خوب زندگی کردن در کاروان سیدالشهداء
تربیت کودک در مکتب امام حسین (ع) ، شامل خیرات و برکات بسیاری در شخصیت سازی کودک و به نوعی واکسینه کردن وی برای تمام عمر می باشد . والدین ، با هر گونه دغدغه ی مذهبی و غیرمذهبی ، می توانند از این فرصت استثنایی ، جهت پرورش ویژگی های ناب شخصیتی فرزندانشان استفاده نمایند .
در مکتب امام حسین (ع) ، نه تنها از دین داری و دین ورزی سخن می رود ، بلکه به گفته ی خود امام (ع) ، سخن از آزادگی و با عزت و شرف زندگی کردن است ، که می تواند برای هر انسانی ، با هر نوع آئین و مسلک ، راهگشای "خوب زندگی کرن" باشد .
همان طور که میدانیم اگر كودك تربیت دینی و مذهبی داشته باشد ، در اغلب اوقات ، آرام و مطمئن خواهد بود .
در واقع كودكی كه با تصوری شیرین و دوست داشتنی با خدا آشناست، هیچگاه احساس پوچی نمی كند و در جای جای زندگی اش تكیه گاه محكمی خواهد داشت و با همین تكیه گاه، در برابر مشكلات استقامت خواهد کرد.
یکی از بهترین و موثرترین راه های ایجاد دین مداری در دل فرزندان ، شرکت آنان در تکایا و دسته های عزاداری امام حسین (ع) می باشد . خصوصا اینکه دسته های عزاداری مخصوصی هم برای کودکان وجود دارد که تمام کارهایش را خود کودکان انجام می دهند . اینگونه مراسم ، در کنار تجربه ی شیرین عشق ورزی به امام حسین (ع) ، سبب افزایش اعتماد به نفس و عزت نفس کودکان نیز می گردد .
البته می توان فضای حسینی را در خود خانه ها هم ایجاد کرد . مثلا اینکه پدر با کمک فرزندش یک پرچم سیاه بالای در خانه شان نصب نمایند و خلاصه فضای خانواده را با عطر و بوی محرم آشنا نمایند.
برای تربیت دینی و بالاخص تربیت حسینی ، نباید تنها به روش های سنتی بسنده نمود ، بلکه بهتر است از روش های مختلفی کمک گرفت. روش هایی چون : خواندن شعرهای عاشورایی همراه با کودکان یا والدین ، خواندن داستان کودکان امام حسین با زبانی نرم و دلنشین ، شرکت در نمایش های عروسکی و کودکانه که به مناسبت ایام محرم و عاشورا برگزار می شود و ....
یکی از نکات مهمی که والدین در خصوص شرکت در مراسم عزاداری همراه با فرزندشان باید بدانند ، این است که حدالامکان او را آزاد بگذارند ، تا احساس تعذب و خستگی ِ ناشی از ساعت ها یک جا نشستن و حرف نزدن ، تجربه ی ناخوشایندی برای کودکان در هنگام حضور در مراسم ایجاد ننماید .
دسته های عزاداری ای که در خیابان ها برگزار می شود ، به سبب وجود تحرک و جنبه های ریتمیکِ حاصل از طبل و سنج و زنجیر ، می تواند تجربه ی شورانگیزی را برای کودکان ایجاد نماید
بحثی در روان شناسی تربیتی وجود دارد به نام قانون مجاورت . بدین معنا که اگر دو عامل با هم همراه شود ، اگر عامل اول برای کودک احساس ناخوشایندی ایجاد نماید ، به سبب اینکه این دو عامل با هم و در کنار هم به کودک عرضه شده است ، ناخودآگاه عامل دوم نیز برای کودک با احساس ناخوشایندی همراه خواهد شد . منظور ما این است که اگرکودک ، در مراسم عزاداری ، احساس خوب و شیرینی داشته باشد ، ناخودآگاه نسبت به خود مراسم و عشق به امام حسین (ع) نیز احساس خوب و جاویدی خواهد داشت که تا پایان عمر همراه او خواهد بود و در مشکلات روحی و ذهنی او را مصون خواهد داشت .
والدین گرامی باید در انتخاب مکان مراسم دقت لازم را داشته باشند . مثلا مساجد یا امامزاده های بزرگی را انتخاب نمایند که حتی المقدور حیاط و درخت و حوض داشته باشد ، مکان هایی که خیلی شلوغ نباشد ، مکان هایی که بچه های بیشتری در آن حضور دارند ، مکان هایی که از خواندن روضه های باز خود داری می نمایند ، مکان هایی که مداحی پرمعناتر و سخنرانی غنی تری داشته باشد و ...
در این گونه مکان ها ، کودک حتی می تواند ماشین ، عروسک یا دفترنقاشی و مدادرنگی های خود را نیز همراه خود بیاورد و در کنار والدین بازی نماید . صرفِ تنها حضور کودکان در چنین مراسمی ، می تواند اثر فوق العاده ی خود را در تربیت دینی کودکان بگذارد .
دسته های عزاداری ای که در خیابان ها برگزار می شود ، به سبب وجود تحرک و جنبه های ریتمیکِ حاصل از طبل و سنج و زنجیر ، می تواند تجربه ی شورانگیزی را برای کودکان ایجاد نماید .
حال به سراغ مواردی می رویم که مکتب حسینی (ع) ، می تواند برای تربیت و شخصیت سازی کودکان ما به ارمغان بیاورد . مواردی چون : زندگی با عزت ، ادب ، صبر ، حلم ، فداکاری ، بندگی در برابر خدا و...
وقتی روضه خوان در بالای منبر ، از حرکات و حسنات امام حسین (ع) و یارانشان می گوید ، وقتی این ویژگی های شخصیتی را مدح می کند و می ستاید ، وقتی این همه از فداکاری و غیرت و عزت می گوید ، کودکان با این خصایل ناب شخصیتی به طور خاص و ملموس آشنا می شوند و سعی در ایجاد اینگونه رفتارها در خود می نمایند .
وقتی کودکان با زندگی برخی یاران خاص امام (ع) ، مثلا "حر" آشنا می شوند ؛ که اول بدجنس بود و جهنمی بود و به بچه های امام حسین آب نداد ، ولی وقتی پشیمان شد و رفت پیش امام حسین (ع) ، امام با روی باز او را در آغوش گرفت و در آخر حر بهشتی شد ، می فهمند که رنگ و بوی "گذشت و بزرگ منشی " واقعی چگونه است.
بچه ها می فهمند که اگر با امام حسین و آدمای خوب باشی ، بهشتی میشی و اگه با آدمای بد و بدجنس بمونی جهنمی میشی . بچه تمام اینها را می فهمند و در خود نهادینه می کنند و در تمام عمر با خود به یدک می کشند.
حال سوال ما این است : والدینی که به سبب غفلت ، یا به علت اینکه احساس می کنند کودکان بعد از حضور در مراسم خسته می شوند و یا به علت اینکه فکر می کنند فرزندان کوچک شان چیزی از این سخنرانی ها و مداحی ها نمی فهمند ، کودکان شان را از این نعمت بی شائبه محروم می نمایند ، چه تدبیری برای آموزش و نهادینه کردن مفهوم گذشت ، ادب ، و یا فداکاری برای کودکان شان دارند ؟ به راستی کدام کتاب آموزشی و کلاس خلاقانه ای می تواند اینگونه ، مثل یک کارگاه ده روزه ی منظم و سیستماتیک ، کودکان را مورد تربیت و انسان سازی قرار دهد ؟
می توان به جرات بیان کرد که اگر زندگی امام حسین(ع) ، با شیوه ای درست و کارآمد ، برای کودکان تحلیل و تفسیر شود ، می تواند نقش بهترین مربی و الگو را برای آنان ایجاد نماید .
سرور حاجی سعید
بخش خانواده ایرانی تبیان
مطالب مرتبط:
