بررسی کوتاهی بر طول عمر امام زمان(عج)
عمر طولانی نه از نظر عقل محال است، و نه مسائل علمی آن را نفی می‌كند، تاریخ، سنت و ادیان آسمانی نیز بر آن است كه انسانهایی بوده‌اند كه فوق عادت و عمر طبیعی همگان، عمر داشته و زندگی كرده‌اند، فلذا طولانی بودن عمر امام زمان (عج) از دیدگاه مسلمین از جهات مختلف ممكن بوده و محال نمی‌باشد.
مسأله طول عمر امام زمان (عج) همواره در طول تاریخ از سوی برخی مورد استبعاد واقع شده است. به طوری كه سعدالدین تفتازانی داشتن حیات طولانی مدت آن حضرت را انكار و برخی هم به مقتضای ادله به ولادت ایشان معترف گشته‌اند و لیكن گفته‌اند: كسی نمی‌تواند تا این مدّت طولانی در قید حیات باشد. پس امام زمان از دنیا رفته است! امّا باید دانست كه چنین باوری نه تنها با حدیث «من مات و لم یعرف امام زمانه، مات میتةً جاهلیةً»؛ هر كس بمیرد ولی امام زمان خویش را نشناسد، همچون مردگان جاهلیت از دنیا رفته؛ منافات دارد. بلكه به عقیده شیعه رشته امامت در هیچ عصری قطع نمی‌شود و همیشه یك امام زنده وجود دارد، گرچه این امام از دیدگان غایب باشد.
ما در این نوشتار طول عمر امام زمان را از لحاظ امکان عقلی، امکان علمی، منابع دینی، کتب آسمانی، تاریخ و روایات، ثابت و استبعاد حیات بلند مدت ایشان را برطرف می‌سازیم.
1 . امكان عقلی:
مقصود این امكان، محال نبودن عمر طولانی از نظر عقل است. به عنوان مثال بودن در آتش و نسوختن از نظر عقل محال است، درازی عمر نیز با تناقض همراه نمی‌باشد. و مانعی برای تحقق آن وجود ندارد، زیرا در مفهوم زندگی، مرگ زودرس نهفته نیست. ممكن است كه برای انسان شرائط و محیطی پدید آید كه سلولهای بدن پیوسته بازسازی شود و اندامهای پشین كه دچار پیری و فرسودگی شده‌اند به تدریج در جریان خون حل و دفع شوند. لذا، از نظر عقل سالها زنده ماندن محال نمی‌باشد.
2. امكان علمی:
امكان علمی بدین معناست كه از نظر علم، سفر انسان به سیارات منظومه شمسی و دیگر منظومه‌ها مردود نیست و نظریه‌های علمی امكان زیست دراز مدت را برای انسان نیز محال نمی‌داند و به لحاظ علمی در امكان زیست طولانی نیز تردید نمی‌شود كه به یک نمونه اشاره می کنیم:
برخی از محققان می‌گویند، ژنهایی را كشف كرده‌اند كه عامل جاویدانگی سلولهاست. این ژنها می‌توانند سلولهای آسیب دیده را ترمیم كنند. آزمایشهای بر حشراتی كه این ژنها در آنها فعال شده بود نشان داد كه این جانداران بر اثر مرگ سلولی نمی‌میرند، بلكه تحلیل فیزیكی اندامهای به مرگ آنها می‌انجامد. امید است با شناخت مكانیسم پیری، كیفیت زندگی سالمندان بهبود یافته و روند پیری كاهش پیدا كند.
3 . منابع دینی:
الف) منابع امامیه:
امام سجاد ـ علیه السلام ـ می‌فرماید: سنت‌هایی از انبیاء گذشته در قائم به یادگار مانده است. از آدم و نوح ـ علیه السلام ـ طول عمر، از ابراهیم ـ علیه السلام ـ تولد پنهانی، از عیسی ـ علیه السلام ـ غیبت .... و امام صادق ـ علیه السلام ـ فرمود: خدای تعالی عمر بنده صالح خویش، خضر، را طولانی نكرد جز برای اینكه دلیلی بر طول عمر قائم (عج) باشد. و از این رهگذر بهانه دشمنان را خنثی و حجت ایشان را قطع كند. (بحارالانوار، ج 51 ص 217)
ب) اهل سنت:
ابن جوزی كه از علما معروف اهل سن و حنفی مذهب است، پس از بحث در حالت حضرت مهدی(عج) و نقل روایات رسول اكرم ـ صلی الله علیه و آله ـ درباره آن حضرت می‌گوید: این اعتقاد امامیه صحیح است كه حضرت مهدی موجود زنده است و برای افرادی استدلال می‌كند كه از عمر طولانی برخوردار بوده‌اند. مانند: خضر، الیاس، و همچنین «ذوالقرنین» كه در تورات آمده است. 3000 سال عمر كرد. و همچنین معمّرینی در شمار عمرهای 900، 800، 700 سال نیز در تاریخ آمده است.
4 . كتب آسمانی:
الف) قرآن كریم: در قرآن كریم نیز مواردی از عمرهای طولانی آمده كه به نمونه آن اشاره می‌گردد: حضرت نوح ـ علیه السلام ـ : «نوح را به سوی قومش فرستادیم، 950 سال در میان آنان درنگ كرد» (عنكبوت: 14) و همچنین، حضرت یونس ـ علیه السلام ـ : «اگر او از اهل شیخ نبودی تا قیامت در شكم ماهی نگه می‌داشتم،» (قلم، 48)
پس اگر زندگی در شكم ماهی تا قیامت امكان داشته باشد، در خشكی طبیعی است كه امكان خواهد داشت.
ب) كتب آسمانی اهل كتاب: در میان خداپرستان و پیروان ادیان آسمانی، از اینكه طول عمر ممكن است اختلافی نیست. و در تمام كتب مۆسسه از عمر طولانی بسیار سخن به میان آمده است. از جمله در ثور است كه كتاب مقدس یهودیان است از نظر مسیحیان نیز مورد اعتماد می‌باشد. و در آن شرح زندگی زیادی را اینگونه آورده است كه جزء كسانی كه عمرشان طولانی است اما، در ادیان گذشته سخن از طول عمر حضرت مهدی (عج) نیست. بلكه سخن در مطلق و درازی عمر و كسانی است كه عمر فوق طبیعی و معمولی داشته‌اند. می‌گوید: «آدم» 900 سال، «نوش» 905 سال، «قینان» 910، «منشوشالح» 969، «المك» 777 سال داشته و بعد از آن مرده‌اند.
و همچنین در انجیل كه بعد از تورات بوده و از آن به عهده جدید یاد می‌كند می‌گوید: ... انسان‌های مادی بوده‌اند كه 2000 سال داشته حداقل آن 900 سال است كه موارد متعددی را نشان می‌‌دهد.
5 . تاریخ:
كهنسال‌ترین، انسان‌ها آنچه در تاریخ آمده زیاد بوده‌اند كه بالای 500 سال داشته‌اند و نمونه‌های دیگر اینكه «فیروازای» یكی از پادشاهان 537، «ابوهبل» ،قس، اسقم، هر كدام 670 سال، مصرایم نوه نوح، ملك نوه ادریس هر كدام 700 سال و .... داشته‌اند. همچنین ضحاك 1200، مهركان 2500، عاد و لقمان هر كدام 3500 سال عمر كرده‌اند و ..
6ـ روایات:
در روایات متواتری كه از طریق اهل تسنن و شیعه از پیامبر گرامی اسلام ـ صلّی الله علیه و آله ـ نقل شده است، آن حضرت حجت‌های الهی را دوازده نفر بیان كرده است. مضافاً به این كه اسامی آنها را هم حضرت بازگو فرموده است و در مورد آخرین حجت خدا كه فرزند امام حسن عسكری ـ علیه السّلام ـ است فرموده: «اگر از عمر دنیا فقط یك روز مانده باشد، خداوند آن روز را آن قدر طولانی می‌كند تا مردی از فرزندانم كه اسم او همانند اسم من است ظهور كند و دنیا را با عدالت و دادگستری خود پر كند، آن گونه كه از ظلم و ستم پر شده است.» گذشته از آنها پیامبر مسأله غیبت آخرین جانشین خود را مطرح كرده و از شك در آن كه به شك در امر خدا می‌انجامد، تحذیر نموده است. (تفسیر نور الثقلین، ج 1، ص 359)
در نتیجه: آنچه كه به عنوان نمونه و اختصار اشاره گردید، عمر طولانی نه از نظر عقل محال بود، و نه مسائل علمی آن را نفی می‌كند، تاریخ، سنت و ادیان آسمانی نیز بر آن است كه انسانهایی بوده‌اند كه فوق عادت و عمر طبیعی همگان، عمر داشته و زندگی كرده‌اند، فلذا طولانی بودن عمر امام زمان (عج) از دیدگاه مسلمین از جهات مختلف ممكن بوده و محال نمی‌باشد.
فرآوری: آمنه اسفندیاری
بخش مهدویت تبیان
منابع:
سایت اندیشه قم
تفسیر نور الثقلین ج1
بحارالانوار، ج 51
مطالب مرتبط:
