم متداول بوده برگزار شود تا همگان بتوانند از بركات آن بهره مند گردند. (ترجمه استفتائات مقام معظم رهبری, س1448 و 1449)

سۆال: سینه زدن اگر موجب سرخ شدن, كبود شدن و خونریزی شود چه حكمی دارد؟

جواب: مادام كه ضرر قابل توجه نداشته باشد اشكال ندارد. (برگرفته از استفتائات جدید امام (ره), ج3, ص580, س34)

سۆال: خواندن شعرهایی همچون این شعر در عزاداریها و مولودی ها چه حكمی دارد؟

منم سگ حسین, تویی ارباب حسین, و بعد صدای سگ درآوردن.

جواب: از هر كلام و كاری كه موجب وهن مذهب است باید اجتناب شود و اشعاری خوانده شود كه حاوی مطالب صحیح در مقام بلند ائمه و یا مصائب آنها و نیز زنده كننده اهداف آنها باشد. (ر.ك استفتائات امام (ره), ج3, ص579 عزاداری)

سۆال: آیا مراسم شبیه خوانی در ایام محرم جایز است؟ و آیا جایز است كه افرادی به نقش زنان شبیه خوانی كنند؟ (مقلد آیة الله مكارم شیرازی دام ظله)

جواب: شبیه خوانی اگر با دروغ و آلات لهو توأم نباشد و موجب توهین به مقام شامخ حضرت حسین بن علی ـ علیه السلام ـ یا سایر شهدا نشود اشكالی ندارد و احتیاط آن است كه مردان لباس زنان را نپوشند. (استفتائات جدید آیة الله مكارم شیرازی دام ظله, ج1, س572)

دو پرسش و پاسخ از محضر مبارک آیة الله صافی گلپایگانی (دام ظله):

سوال: اگر شخصی در حین عزاداری برای خودنمایی بلند بلند گریه كند و یا خیلی سنگین زنجیر و یا سینه بزند، آیا ریا كرده و عزاداری او باطل است؟ اگر به قصد گریانیدن دیگران باشد، چگونه است؟

ریا در هیچ عملی صحیح نیست ولی تباكی به نحو عزاداری و به قصد تعظیم امر شعائر، ریا نیست.

سوال: گاهی در مجالس عزاداری سالار شهیدان علیه‌السلام، كه پر جمعیت نیز می‌باشند، دیده شده كه خادمین و نوكران ابی عبدالله علیه‌السلام رفتار ناشایستی با عزاداران دارند، (مثل فریاد زدن، هُل دادن و غیره) این كارها از حیث شرعی چه حكمی دارد؟

باید با عزاداران و مستمعین با ادب رفتار و با احترام پذیرایی شود.

و دو پرسش و پاسخ از آیة الله خامنه ای دام ظله:

سوال: صدمه وارد كردن به بدن در حد كوبیدن سر به دیوار، چنگ زدن به صورت، به صورت زدن، سینه زنی تا حدی كه سینه‌ها ولو جزئی آسیب ببیند و یا این كه از بدن خون جاری شود چه حكمی دارد؟

ج: عزاداری به شیوه مرسوم و سنتی از اعظم قربات الی الله تعالی و موجب اجر و ثواب است لكن باید از هرگونه كاری كه موجب وهن مذهب باشد پرهیز شود همچنین هر عملی كه ضرر قابل توجهی برای انسان داشته باشد، حرام است.

سوال: راه‌اندازی دسته‌‌های عزاداری در ساعات پایانی شب در خیابان‌ها و محله‌ها چه حكمی دارد؟

جواب: به راه انداختن دسته‌های عزاداری برای سیدالشهدا و اصحاب ایشان علیهم‌السلام و شركت در امثال این مراسم امر بسیار پسندیده و مطلوبی است و از بزرگترین اعمالی است كه انسان را به خداوند نزدیك می‌كند، ولی باید از هر عملی كه باعث اذیت دیگران می‌شود و یا فی نفسه از نظر شرعی حرام است، پرهیز گردد.

فرآوری: آمنه اسفندیاری
بخش احکام اسلامی تبیان

منابع:

سایت آیة الله صافی گلپایگانی (دام ظله)

سایت اندیشه قم

جهان نیوز