طبقه بندی فیزیکی و اجتماعی صداهای مزاحم، جلسه اول

اهداف:

• تعریف صدای مزاحم یا نویز را گاه می توان با فیزیک صوت توضیح داد ولی ممکن است این مفهوم در ذهن شنونده باشد یا حتی می توان آن را با جامعه ای که شنونده در آن زندگی می کند، تعیین کرد.

وسائل مورد نیاز:

• کاغذ
• مداد
• تخته رسم گیره دار
• یک روز وقت برای گوش کردن
• 10 نفر از دوستان دبیرستانی
• 10 نفر بزرگسال بالای 40 سال

مقدمه

برخی اصوات، موسیقایی هستند و برخی دیگر مزاحم یا نویز، موسیقی به طور معمول از ارتعاشاتی ساخته می شود که منظم هستند و با فواصل زمانی منظم به گوش می رسند. یک تار مرتعش در گیتار یا پیانو نمونه ای از این موارد است. شما می توانید نوسانات تارهای صوتی خود را قرار دادن انگشتان دست روی حنجره تان در حین آواز خواندن، احساس کنید.

اصواتی که نوسانات نامنظم دارند بیشتر مزاحم در نظر گرفته می شوند. چنین نواساناتی وقتی ایجاد می شوند که در اتاق به شدت بسته می شود یا کتاب از روی میز به زمین می افتد.

ولی همیشه دسته بندی صوت به موسیقی یا مزاحم آسان نیست. تفاوت موسیقی و مزاحم ممکن است در ذهن شنونده باشد. موسیقی باب میل افراد جوان ممکن است در نظر پدر بزرگ ها و مادر بزرگ ها، مزاحم باشد. صدای زنگ زدن یک چوب به نرده ها می تواند مزاحم باشد ولی اگر در امتداد یک نرده قدم بزنید و با یک چوب به آن ها بکشید، تکرار منظم صدا می تواند خوش آیند باشد. درست مانند طبل یا دیگر دستگاه های کوبه ای.

اجتماع هم می تواند تعیین کننده این موضوع باشد که چه زمانی یک صدا، موسیقی است. در مورد دستگاه های غیر عادی که در فرهنگ های دیگر مورد استفاده قرار می گیرند تحقیق کنید. آیا تا کنون صدای جیغ کلارینت را هنگام نواختن کسانی که تازه دارند این دستگاه را می آموزند شنیده اید یا صدای گوش خراش کسانی را که در حال یادگیری ویولن هستند؟ این صداها را سخت بتوان موسیقی نامید!

اگر از صدایی لذت ببرید شاید بهتر بتوان آن ها را به عنوان اصوات موسیقایی دسته بندی کرد. ممکن است یک صدا در یک لحظه خوش آیند باشد ولی در لحظه دیگر نه. زنگ در می تواند صدایی موزون و هماهنگ باشد ولی اگر در ساعت 3 صبح زده شود و شما را از خواب ناز بپراند، دیگر نمی توان آن را خوش آیند دانست. موسیقی وقتی ملایم نواخته می شود لذت بخش است ولی وقتی صدای آن را زیاد می کنید و به گوش تان آسیب می زنید، این آهنگ به صدای مزاحم تبدیل می شود.

اوقات روز هم می تواند بر احساس شما از یک صدا مۆثر باشد. وقتی برای رفتن به سینما منتظر دوستتان باشید، صدای بوق ماشین وی خوش آیند است. ولی صدای بوق یک ماشین مقابل خانه شما در ساعت 4 صبح، ناراحت کننده است. از نظر احساسی، در طی روز زنگ در اثر هشدار دهنده همان زنگ را در نیمه شب ندارد. وقتی مادر می داند بچه چرا گریه می کند (خواه نیازمند تعویض پوشک باشد یا گرسنه باشد) احساسش مشابه زمانی که دلیل گریه را نمی داند، نیست.

برخی اصوات همواره به نظر خوش آیندند: صدای شرشر یک رودخانه یا صدای باد از لا به لای برگ های درختان.

ما تمام روز در صداهای مختلف محصور شده ایم و مهم است که زمان هایی را در زندگی روزانه در سکوت یا صداهای لذت بخش بگذرانیم. صدای مزاحم بیش از حد می تواند باعث تنش و خستگی شود.

فرضیه

فرضیه این است که دسته بندی صداهای معمولی روزانه به عنوان صدای خوش آیند یا صدای مزاحم ممکن است بر مبنای گروه سنی، بسیار متفاوت باشد.

روش انجام پروژه

فهرست صداهای معمولی پخش شده برای تمام افراد مورد پیمایش، ثابت است. گروه سنی افراد تحت پیمایش متغیر است: نوجوانان و بزرگسالان بالای 40 سال.

یک روز کامل به تمام صداهایی که می شنوید توجه کنید. کاغذ، قلم و تخته رسم گیره دار برای فهرست برداری از تمام صداهای روزانه اطراف خانه، مدرسه و محله با خود بردارید. ممکن است به برخی صداها قبلاً کمتر توجه کرده باشید: مثل صدای بیرون آمدن نان تست از توستر، صدای در، ناقوس کلیسا، ترکیدن دانه های ذرت، بوق ماشین، صدای جرقه های آتیش شومینه، زنگ تلفن، جیک جیک پرندگان، فردی که مدادی روی میز می کوبد، سوت داور مسابقه هنگام یک رویداد ورزشی یا فردی که با موسیقی دلخواهش در حال رانندگی است.

برگه های ارزیابی با فهرستی از 50 صدا جمع آوری کنید که برای هر یک گزینه های خوش آیند، مزاحم و بدون پاسخ را درج کرده اید.

نمونه برگه ارزیابی

گروه سنی: نوجوان ... بالای 40 سال ...

1- برای هر یک از صداها یکی از گزینه های «خوشایند»، «مزاحم» و «هیچ کدام»

2- ماشین در حال عبور از کنار شما که خارج از خانه نشسته اید با رادیوی روشن: «خوشایند»، «مزاحم» و «هیچ کدام»

3- موسیقی بندری: «خوشایند»، «مزاحم» و «هیچ کدام»

4- ...

در بالای هر برگه جایی برای مشخص شدن گروه سنی اختصاص دهید: نوجوان یا بیش از 40 سال (می توانید مرد و زن بودن را هم برای انجام پروژه های پیشنهادی دیگر بپرسید).

با استفاده از دستگاه کپی، 20 نسخه از این برگه تکثیر کنید یا با یک برنامه واژه پرداز رایانه ای یا برنامه نشر رومیزی به ایجاد فرم ارزیابی پرداخته و از آن 20 نسخه تهیه کنید.

10 نفر از دوستان دبیرستانی و 10 نفر بزرگسال بالای 40 سال را برای تکمیل ارزشیابی انتخاب کنید. نتایج هر گروه را جمع بزنید. نتایج دو گروه را با هم مقایسه کنید.

تکلیف:

1- ارزیابی تان را علاوه بر سن با دسته بندی نتایج از نظر مرد و زن بودن نیز توسعه دهید. داده های سازمان یافته تان را با هم مقایسه کنید.

2- صداها و آهنگ ها حتی می توانند خاطراتی را به ذهن ما بیاورند. شنیدن یک موسیقی پاپ که زمانی خیلی زیاد در رادیو پخش می شده می تواند یک تابستان خاص یا زمانی را در زندگی تان به یادتان آورد. وقتی صدای زنگ سورتمه یا سرود کریسمس را می شنوید آیا احساس یا تصویر خاصی در مورد بارش برف یا هیجان انتظار برای گشودن هدایای خانوادگی به ذهن شما نمی آید؟

نتایج آزمایش تان را بنویسید. تمام مشاهدات و داده های جمع آوری شده را ثبت کنید.

نتیجه گیری کنید که آیا فرضیه تان درست است یا خیر.

محل بازدید/ اردو/ خرید: -----------------------

منابع مطالعه: ---------------------------

بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان، تنظیم: نسرین صادقی