تاثیر الكل و مواد مخدر بر قسمت های مختلف بدن
1- چگونه الكل و مواد مخدر به بدن آسیب می رسانند
در اینجا توضیح مختصری از تأثیر الكل و مواد مخدر بر قسمت های مختلف بدن را به همراه توصیه های غذایی برای از بین بردن این اثرات مضر در هر قسمت را برای شما بیان می کنیم :
* پوست و مو:
بدن فاقد مواد مغذی لازم برای سلامت پوست و مو می شود.توصیه ها: مصرف غذاهای مغذی به خصوص غذاهای غنی از ویتامین هایA وC، پروتئین و روی.
* قلب و گردش خون:
دریافت كم پروتئین ، باعث تحلیل و لاغری عضلات می شود. اغلب، التهاب به همراه افزایش ذخایر چربی در بدن و افزایش فشار خون به وجود می آید.
توصیه ها: مصرف رژیم غذایی كم چربی، پروتئین كافی و انجام ورزش منظم و مرتب.
* كبد:
ذخایر ویتامین ها و املاح كاهش می یابد. تورم بیش از حد كبد، از تولید صفرا و عمل فیلتراسیون (تصفیه كبدی) جلوگیری كرده و باعث كاهش اشتها می شود.
توصیه ها: مصرف غذاهای پر كالری و غنی از مواد مغذی، پروتئین غنی و مرغوب ، میانه روی در مصرف چربی، مصرف مكمل های ویتامین و املاح .
* لوزالمعده:
تحریك كبد و تورم حاصل از آن، جریان آنزیم ها را به معده مسدود كرده و منجر به بروز اختلالاتی درهضم و دیابت می شود.
توصیه ها: مصر ف غذاهای مغذی به مقدار كم و متناوب در وعده های غذایی .
* كلیه ها:التهاب- عفونت های پی در پی – افزایش دفع آب از بدن و در نتیجه افزایش كمبود مواد مغذی.
توصیه ها: مصرف غذاهای غنی از مواد مغذی ، غذاهای حاوی پتاسیم فراوان( سبزیجات برگی شكل و خام، موز، میوه های خشك، سیب زمینی، مركبات و میوه ها) ، كاهش مصرف كافئین.
* سیستم عصبی مركزی و هیپوتالاموس:
الكل و مواد مخدر ، باعث به وجود آمدن اختلال و آشفتگی در سیستم عصبی می شوند. روی حافظه، توانایی یادگیری، فكر كردن و هماهنگی بدن اثرات بدی دارند. الكل سلول های عصبی را كه قادر به تولیدمثل مجدد نیستند، از بین می برد. با مصرف الكل و مواد مخدر ، مركز كنترل اشتها در هیپوتالاموس، پیام های اشتباهی درباره گرسنگی وتشنگی به بدن می فرستد.
توصیه ها: استراحت، مصرف غذاهای مغذی شامل غذاهای حاوی مقادیر زیاد اسید آمینه های تریپتوفان و تیروزین ، فعالیت بدنی( ورزش)، مصرف مولتی ویتامین و املاح به همراه مكمل های ویتامینی گروهB (B كمپلكس) .
*غشای موكوسی سلول ها:
باعث اختلال در عمل غشاهای مری، معده و مقعد می شود. تغذیه متعادل و مناسب باعث ساخت مجدد این بافت های از بین رفته خواهد بود .
توصیه ها: غذاهای مغذی حاوی ویتامینA( سبزیجات نارنجی رنگ) و ویتامینC فراوان ، كاهش دریافت كافئین.
* معده:
تحریك معده، افزایش خطر زخم معده و اختلالات مربوط به معده .
توصیه ها: مصرف وعده های غذایی سبك به مقدار كم و پی در پی ، مصرف میان وعده ها، كاهش مصرف كافئین درطی اختلالات معده .
* روده ها:
كاهش زمان عبور غذا از روده ها، افزایش خطر جذب ناقص مواد غذایی و بروز انواع سرطان.
توصیه ها: افزایش دریافت فیبر، مصرف آب فراوان، ورزش، كاهش مصرف كافئین در طی اختلالات.
* مقعد:
به دلیل هموروئید( خونریزی) در این ناحیه، دفع مواد زاید كاهش می یابد( یبوست ) یا اینكه منجر به بروز اسهال می شود .
توصیه ها: مصرف غذاهای حاوی فیبر فراوان، ورزش كردن، نوشیدن آب.
* مقادیر خونی:
مصرف الكل و مواد مخدر روی مقادیر خونی در بسیاری از مواد مغذی اثر دارد. اگر مقدار دریافت كلسترول ( چربی مصرفی) به طور دقیق اندازه گیری نشود، ممكن است سطح كلسترول خون نرمال به نظر آید.
توصیه ها: آزمایش خون توصیه نمی شود تا اینكه 6 تا 12 هفته از ترك اعتیاد بگذرد و ما از مقادیر خونی خوانده شده ، مطمئن شویم.
2- تهیه میان وعده های جالب و خوشایند برای افراد در ترك اعتیاد
تغذیه خوب و مناسب، نقش مهمی در بهبود وساخت بدن درمراحل ترك اعتیاد ایفا می كند. غذا، مواد مغذی لازم را برای رفع نیازها فراهم می كند. خوردن 3 وعده غذایی اصلی درروز كافی نیست.
خوردن میان وعده ها ، كمك زیادی به فرد در مراحل ترك اعتیاد می كند ، نیازهای تغذیه ای او را تأمین كرده و اختلالات رفتاری را كاهش می دهند. میان وعده باید در بین وعده های اصلی غذایی و قبل از خواب خورده شود. خوردن میان وعده اهمیت زیادی دارد، چرا كه علاوه بر تأمین مواد مغذی، باعث به وجود آمدن طراوات و شادابی در فرد می شود.
در میان وعده ها :
این مواد غذایی را بیشتر بخورید: | این مواد غذایی را كمتر بخورید: |
- میوه تازه - میوه كمپوت شده با آب خودش - سبزیجات خام - ذرت بو داده( بدون نمک) - چوب شور( توك) - پنیر و بیسكوئیت كراكر( خشك) -دسرهای كم چرب - پنیر محلی و میوه - ماست كم چربی - كشمش و سایر میوه های خشك - آب میوه صد درصد طبیعی - ماست فریزشده كم چرب | - میوه های كمپوت شده با شکر زیاد - چیپس سیب زمینی - چیپس ذرت - بستنی - كلوچه و شیرینی - آب نبات - نوشابه های گازدار - كیك و پیراشكی - آب میوه های مصنوعی( ساندیس) - نان های شیرینی میوه دار، كماج و كلوچه |
3- فواید ورزش در ترك اعتیاد
ورزش هم مثل سایر موارد، باید به صورت مناسب و متعادل انجام شود. اجرای یك برنامه ورزشی باید منظم، همیشگی و پیوسته باشد. حداقل 4 بار در هفته و هر بار یك ساعت، ورزش كنید .
اثرات ورزش:
* سرعت متابولیسم بدن را افزایش می دهد، در نتیجه نسبت به وقت استراحت، انرژی در بدن با كارآیی بیشتری می سوزد و مصرف می شود.* ذخایر چربی بدن را سوزانده و بافت های ماهیچه ای را می سازد. سلول های ماهیچه ای از نظر متابولیكی فعال هستند ولی سلول های چربی غیر فعال اند.
* اسیدهای چرب آزاد را افزایش می دهد و بدن چربی های غذایی را بهترفرآیند و مصرف می كند.
* كلسترول تام( كل كسترول) سرم را كاهش داده و مقدارHDL ( یك نوع چربی مفید و خوب دربدن) سرم را افزایش می دهد كه باعث كاهش خطر بیماری های قلبی می شود.
* فشار خون را كاهش می دهد.
* مقدار مواد شیمیایی عصبی مثل " اِندورفین" را افزایش می دهد كه باعث آرامش و بهبود اعصاب و رفتار می شود. در نتیجه فرد از لحاظ روحی و فكری به همان اندازه سلامت جسمی، احساس شادابی و سلامتی می كند.
ورزش های آئروبیك( هوازی):
در این دسته از ورزش ها، بدن با مصرف مقادیر زیاد اكسیژن، انرژی را می سوزاند و فعالیت قلب و ضربان نبض را ازحالت معمولی و ثابت همیشگی ، افزایش می دهد . ورزش هوازی ، قسمت های عضلانی زیادی را از بدن فعال می كند ، مثل عضلات ساق پاها و عضلات بازوها.ورزش های هوازی شامل موارد زیر است:
پیاده روی- آهسته دویدن- دوچرخه سواری- شنا- قایق سواری- ورزش های مرحله ای – اسكی – بالا و پایین رفتن از پله و سایروزشهای فعال مثل تنیس و والیبال.
ورزش های غیر هوازی :
این دسته از ورزش ها، توان و قابلیت انعطاف عضلات را افزایش داده ولی ضربان نبض و فعالیت قلب را افزایش نمی دهند. این ورزش ها شامل: ورزشهای سنگین و ورزشهای سبك بدون وسیله است.
برای انجام یك برنامه ورزشی:
1- ورزشی را كه دوست دارید، انتخاب كنید.
2- محل انجام آن را انتخاب كنید.
3- به آرامی آن را شروع كنید.
4- یك لباس ورزشی مناسب تهیه كنید.
5- به نوع سیستم بدنی خود و پاسخگویی آن به ورزش توجه كنید.
6- همیشه آن ورزش را انجام دهید.
نیره ولدخانی-کارشناس تغذیه تبیان
