دانشآموزان دیروز، امروز، فردا
دانشآموزان در رژیم گذشته
دانشآموزان دیروز در رژیم گذشته مورد بیمهری قرارگرفته و توانمندیها و تواناییهای آنان نادیده گرفته میشد. خلاقیت، نوآوری و... جایی در رژیم گذشته نداشت، دغدغه اصلی آن رژیم، حاكم ساختن فرهنگ غربی در كشور و گرایش به غرب تحت لوای رسیدن به تمدن و پیشرفت بود.
با چنین تفكری فرهنگ دینی و ملی مورد بیتوجهی قرارگرفته و با ارزشها و باورهای دینی مقابله میشد؛ رژیم گذشته تلاش مینمودند دانشآموزان را با تشویق به فساد و مراكز فحشاء و دامن زدن به آن، نسبت به فرهنگ و سرنوشت كشور بیتفاوت نموده و فكر و خلاقیت را از آنان بگیرد تا این عناصر سازنده كشور را به انسانهایی بیمصرف تبدیل سازد. امام خمینی (ره) دراینباره فرمودند:
در چنین شرایطی نهضت اسلامی و آرمانهای بلند امام (ره) موجب آگاهی و بیداری جوانان شد، آنان هویت از دست رفته خویش را در این نهضت یافتند و رهبر انقلاب به آنان شخصیت و هویتبخشید. آنان كه میدیدند منابع سرشار كشور پیش چشمان ملت توسط اجانب به یغما برده شده و دولتمردان وقت تنها به فكر عیش و نوش خویش هستند و توجهی به كشور و مردم ندارند، سعادت و رهایی از چنگال ظلم و بیعدالتی را در آرمانهای امام (ره) یافتند و نهضت اسلام خواهی و عدالتطلبی امام (ره) را با دل و جان همراهی كردند.
به تعبیر زیبای شهید مطهری: «ندای امام خمینی(ره) از قلب فرهنگ، از اعماق تاریخ و از ژرفای روح این ملت بر میخاست. او به مردم شخصیت داد، خود واقعی و هویت اسلامی آن ها را به آنان بازگرداند، مردم را از حالت خودباختگی خارج كرد. این بزرگترین هدیهایی بود كه رهبر به ملت داد؛ او توانست ایمان از دست رفته مردم را به آنان بازگرداند و آنها را به خودشان مۆمن كند.»
سه مركز عمده در روند انقلاب اسلامی
سه مرکز مسجد، حوزه علمیه و دانشگاه در روند انقلاب اسلامی نقش تعیینکنندهای داشتند. این مراكز كه پایگاهها و كانونهای اصلی مبارزه و انقلاب بودند در تعمیق و گسترش آرمانها و شعارهای انقلاب اسلامی و پیشبرد نهضت تأثیر بسزایی داشتند. این مکانها مراكز اصلی حضور دانشآموزان در شكلگیری و پیروزی انقلاب اسلامی محسوب میشدند، به گونهای كه نام این مراكز تداعیکننده حضور پرشور جوانان و آمیخته با نام آنان بود.
با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، بزرگترین تحول جهانی قرن بیستم به وقوع پیوست. بنیانگذار این انقلاب با قیام خود، غرور ملتهای مستضعفی را که سالیانی مدید مورد ظلم قرارگرفته بودند، به آنان بازگرداند. نقش دانشآموزان در پیروزی و تداوم انقلاب اسلامی در سالهای نخست پیروزی انقلاب اسلامی بسیار مشهود بود.
نهاد امور تربیتی هم با هدف گسترش و تعمیق ارزشهای انقلاب اسلامی در نظام آموزش و پرورش كشور شروع به شکلگیری كرد. بر همین اساس شهیدان رجایی و باهنر در دوران تصدی وزارت آموزش و پرورش در سال 1359 شمسی اقدام به تأسیس ستادهای امور تربیتی در مدارس كردند تا دانشآموزان به ارزشهای اسلامی ترغیب شوند.
دانشآموزان امروز
دانشآموزان امروز، مدیران فردای جامعه ما به شمار می روند و باید در تربیت مناسب آنان نهایت تلاش خود را به کار گیریم. باید کاری کنیم که آنان به بهترین شکل تربیتشده و پرورش یابند. شوراها در مدارس نقش قابلتوجهی ایفا میکنند و باعث کسب مهارتهای اجتماعی کودکان و نوجوانان میشوند. مجالس دانشآموزی نیز از دل مدارس و شوراهای دانشآموزی انتخاب میشوند و در تصمیمگیریهای آینده برای اداره مدارس و مراکز تحصیلی نقش مهمی ایفا میکنند.
آری، مدرسه مهمترین واسطه انتقال دانش و مهارت فنی است. برای همین در دوره نخستوزیری شهید رجایی و در دوران تصدّی شهید باهنر در وزارت آموزش و پرورش آنها به تأسیس ستادهای امور تربیتی در مدارس كشور اقدام كردند تا فرهنگ اسلامی گسترش یابد و دانشآموزان را به حرمت نهادن و عمل به ارزشهای اسلامی ترغیب كنند.
پاسداری از ارزشهای اسلامی و دستاوردهای انقلاب، برنامهریزی و ایجاد هماهنگی بین عملكرد عوامل تربیتی، توجّه جدی به نقش معلمان در فعالیتهای تربیتی و توجه به نقش دانشآموزان در فعالیتهای تربیتی از جمله اهداف آموزش و پرورش است.
شهید بزرگوار، رجایی فرهنگیان را سربازان انقلاب در آموزش و پرورش نامید. چه پر معناست كلام امام (ره) كه فرمودند: «اگر تهذیب در كار نباشد علم توحید هم به درد نمی خورد.»
بنابراین این نهاد از بدو شکلگیری تا امروز مجموعه وسیعی از عملكردها و وظایف متعددی را بعهده داشته و تحقق امر تربیت را منوط به حضور مربی و فعالیتهای رسمی غیر كلاسی در كنار آموزشهای كلاسی میداند.
دانشآموزان فردا
دانشآموزان فردا، آیندهسازان فرداهایی بهتر هستند. استمرار و بقای هر جامعه مستلزم آن است كه مجموعه باورها، ارزشها، رفتارها، دانشها و مهارتهای آن به نسلهای جدید انتقال یابند. با امید این که فرزندان فردای ایران اسلامی، همچون گذشته حافظ سه مرکز مسجد، حوزه علمیه، دانشگاه و آرمانهای دانشآموزان دیروز باشند که با خون خویش نهال انقلاب را پرثمر ساختند. به امید آن روز...
مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: مریم عرفانیان
تنظیم: مریم فروزان کیا