یكی از ادله ضرورت وجود امام زمان(عج)!!
وجود امام ضروری است به قاعده لطف و هیچ وقت بشر بی نیاز از امام نخواهد بود و تا موقعی كه در سرشت انسان ها غرائز و امیال درونی وجود دارد و آنها دارای قوه اختیار هستند. بشر نیازمند به امامی معصوم كه او را در مسیر حقیقت راهنمایی كند، خواهد بود. لذاست كه با وضع موجود هیچگاه جامعه ای كه به صلاح كامل برسد محقق نمی شود الا به ظهور آن منجی یگانه و اوست كه با قدرت الهی تمام بشریت را با ظهور خود و انقلاب جهانی خود به فلاح و رستگاری سوق می دهد.
در این مقاله دو سوال را در مورد مسائل مربوط به مباحث مهدویت مطرح کرده و به آنها پاسخ خواهیم گفت:
میدانیم هدف از ظهور امام زمان ـ علیه السّلام ـ اصلاح جامعه و مهیا ساختن زمینه ای برای رسیدن به خدا می باشد، حال اگر این اهداف بدون ظهور حاصل شوند آیا نیازی به وجود امام زمان (عج) و جایی برای خواندن دعای فرج می ماند؟
یكی از ادله ضرورت وجود امام «لطف» است و لطف چیزی جز هر آنچه موجب تقرب عبد به سوی خدا و دوری او از معصیت الهی نمی باشد و این امر در «امامت» حاصل می شود. خداوند انسان را از روی فیض و رحمت خود آفرید و اراده او بر این تعلق گرفت كه این نوع انسان به مدارج سعادت و كمالات نهایی خود برسد و این ممكن نیست مگر به واسطه وجود یك هادی و قائدی كه او بشر را به صلاح و سعادت راهنمایی كند و با فرض اینكه دین محمدی خاتم ادیان است و پیامبر اكرم خاتم النبیین است لذا پس از او نوبت به امامت ائمه هدی می رسد.
حال سۆال اینجاست كه جامعه ای را فرض كنیم كه همگی معصوم هستند و هیچ خطا و گناهی از افراد جامعه سر نمی زند آیا باز هم ضرورت وجود امام الزامی است؟ در پاسخ به این سۆال باید گفت ضرورت وجود امام در گرو خطاپذیری نوع بشر است و اگر اینچنین جامعه ای را فرض كنیم دیگر نیازی به امام نیست و لكن نوع بشر به گونه ای خلق شده كه اینچنین جامعه ای ابداً محقق نمی شود. انسان ها به واسطه داشتن غرائز سركش و مرزنشناس همیشه درصدد ارضاء امیال و مشتهیات درونی خود هستند و برای اینكه به امیال درونی خود برسند غالباً از حد خود گذشته و به حقوق دیگران تجاوز می كنند و این خود باعث می شود تا باب ظلم و تجاوز در جامعه بشری همیشه باز شود و چون این وضعیت آمیخته با سرشت آدمی است و اگر او به تربیت نفس و به اصلاح درون نپردازد همیشه جامعه گرفتار فساد و ظلم خواهد بود. لذاست كه انسان اجتماعی همیشه نیازمند رهبری آسمانی است تا او را به سمت حق و حقیقت راهنمایی كند. از طرف دیگر انسان در زندگی فردی خود نیز نیازمند رهبری امامی معصوم می باشد چرا كه هدف خلقت در این است كه انسان با استعدادهایی كه در وجود خود دارد به فعلیت برسد و كمالات انسانی را دارا شود و این در گرو هدایتهای معصومین امكان پذیر است.
حال اگر همین پرسش مطرح شده را اختصاص بدهیم به مسئله غیبت و ظهور امام زمان (عج) جواب اینچنین خواهد بود. اوّلاً این چنین فرضی را كه این شبهه مطرح کرده است فرض دست نایافتنی و هیچ وقت محقق نمی شود چرا كه با وجود غرائز و امیال درونی از یك طرف و شیاطین جن و انس از طرف دیگر هیچ وقت انسان ها به طور عموم نمی توانند بدون نیاز به امام به یك صلاح و رستگاری برسند چون بنی نوع آدم همیشه گرفتار این وضعیت درون و وساوس شیطانی بوده است. به علاوه اینكه پیرامون وضعیت جوامع بشری در زمان غیبت روایات به خصوص داریم كه به حدّ تواتر هم رسیده كه همگی این معنی را افاده می كنند كه اجتماعات بشری گرفتار فساد می شوند نیمی از جمله نشانه های قطعی ظهور امام زمان فساد بیش از حد جوامع بشری است كه البته این خود معلول محرومیت بشریت از وجود امام ظاهر است. پس معلوم می شود وضعیت اجتماعات انسانی در آخر زمان به گونه ای خاص به سمت فساد و گمراهی پیش می رود به گونه ای كه هیچ راهی برای متوقف كردن كامل آن و اصلاح كلی آن وجود ندارد الا ظهور انسان كاملی كه مژده آن را تمام انبیاء و اولیاء به بشر داده اند.
پس نتیجه بحث این شد كه وجود امام ضروری است به قاعده لطف و هیچ وقت بشر بی نیاز از امام نخواهد بود و تا موقعی كه در سرشت انسان ها غرائز و امیال درونی وجود دارد و آنها دارای قوه اختیار هستند. بشر نیازمند به امامی معصوم كه او را در مسیر حقیقت راهنمایی كند، خواهد بود.
لذاست كه با وضع موجود هیچگاه جامعه ای كه به صلاح كامل برسد محقق نمی شود الا به ظهور آن منجی یگانه و اوست كه با قدرت الهی تمام بشریت را با ظهور خود و انقلاب جهانی خود به فلاح و رستگاری سوق می دهد.
در اینجا به عنوان حسن ختام این بحث حدیثی از حضرت ولی عصر (عج) نقل می كنیم كه در توقیع شریف آن حضرت آمده است: اكثروا الدّعاء بتعجیل الفرج فانّ ذلك فرجكم «برای تعجیل در امر فرج بسیار دعا كنید كه فرج شما نیز در همین است. » (احتجاج، ج 2، ص 545)
چرا بعضی مواقع به وجود امام زمان (عج) یقین حاصل نمی كنیم؟
بهترین راه برای زدودن زنگار شك و تردید در این گونه مسائل، سیراب شدن از زلال وحی و سرچشمه های معارف الهی و زانو زدن در مكتب كسانی است كه به عصمت و خطاناپذیری آنان ایمان و اعتقاد داریم. گفتار ائمه اطهار ـ علیهم السّلام ـ در این رابطه راهگشاست و مطالعه احادیث اهل بیت ما را به ساحل امیدبخش و مطمئنی خواهد رساند.
مطالعه و تدبر در فلسفه و علل غیبت امام زمان (عج) و نیز پیگیری مسیر غیبت در میان انبیای گذشته همچون، حضرت موسی، یوسف، یونس و... نیز می تواند راهگشا در رسیدن به باور قلبی باشد.
امام صادق ـ علیه السّلام ـ فرمود: باید امام زمان خود را بشناسی اگر او را شناختی این معرفت خودش كمال است دیر یا زود بودن ظهور آن حضرت برای تو مشكلی ایجاد نمی كند.
فرآوری: آمنه اسفندیاری
بخش مهدویت تبیان
منابع:
سایت اندیشه فم
احتجاج، ج 2
مطالب مرتبط:
