چرا آمریکا بیچاره است؟
رهبر معظم انقلاب اسلامی در سخنان اخیر خود به نکات قابل تاملی اشاره کردند که محوریترین آنها نقش آمریکا در دشمنی دیرین با ملت ایران، حمایت دوباره از دیپلماسی کشور، تبیین دستاوردهای مذاکرات هستهای سالهای 1382 و 1383 بود. آیتالله خامنهای برای چندمین بار در یک ماه اخیر از دستگاه دیپلماسی کشور حمایت کردند و فرمودند هیچکس اجازه تضعیف دیپلماتها را ندارد. در زیر به نکات ارزشمند سخنان اخیر رهبری اشاره میکنیم.
1. وزارت خارجه را تضعیف نکنید
آیتالله خامنهای امروز برای چندمین بار در یک ماه اخیر از دستگاه دیپلماسی و وزارت خارجه کشور حمایت کردند: "اینها فرزندان انقلاب و مأموران جمهوری اسلامی هستند كه با تلاش فراوان در حال انجام دادن مأموریت سخت خود می باشند و هیچ كس نباید آنها را تضعیف كند، مورد توهین قرار دهد یا سازشكار بداند." این حمایت از آنجا اهمیت دارد که برخی رسانهها به بهانه سخنان قبلی رهبری در مراسم تحلیف دانشجویان دانشگاه افسری ارتش در باره نابهجا بودن برخی اتفاقاتی که در نیویورک رخ داد، از وزارت خارجه کشور انتقاد کرده بودند. انتقادات تا جایی پیش رفت که حتی مساله مذاکره مستقیم با آمریکا را هم نشانه رفت و خیلیها اعتقاد داشتند که دولت بدون رضایت رهبری اقدام به مذاکره کرده است. ایشان حتی بعد از اتفاقات نیویورک از این مذاکرات انتقاد نکردند و در 12 مهر اینگونه از دستگاه دیپلماسی حمایت کردند: ما از تحرّك دیپلماسى دولت حمایت می كنیم، پشتیبانى می كنیم. در كنار آمادگىهاى همهجانبهى ملّت ایران - چه از لحاظ اقتصادى، چه از لحاظ امنیّت داخلى، چه از لحاظ استحكام ساخت درونى نظام اسلامى، چه از لحاظ وحدت ملّى و چه از لحاظ نظامى - به تلاش و تحرّك دیپلماسى هم چه در این قضایاى سفر اخیر و چه غیر از آن، اهمّیّت میدهیم و از آنچه دولت ما انجام میدهد و تلاشهاى دیپلماتیك و تحرّكى كه در این زمینه می كنند، حمایت میكنیم." رهبر معظم انقلاب در حالی که میگویند ما به آمریکاییها خوشبیننیستیم، اما موافقت خود را با مذاکرات اینگونه بیان میکنند: "از اقدامات و تلاش های دولت محترم و مسئولان، در عرصه دیپلماسی و مذاكرات حمایت میکنم این اقدام، یك تجربه و احتمالاً یك كار مفید است. اگر نتیجه گرفته شود چه بهتر اما اگر نتیجه گرفته نشد، معنایش این خواهد بود كه برای حل مشكلات، كشور باید روی پای خود بایستد."
رهبری بارها در سخنان امروز بارها توصیه کردند که به آمریکاییها نمیتوان اعتماد کرد و دسیسهها و اقدامات آنها در طول تاریخ علیه ملت ایران را بازگو کردند. شاید همین عدم اعتماد بتواند به تیم مذاکرهکننده ایران کمک بسیاری کند تا با موضعی قوی با طرف آمریکایی مذاکره کنند
2. چرایی اقدام سال 1383 روحانی
بسیاری از منتقدان حسن روحانی، تعلیق غنیسازی در سال 1383 را ( که آن موقع وی دبیر شورای عالی امنیت ملی و مسوول مذاکرات هستهای بود) یک نکته تاریک در کارنامه او میدانستند و وی نیز بارها اعلام کرده بود که هیچ کاری بدون اطلاع رهبر معظم انقلاب نمیتوانست انجام شود. حال آیتالله خامنهای بعد از تقریبا یک دهه موضوع آن سالها را مطرح کردند و تلویحا گفتند اگر آن کار دستاورد نداشته اما تجربه گرانبهایی را نصیب ما کرده است. ایشان امروز در این باره گفتند:" بأذن الله از این مذاكرات ضرری هم نمی كنیم بلكه تجربه ای در اختیار ملت قرار می گیرد كه مثل تجربه تعلیق موقت غنی سازی در سالهای 82 و 83، ظرفیت فكری و تحلیلی مردم را بالا خواهد برد. یك دهه قبل در مذاكرات با اروپایی ها، با نوعی عقب نشینی، تعلیقی را كه در واقع تحمیل شده بود پذیرفتیم اما بعد از دو سال تعلیق و تعطیلی بسیاری از كارها، همه فهمیدیم كه حتی با این گونه كارها، مطلقاً امیدی به همكاری طرفهای غربی وجود نخواهد داشت.اگر این كار را نمی كردیم ممكن بود برخی مدعی شوند كه اگر یك بار عقب نشینی می كردید مشكلات حل و پرونده هسته ای عادی می شد، اما با تجربه تعلیق موقت، همه درك كردند كه طرفهای ما دنبال اهداف دیگری هستند، لذا كار و پیشرفت را مجدداً شروع كردیم.
3. فریب لبخند آمریکا را نخورید
رهبر معظم انقلاب در ادامه بیان نکات مهم خود در مورد وقایع اخیر برای چندمین بار به مذاکرات دستگاه دیپلماسی اشاره میکنند و با توجه به تجربیات روابط ایران و دیگر کشورها با آمریکا به مسوولان توصیه میکند فریب لبخند آمریکاییها را نخورند:" توصیه من به مسئولین عرصه دیپلماسی و مذاكره این است كه مراقب باشید، لبخند فریب گرانه دشمن، شما را دچار اشتباه و خطا نكند. مسئولان، به اظهار نظرها و اقدامات طرف مقابل، دقت و توجه لازم را داشته باشند. آنها از یك طرف لبخند می زنند و اظهار تمایل به مذاكره می كنند اما از طرف دیگر بلافاصله می گویند، همه گزینه ها روی میز است. حالا مثلاً چه غلطی می خواهند بكنند معلوم نیست."
4. چرا آمریکا بیچاره است؟
طرفی که از موضع ضعف وارد مذاکرهای شود و طرف مقابل را قوی بداند از پیش شکستخورده است. رهبری با تبیین همین مساله به مسوولان گوشزد میکند که آمریکاییها برخلاف آنچه در تبلیغات و رسانهها گفته میشود آنقدرها هم قوی نیستند و در بسیاری از حوزهها از خود ضعف نشان داده است. در این باره آیتالله خامنهای دلایل ضعف آمریکاییها را اینگونه بر میشمارند:
الف: " ما در دهه اول انقلاب، بسیاری از ابزارهای مادی از جمله پول، سلاح، تجربه، سازماندهی و نیروی مسلح كارآمد نداشتیم در حالی كه جبهه مقابل انقلاب اسلامی، یعنی رژیم بعث صدام و قدرتهای غربی و شرقی حامی او، در اوج قدرت و توانایی بودند، ولی نتوانستند ملت ایران را به زانو درآورند."
این حمایت از آنجا اهمیت دارد که برخی رسانهها به بهانه سخنان قبلی رهبری در مراسم تحلیف دانشجویان دانشگاه افسری ارتش در باره نابهجا بودن برخی اتفاقاتی که در نیویورک رخ داد، از وزارت خارجه کشور انتقاد کرده بودند. انتقادات تا جایی پیش رفت که حتی مساله مذاکره مستقیم با آمریکا را هم نشانه رفت و خیلیها اعتقاد داشتند که دولت بدون رضایت رهبری اقدام به مذاکره کرده است
ب: " اكنون شرایط ملت ایران و جبهه مقابل او، با آن سال ها كاملاً متفاوت است زیرا جمهوری اسلامی ایران، دارای علم، فناوری، سلاح، اعتبار بین المللی و میلیون ها جوان بااستعداد و آماده به كار است در حالی كه جبهه مقابل او یعنی امریكاییها و شركای آنها، دارای مشكلات عدیده سیاسی و اقتصادی و اختلاف های فراوان هستند."
ج: " اختلاف های سیاسی در امریكا و تعطیلی شانزده روزه دولت امریكا، مشكلات بزرگ اقتصادی و كسری درآمد هزاران میلیارد دلاری" از جمله مشکلات آمریکاست.
د: " اختلاف های عمیق اروپا و امریكا در مسائل گوناگون از جمله حمله نظامی به سوریه" از جمله مشکلات آمریکا در حوزه سیاست خارجی است.
ه:" امروز، امریكاییها به دلیل تسلط سرمایه داران قدرتمند و كمپانی های صهیونیستی بر دولت و كنگره، بیشترین رودربایستی را با محافل و رژیم منحط صهیونیستی دارند و بیچاره ها مجبورند ملاحظه آن ها را بكنند اما ما كه مجبور نیستیم ملاحظه آنها را داشته باشیم. ما از روز اول گفتیم، اكنون هم می گوییم و در آینده نیز خواهیم گفت كه ما رژیم صهیونیستی را یك رژیم نامشروع و حرام زاده می دانیم." رهبری بارها در سخنان امروز بارها توصیه کردند که به آمریکاییها نمیتوان اعتماد کرد و دسیسهها و اقدامات آنها در طول تاریخ علیه ملت ایران را بازگو کردند. شاید همین عدم اعتماد به تیم مذاکرهکننده ایران کمک کند تا با موضعی قوی با طرف آمریکایی مذاکره کنند.
محسن جندقی
بخش سیاست تبیان