ده دقیقه وقت داری؟
حتماَ لازم نیست شیطان شما را به یک سایت شیطانی دعوت کند، برای او همین که نماز اول وقتتان را در پشت یک مانیتور از شما می گیرد کافی است...
خدایا! کیست که طعم محبتت را چشید و جز تو کسی را آرزو کرد؟ کیست که به نزدیک تو مقام گرفت و لحظه ای روی گرداندن توانست؟ خدایا! ما را از آنانی قرار ده که به دوستی خود برگزیده ای و به عشق و محبت خود خالصشان کرده ای و مشتاق دیدارشان ساخته ای و به خواست خود خشنودشان کرده ای و نعمت دیدار را عطاشان کرده ای. در مقام رضایتشان نشانده ای و در غربت و تنهایی در پناهشان گرفته ای و در جوار خود به عالم راستی و حقیقت جایگاهشان بخشیده ای و به شناخت خود معرفتشان داده ای و سزاوار پرستششان کرده ای.
فتح بابی برای شیطان
بهترین کار این است که مقید به نماز اوّل وقت شوید. توجه داشته باشید که شیطان برای این که نماز را از شما بگیرد، سعی دارد تا در اوّلین قدم شما را از نماز اوّل وقت دور سازد. اگر توانست کسی را از نماز اوّل وقت دور سازد، به تدریج فاصله ی او را با نماز اوّل وقت بیشتر و بیشتر میکند تا جایی که شخص را در لبه ی پرتگاه ترک نماز قرار دهد و با اندک تلنگیری در تنهایی و تاریکی ترک نماز رهایش سازد. پس وقتی تصمیم گرفتید نماز را در اوّل وقت بخوانید، مقید باشید که حتی برای نیم ساعت هم که شده آن را به تأخیر نیندازید؛ چرا که پذیرش تأخیر نیم ساعتی، فتح بابی برای شیطان است تا امیدوارانه به وسوسهها و فشارهای خود ادامه دهد و شما را راضی به پذیرش تأخیرهای بیشتر نماید.
نماز اول وقت مستحب است نه واجب!
در ابتدا ذکر این نکته لازم است که خواندن نماز در اول وقت، امری است مستحب نه واجب؛ یعنی اینکه بجا آوردن نماز در اول وقت نسبت به وقت های بعدی، ثواب بیشتری دارد و به تأخیر انداختن آن موجب کم شدن ثواب این عمل خواهد شد.
اهمیّت نماز اوّل وقت
در قرآن یکی از خصوصیات اهل ایمان محافظت بر نماز بیان شده است: «و الّذین هم علی صَلواتِهم یحافِظون»[1] مۆمنان کسانی هستند که بر نماز خویش مواظبت و همه اوقات نماز را حفظ میکنند. محافظت نماز، همان توجه ویژه به نماز و عدم سهلانگاری در برپایی این امر مهم است؛ این محافظت صورت های گوناگونی دارد که یکی از آنها بجا آوردن نماز در اول وقت است.
رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمودند: تا انسان مواظب نمازهای پنجگانه در اوقاتش میباشد، شیطان از او میترسد پس وقتی آن را ضایع ساخت (نمازها را در اوقاتش نخواند) شیطان بر او جرأت نموده و او را به گناهان بزرگ وا میدارد. [2]
امام ششم فرمود: هنگامی که انسان نماز را در اول وقت خواند، نوری سفید و پاکیزه به آسمان میرود و میگوید: خدا تو را حفظ کند که مرا حفظ کردی و برعکس اگر کسی نسبت به وقت نماز مراقبت نکند سیاهی تاریک بالا رفته و میگوید: مرا ضایع ساختی خدا تو را ضایع کند. [3]
جایگاه نماز اوّل وقت بگونهای است که حتی جهاد و جنگ در راه خدا نیز باعث نمیشود تا انسان آن را از اول وقت به تأخیر بیندازد، هنگامی که علی ـ علیه السلام ـ در جنگ صفّین سرگرم نبرد بود در میان هر دو صف کارزار مواظب وضع آفتاب بود (تا ببیند که ظهر میشود و نماز ظهر را بخواند) ابن عباس عرض کرد یا امیرالمۆمنین این چه کاری است؟ فرمود: منتظر زوال هستم تا نماز بخوانم. ابن عباس گفت: آیا حالا وقت نماز است با این سرگرمی به جنگ. فرمود: چرا با ایشان میجنگیم؟ تنها به خاطر نماز با آنان نبرد میکنیم. [4]
امام حسین ـ علیه السلام ـ نیز در ظهر عاشورا هنگامی که وقت نماز فرا رسید، نماز را به همراه اصحاب در اول وقت اقامه کردند. سعید بن عبدالله حنفی هنگام نماز امام، جلوی او ایستاد و همه تیرهای دشمن را که به سوی امام میآمد به جان خرید تا آنجا که نماز امام پایان یافت. و او غرق در خون، اولین شهید نماز در جبهة کربلا شد. [5]
سبک شمردن نماز
همچنین به تأخیر انداختن نماز از اول وقت یکی از مصادیق استخفاف و سبک شمردن نماز است که در روایات بسیاری مورد نکوهش شدید قرار گرفته است. تا جائیکه پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمودند: «لیس منّی من استخفّ بصلاته»[6] از (امّت) من نیست کسی که نماز را سبک بشمارد.
امام صادق ـ علیه السلام ـ نیز در آخرین لحظات زندگی خود خطاب به همه فامیلها و بستگان خود فرمودند:
«إنّ شفاعتنا لاتنالُ مستخفّاً بالصلوة»[7] همانا شفاعت ما (اهل بیت) به کسی که نماز را سبک بشمارد نمیرسد .
رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمودند: تا انسان مواظب نمازهای پنجگانه در اوقاتش میباشد، شیطان از او میترسد پس وقتی آن را ضایع ساخت (نمازها را در اوقاتش نخواند) شیطان بر او جرأت نموده و او را به گناهان بزرگ وا میدارد
رسیدن به مقامات با نماز اول وقت
خصی از آیت الله بهجت سوال کرد اینکه حضرت آقای قاضی می فرمودند هرکس نماز اول وقت بخواند به مقام می رسد، آیا مرادشان نماز با حضور قلب است یا خیر؟
ایشان فرمودند: نه! اگر نماز با حضور قلب منظورشان بود، آنوقت سۆال میکردند چگونه باید خواند این نماز را، به چه سببی بخواند نمازکامل را! این که چیزی به دست نداد که! وقتی چیزی به دست میآید که مطلق نماز، مطلق نماز را کسی مقید باشد در اول وقت به نماز عالی میرسد؛ میرسد خودش، تکویناً شیئاً و شیئاً روز به روز میرود بالاتر.
فضیلت نماز اول وقت در روایات
پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآله) میفرماید: هیچ بندهای نیست که مراقب اوقات نماز باشد مگر اینکه سه چیز را برای او تضمین میکنم؛ «آسودگی در هنگام مردن»، «از بین رفتن غم و اندوهها»، و «نجات از آتش جهنم». [8]
امیرالمۆمنین (علیهالسلام) میفرماید: در خواندن [به موقع] نمازهای پنجگانه مراقبت کنید؛ زیرا این نمازها در پیشگاه خداوند متعال منزلت خاصی دارند. [9]
بیاییم مثل اصحاب امام حسین عمل کنیم، هنگام ظهر بشتابیم به سوی نماز، و نماز را به یاد بیاوریم تا مشمول دعای امام حسین علیه السلام شویم: ذکرت الصلوة جعلک الله من المصلین الذاکرین؛ نماز را یاد کردی خدا تو را از نمازگزاران قرار بدهد.( مقتل الحسین، 294.)
پی نوشت ها:
[1]. معارج/ 34.
[2]. محمدی ریشهری. محمد، میزان الحکمة، بیروت، مۆسسه دارالحدیث، 1419 هـ. ق، ج 4، ص 1645.
[3]. همان.
[4]. قمی، شیخ عباس، سفینه البحار، ناشر دارالاسوة، ج 5، ص 151.
[5]. محدثی، جواد، پیامدهای عاشورا، ناشر کوثر غدیر، چاپ سوم، 1381.
[6]. میزان الحکمة، ج 4، ص 1645.
[7]. همان.
[8]. قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلیاللهعلیهوآله): مَا مِنْ عَبْدٍ اهْتَمَّ بِمَوَاقِیتِ الصَّلاةِ وَ مَوَاضِعِ الشَّمْسِ إِلَّا ضَمِنْتُ لَهُ الرَّوْحَ عِنْدَ الْمَوْتِ وَ انْقِطَاعَ الْهُمُومِ وَ الأَحْزَانِ وَ النَّجَاةَ مِنَ النَّارِ. (مستدرکالوسائل، ج 3، ص 148، ح 32)
[9]. امیرالمۆمنین (علیهالسلام): حافِظُوا عَلَی الصَّلَواتِ الْخَمْسِ فِی أَوْقَاتِهَا فَإِنَّهَا مِنَ اللَّهِ جَلَّوَعَزَّ بِمَکَانٍ. (بحارالأنوار، ج 74، ص 294)
فرآوری: زهرا اجلال
بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان
منابع:
سایت حوزه
اندیشه قم
سایت آیت الله بهجت
فرهنگ جامع سخنان امام حسین علیه السلام؛ ترجمه كتاب موسوعه كلمات الامام الحسین علیه السلام