درست نویسی زبان فارسی معیار2

اهداف یادگیری:

آشنایی با ملاک های زبان معیار

آشنایی با عوامل خروج از زبان معیار

شرح درس:

در این طرح دانش آموزان با ملاک های زبان معیار و عوامل خروج از آن آشنا می شوند.

ملاک های زبان معیار

عده ای از زبانشناسان معاصر برای زبان معیار ملاک هایی قایل شده اند :

1-    خصوصیات ذاتی زبان معیار

یعنی علاوه بر اتکای زبان به اصول و قواعد ثابت باید بتواند در مقابل تحولات جدید انعطاف پذیر باشد.

یعنی زبان بتواند از مرحله ی ارتباطات گفتاری به مرتبه ی زبان علمی ارتقا یابد.

2-    نقش های زبان معیار در محدوده ی فرهنگ جامعه زبانی

یعنی زبان بتواند همه ی گویشوران خود را به رغم لهجات و گویش های مختلف زیر لوای یک زبان رسمی متحد کند.

یعنی یک جامعه ی زبانی از جوامع زبانی اطراف خود مشخص و متمایز گردد.

یعنی به کسانی که دارای گونه زبان معیارند اعتبار و تشخص بخشد.

یعنی این گونه زبانی معیار و محک درستی و نادرستی صورت های متفاوت زبانی یک جامعه است.

3-    نظر جامعه نسبت به زبان معیار

وظیفه ی جامعه نسبت به زبان معیار آن است که خود را در مقابل پاسداری از زبان معیار مسیول بدانند، قواعد و اصول آن را بشناسند و رعایت کنند و به داشتن چنان زبانی مباهات ورزند.

عوامل خروج از زبان معیار

چرا و به چه دلیل زبانی از معیار گونگی خارج می شود؟ چه متغیرهایی ممکن است باعث انحراف از زبان معیار شود؟

به طور کلی می توان مهمترین عوامل انحراف از زبان معیار فارسی را به شرح زیر برشمرد:

خروج از قواعد و اصول زبان فارسی ( خطاهای دستوری ).

کاربرد انواع حشو در جمله.

آشنا نبودن با همگون ها و ناهمگون ها که گاه به تداخل معنایی می انجامد.

گرته برداری نادرست از زبان های بیگانه ، چه در سطح واژگانی و چه در سطح معنایی و نحوی.

پیروی از الگوهای بیگانه در ساخت زبان فارسی ( اعم از الگوهای آوایی، واژگانی، ترکیب ، صرف و نحو ).

به کار گیری بدون نیاز کلمات، اصطلاحات و ترکیبات بیگانه در زبان فارسی.

عربی مآبی متکلفانه و فرنگی مآبی ناشیانه به قصد تفاخر.

اصرار بر سره گویی و استفاده از واژه های مهجور و متروک زبانهای باستانی و فارسی میانه و ساختهای متروک فارسی دری.

گزافه گویی و غلو در بیان.

استفاده غیر لازم از آرایه های ادبی به قصد تفنن.

استفاده از تعابیر نامناسب، ناقص و نادرست.

استفاده از کلیشه های زبانی.

استفاده از زبان فسیل.

استفاده از واژگان موهن.

استفاده از تکرار، تتابع اضافات، تتابع افعال.

تشتت املایی.

ابراز سلیقه فردی و تعدد افراد و دستگاه های ساخت واژه در ترجمه زبان های بیگانه به فارسی.

ناآشنایی با اصول و قواعد نشانه گذاری در خط فارسی.

تداخل گونه های زبانی و رعایت نکردن حد و مرز کاربرد هر گونه زبانی.

تست:

گزینه نادرست را انتخاب کنید:

الف) « کاربرد انواع حشو در جمله » یکی از عوامل خروج از زبان معیار است.

ب)« تثبیت شدگی زبان همراه با انعطاف آن » از خصوصیات ذاتی زبان معیار است.

ج) « نقش متحد کننده » یکی از نقش های زبان معیار در محدوده فرهنگ جامعه زبانی است.

د) « وقوف به اصول و هنجارهای زبان » یکی از خصوصیات ذاتی زبان معیار است .