نقش فرانسه در مذاکرات ژنو

پرونده جنجالی هسته ای ایران در روابط بین الملل به عنوان یک پدیده نو ظهور در جهت حفظ و توازن قدرت در منطقه خاورمیانه و در سطح کلان تر، در صحنه جهانی ، روایت صلح گونه بودن و مبتنی بر گفتگو بودن  حل منازعات در قرن 21 است. این گفتگوی دیپلماتیک صرفا یک پرونده حقوقی و علمی نیست بلکه یک ورطه ای از بیم ها و امید ها از آینده در جهانی که یک قطبی بودن آن زیر سوال است، نمود پیدا می کند.

در مذاکرات هسته ای ایران با گروه 1+5، همه کشور های قدرتمند ودر راس آن امریکا پهنه ای از منافع را برای خود تعریف کردند حتی نمایندگی منافع دیگر کشورها را نمایندگی می کنند. امریکا در مذاکرات پیشین نمایندگی منافع اعراب حوزه خلیج فارس و اسرائیل را در چارچوب فضای نئو رئالیستی جرج بوش دنبال میکرد ولی در دولت اوباما این نگاه در چارچوب نظریات نئو لیبرالیستی دنبال شد.

در مذاکرات اخیر گویی دغدغه های دیکتاتورهای عرب حوزه خلیج فارس و رژیم نژاد پرست اسرائیل که از نگاه رئالیستی به فضای روابط بین الملل نگا می کنند در مواضع فرانسه در مذاکرات اتمی ایران نمود پیدا کرده است. البته این نگاه رئالیستی به فضای روابط بین الملل دیگر نمی تواند یک چارچوب گفتمانی برای ایجاد قدرت در نظر گرفته شود. به نظر می رسد در فضای گفتمانی مذاکرات در آینده نگاه نئو لیبرالیستی بر فضای حاکم بر مذاکرات بر نگاه رئالیستی فرانسه و حامیان خاورمیا نه ای آن پیروز شود و توافق حاصل گردد.

در ادامه روند مذاکرات هسته ای ایران ، مذاکرات ژنو از چند روز گذشته شروع شد. آنچه که در این مذاکرات جالبه توجه به نظر می رسد کارشکنی های فرانسه می باشد که در گذشته هم این امر کم وبیش دیده شده تا جاییکه رهبر معظم انقلاب در بیانات نوروز 92 در مشهد مقدس با نگاه تیز بین خود این مر را به مسئولان و مردم گوشزد کرده بودند ودر بخشی از سخنان خود با اشاره به دشمنی دولت های دیگر فرمودند: من اینجا مناسب میدانم كه بگویم مسئولین دولت فرانسه هم در چند سال اخیر دشمنی‌های آشكاری با ملت ایران كرده‌اند؛ این یك ناهوشمندی از سوی دولتمردان فرانسه است. انسان عاقل، بخصوص سیاستمدار عاقل، هرگز نباید انگیزه‌ی این را داشته باشد كه موجودی را كه دشمن او نیست، تبدیل به دشمن كند. ما با دولت فرانسه، با كشور فرانسه مشكلی نداشتیم؛ نه در طول تاریخ مشكلی داشتیم، نه در دوران حاضر؛ اما سیاست غلط از زمان ساركوزی ــ كه دولت امروز فرانسه هم متأسفانه همان راه را میرود ــ دشمنی با ملت ایران است. به نظر ما این كار غلطی است، كار غیرمدبرانه و غیرعاقلانه‌ای است، كار ناهوشمندانه‌ای است.

مسلما نقش اسرائیل در موضع گیری های فرانسه غیر قابل انکار است. تا جاییکه رژیم غاصب اسرائیل به ائتلاف با برخی از سران عرب حوزه خلیج فارس در جهت کارشکنی در پرونده هسته ای ایران اعتراف کرده است و به این منظور مذاکراتی را با کشور فرانسه داشته است. گویا تضمین امنیت اسرائیل که از زبان فابیوس وزیر امور خارجه فرانسه در ژنو شنیده شدهمسو با منافع کشور های عرب حوزه خلیج فارس می باشد که البته ای حرف تازه  ای نیست و در گفتا رگروه 5+1 در طول این سال ها دیده شده است. در واقع اسرائیل از همان ابتدای شروع بازی غرب در باره فعالیت های صلح آمیز هسته ای ایران از سال 2002 تا کنون صحنه گردان مخالفت های غیر منطقی با تولید انرژی هسته ای در ایران است . در این زمان شاید نتانیاهو وقتی دید دیگر نمی تواند آمریکایی ها را به همسویی با مواضع جنگ طلبانه و غیر منطقی خود همراه سازد ، از دوست قدیمی خود لوران فابیوس کمک گرفت تا اینبار او نقش پلیس بد را برای برهم زدن توافقی که پس از مذاکرات پنج ساعته اشتون ، کری و ظریف در شب دوم مذاکرات ، شکل گرفته بود؛ ایفا نماید .

وزیرخارجه فرانسه به عنوان دیپلمات کهنه کار درس خود را خوب بلد بود ، او بلافاصله راهی ژنو شد و در گفتگویی پس از ملاقاتش با اشتون و ظریف اعلام کرد : « خود داری ایران ازتوقف فعالیت درراکتورآب سنگین اراک وبی اثر کردن ذخایر اورانیوم بیست درصد مانع رسیدن به توافق است .»

آقای فابیوس با این بیان ناقص که تنها به بخشی از واقعیت اشاره داشت؛ به دو هدف رسید

اول نشان داد که نه تنها اختلاف نظر بین ایران و گروه پنج به علاوه یک همچنان ادامه دارد و اخبار مثبت را منفی کرد، بلکه بیانگر این واقعیت نیز بود که با پیشنهاد منطقی ایران اختلاف نظر عمیق تری بین کشورهای گروه 1+5 بوجود آمده است.

هدف دوم آقای فابیوس این بود که با علنی کردن بخشی از مذاکرات روند توافق ها را متوقف کند. زیرا او با مطرح کردن منافع اسرائیل و بعضی از کشورهای منطقه که منظورش عربستان و کشورهای حوزه خلیج فارس بود، بخوبی نشان داد که دلارهای نفتی و وعده های خرید سلاح و راکتورهای هسته ای از سوی عربستان، کارخودش را کرده است. بویژه با همکاری مشترکی که در جریان جنگ در سوریه بین فرانسه ، اسرائیل و عربستان شکل گرفته این نوع موضع گیری وزیرخارجه فرانسه بهتر قابل درک است.

البته نکته  دیگری هم در این نوع موضع گیری تخریبی فرانسه در جریان مذاکراتی که می توانست به صلح و امنیت پایدار در منطقه کمک کند ، کاملا قابل مشاهده است. دیپلمات ها می دانند چگونه با علنی کردن بخشی از روند مذاکرات ، توافق های احتمالی را برهم بزنند .

این باور بار دیگر به اثبات رسید که وقتی عرصه دیپلماسی به بازیهای رسانه ای کشیده شود، دیگر نمیتوان به تلاش ها ادامه داد. به همین دلیل نیاز است یک فرصت ده روزه دیگری ایجاد شود تا با هماهنگی های جدید تلاش برای رسیدن به توافق از نوع آغاز شود.

شفقنا(پایگاه بین المللی همکاری های خبری شیعه) -راشاتودی در نوشتاری به نقش آمریکا و فرانسه در مذاکرات اخیر در مورد مسئله هسته ای ایران پرداخته است . این نوشتار با منطقی توصیف کردن رویکرد ایالات متحده آمریکا در این مذاکرات عنوان پلیس بد را به فرانسه و پلیس خوب را به آمریکا داده است . همه از فشار لابی اسرائیل روی آمریکا خبر دارند پس قابل درک است که همان فشار بر روی فرانسه هم بوده است. فرانسوی ها در سال های اخیر در هر رویارویی غرب با ایران، نقش نوک نیزه را بازی کردند، خواه در نیویورک خواه در بروکسل و امروز هم در ژنو.

از سوی دیگر هارنیس - روزنامه نگار و تحلیلگر مسائل سیاسی–در پایان با خوشبینی پیش بینی می کند که نهایتاً ایران و غرب به توافقی هسته ای برسند. چون علاوه بر نیاز اروپا به گاز ایران ، آنها واقعاً دوست دارند روابط خود را با ایران از نو بسازند . او میگوید امیدوار است این انقلاب سیاسی اتفاق بیافتد.

در پایان می توان فضای مذاکرات آینده را از زبان دکتر محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران و رئیس تیم مذاکره کننده ، که تلاش بسیاری در این مذاکرات انجام داد و سرمایه‌گذاری بسیاری هم روی آن کرده بود، دید که به نوبه خود گفت: «با وجود عدم توافق، نا امید نیست». او با لبخندی کنایه آمیز گفت: «ما با هم کار می کنیم و خوشبختانه وقتی برای بار دیگر یکدیگر را ملاقات کنیم قادر خواهیم بود به توافق برسیم».

بخش سیاست تبیان