آیا خوردن چیپس با آنزیم خوک جایز است؟

لازم به ذکر است که شرع مقدس اسلام چیزی را نجس می داند که یقین به نجاست آن باشد ولی اگر نسبت به نجاست چیزی شک داشته باشیم آن چیز پاک است.

در این زمینه تحقیقات زیادی صورت گرفت. اما منبع مورد وثوق و اطمینان آوری را که نشان از تأیید مطلب فوق مبنی بر وجود ترکیبات خوک در آدامس اربیت باشد، نیافتیم.

لازم به ذکر است که شرع مقدس اسلام چیزی را نجس می داند که یقین به نجاست آن باشد (رساله مراجع، ج1، ص 85، مسئله 121)

ولی اگر نسبت به نجاست چیزی شک داشته باشیم آن چیز پاک است. (رساله مراجع، ج1، ص 87، مسئله 123)

بنابراین در صورت داشتن شک در این مورد، حکم به طهارت آن می شود و لذا می توان از آن استفاده نمود.

با این حال جهت روشن شدن مسئله فقهی مذکور در سۆالتان، لازم دانستیم نظرات مراجع عظام حفظهم الله را در این زمینه جویا شویم که پاسخ بعضی از آنان به شرح زیر می باشد:

دفتر حضرت آیة الله العظمی مکارم شیرازی (مدظله العالی):

اگر یقین به وجود ترکیبات خوک در آن داشته باشید استفاده از آن جایز نیست.

دفتر حضرت آیة الله العظمی صافی گلپایگانی (مدظله العالی):

از مواد آن، اطلاعی ندارم. به طور کلی اگر چیزی که شرعاً نجس حساب می شود در آن نباشد، اشکال ندارد. و اگر شک داشته باشید، محکوم به طهارت است.

با توجه به اینکه واکسنها معمولاً به صورت تزریق مصرف می‌شوند و نه خوراکی، چنانچه نسبت به مسئله فوق، یقین هم حاصل شود، اشکالی ندارد. ضمن اینکه امروزه، استفاده از واکسن به عنوان یک امر ضروری مطرح است.

پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سۆال، چنین است:

حضرت آیة الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):

فی نفسه اشکال ندارد.

حضرت آیة الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):

اوّلا: در موارد مشکوک که نمى‌دانید از چه مادّه‌اى گرفته شده، حکم حلّیّت و طهارت است، و جستجو لازم نیست.

ثانیاً: اگر یقین داشته باشید از حیوان حرام گوشت، یا حیواناتى که ذبح شرعى نشده‌اند گرفته شده، هرگاه تغییرات زیادى روى آن داده مى‌شود، حکم استحاله را دارد، و پاک و حلال است. در غیر این صورت جایز نیست؛ مگر در موارد ضرورت.

حضرت آیة الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):

اشکال ندارد.

حضرت آیة الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):

چنانچه اضطرار باشد مانعی ندارد.

حضرت آیة الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):

ایمن سازی بدن فی نفسه مانعی ندارد ولی اگر آنزیم خوک در آن باشد جهت تزریق مانعی ندارد ولی خوراکی جایز نیست.

حضرت آیة الله هادوی تهرانی (مد ظله العالی):

اشکالی ندارد.

(توحه: استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنه‌ای، سیستانی، مکارم شیرازی، صافی گلپایگانی، نوری همدانی (مد ظلهم العالی) توسط سایت اسلام کوئیست انجام گرفته است.)

آیة الله خامنه ای (دام ظله):

در صورتی که اطمینان به مورد مذکور در سۆال داشته باشید جایز نیست مگر آنکه درمان منحصر به آن باشد و چاره‌ای جز مصرف آن نباشد.

آیة الله وحید خراسانی (دام ظله):

در فرض سوال خوردن آن حرام است و تجویز دکتر اثری ندارد . باید از دارویی استفاده کنید که در ترکیبات آن از چیزی که خوردن آن حرام است استفاده نشده باشد.

آیة الله سیستانی (دام ظله):

چنانچه مضطر به درمان باشید و دوای آن منحصر به این قرصها باشد طبق نظر متخصص ، اشکال ندارد.

بنابر اظهارات مدیر عامل سازمان دخانیات ایران ، شرکت‌های دخانی جهان از هموگلوبین خون خوک در چسب الیاف فیلتر سیگار استفاده می‌کنند. (روزنامه ایران)

آنچه مسلم است این است که هم خوک و هم خون آن از نجاسات هستند که اگر با رطوبت با جایی تماس پیدا کنند موجب سرایت نجاست خواهد شد. بنابراین اگر خون خوک در فیلتر سیگار استفاده شود به طوری که با لب و دهان تماس داشته باشد و نجاست سرایت کند، لب و دهان نجس می شود.

اما شایان ذکر است که استحاله یکی از مطهرات است و  آن عبارت است از این که جسم نجسى برگردد به یکى از اشیاى طاهره؛ پس هر نجسى که به سوختن، خاکستر یا دود و یا بخار شود، پاک مى‏شود، خواه آن نجس در اصل، نجس باشد، یا به سبب ملاقات با نجاسات نجس شده باشد. (توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج‏1، ص: 120؛ بهجت، محمد تقی، جامع المسائل، ج ‏1، ص 69، چاپ اول، قم، چهارم: از مطهِّرات «استحاله» است. و آن عبارت است از این که جسم نجسى برگردد به یکى از اشیاى طاهره؛ پس هر نجسى که به سوختن، خاکستر یا دود و یا بخار شود، پاک مى‏شود، خواه آن نجس در اصل، نجس باشد، یا به سبب ملاقات با نجاسات نجس شده باشد.)

البته برای اطمینان از عدم ضرر وجود چنین ماده ای برای سلامتی، باید از متخصّصین علوم پزشکی سۆال شود.

پاسخ حضرت آیة الله هادوی تهرانی(دامت برکاته) به این شرح است:

خون خوک نجس است. البته اگر استحاله شود و به ماده ی متفاوتی تبدیل گردد که دیگر به آن خون خوک گفته نشود پاک می باشد.

مراجع معظم تقلید به پرسش فوق این گونه پاسخ داده اند:

حضرت آیة الله العظمی خامنه ای (مدظله العالی):

در فرض سۆال جایز نیست.

حضرت آیة الله العظمی مکارم شیرازی (مدظله العالی):

جایز نیست.

حضرت آیة الله العظمی صافی گلپایگانی (مدظله العالی):

با علم به وجود اجزاء نجس در آن، خوردن آن حرام است. والله العالم.

فرآوری: آمنه اسفندیاری  

بخش احکام اسلامی تبیان

منابع:

سایت اسلام کوئیست

وبلاگ طلبه پاسخگو

توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج‏1

بهجت ره، محمد تقی، جامع المسائل، ج ‏1

رساله مراجع، ج1

مرتبط:

حکم خوردن غذای مضر

میگو، ماهی فلس دار مشکوک

حکم کشیدن سیگار