نور گرایی
Tropisms یا گرایش ها که از لغت یونانی Trope به معنی چرخیدن گرفته شده است، پاسخ های رشدی مثبت یا منفی گیاهان به محرک های بیرونی هستند که معمولا در یک جهت صورت می گیرند. به دلیل این که تروپیسم ها الگوهای رشدی گیاهان را تحت تأثیر قرار می دهند، در نتیجه بر ظاهر گیاهان نیز تأثیر دارند. پاسخ های رشد، سازگاری های گیاهان به شرایط محیطشان را فراهم می کنند.
تاثیرات محیطی از قبیل نور، دما، مواد غذایی، دسترسی به آب و ... سبب تغییرات ریختی یا شکل پذیری فنوتایپی در گیاهان می شود. این تغییر همان سازگاری است، که به دلیل پیام های محیطی ایجاد می گردد، نهایت این پیام ها منجر به تغییراتی در رشد، نمو یا موقعیت اندام در گیاه می شود. در این تغییرات متوالی، تنظیم کننده های رشد نیز دخالت دارند.
در بحث هورمون اکسین، آموختیم که پاسخ های نورگرایی، خمیدگی ساقه های در حال رشد و دیگر بخش های گیاهی به طرف منبع نور می باشد. در کل، ساقه ها دارای نورگرایی مثبت هستند و به طرف منبع نور رشد می کنند، در حالی که اکثر ریشه ها دارای نور گرایی منفی هستد.
واکنش های نورگرایی ساقه ها به طور مشخص ارزش سازشی دارد و گیاه را در معرض نور بیشتری قرار می دهد. این واکنش ها در تعیین نمو اندام های گیاهی و بنابراین بر ظاهر گیاه مهم هستند. برگ ها نیز دارای پاسخ های نورگرایی هستند. موقعیت برگ ها برای کارایی فتوسنتز گیاه مهم است. به احتمال زیاد اکسین در اکثر پاسخ های رشدی حاصل از نورگرایی گیاهان دخالت دارد.
نور به دو روش بر فرآیند های زیستی اثر می گذارد.
نخست، نور برای گیاهان سبز انرژی مورد نیاز را فراهم می کند.
فتومورفوژنر بسیاری از واکنش های مربوط به ریخت زایی تحت تأثیر نور را شامل می شود.
نور به طور کیفی نمو را توسط القای مورفوزها (ریخت زا ها) مثل نمو کلروپلاست ها در گیاهچه ای سبز کنترل می کند.
نور همچنین از لحاظ کمی، با اثر بر درجه ی ریخت زایی، مثل رشد هیپوکوتیل یا ساقه، نمو را کنترل می کند. به توانایی خاص گیاهان در پاسخ دادن به نور طی مرحله ی نمو را، کارآیی نموی نور Cometence گویند.
واکنش های فتومورفوژنر می توانند به صورت واکنش هایی که توسط ریتم های کوتاه چند دقیقه ای و پاسخ های آنی و مستمر چند ساعته القا شود. بهترین مثال های فتو مورفوژنر جوانه زنی دانه های کاهو، افزایش رشد کلئوپتیل، نورگرایی گل، حرکات گرایشی و ناستی ها می باشند.
کیفیت نسبت فوتون ها، کمیت، یا تعداد فوتون ها، مسیر یا شیب فوتونی و مدت زمان یا به عبارتی مدت زمان نور و تحمل به تاریکی، از طریق گیرنده های نوری گیاهان کسب می گردند. گیرنده های نوری، که در فتومورفوژنر مشارکت دارند عبارتند از:
اکثر مورفوز ها به تناوب از فیتو کروم و گیرنده ی نور آبی استفاده می کنند.
فیتوکروم یک رنگدانه ی کروموپروتئینی در دو شکل متفاوت است:
گیرنده ی نور آبی گاهی اوقات کریپتوکروم نامیده می شود. نوعی پروتئین همراه با ریبوفلاوین است. تقریبا تمامی واکنش های وابسته به نور آبی به حضور اکسیژن محتاج می باشند.
تا کنون بسیاری از اثرات کریپتوکروم ها شناخته شده است. این اثرات در سه دسته ی متابولیکی، مورفولوژیکی و پاسخ های مستقیم به کریپتوکروم طبقه بندی می شوند.
