سلامت فوتبال اراده ملی می خواهد

مصاحبه اختصاصی تبیان با مهدی تاج نایب رئیس فدراسیون فوتبال

 ارزیابی شما از سلامت فوتبال در ایران چگونه است؟

فوتبال با هیچ پدیده دیگری قابل قیاس نیست. شما کمتر رسانه ای را مشاهده می کنید که در کار خود به فوتبال اشاره نکند. این امر جایگاه فوتبال در نزد مخاطبان رسانه ها را نشان می دهد. البته وقتی ما در سازمان لیگ سالیانه نزدیک به 6 هزار مسابقه برگزار می کنیم و بیش از 18 هزار داور و ناظر مسئولیت اجرای آن را برعهده دارند بروز خطا و تخلف در آن اجتناب ناپذیر است. تعداد عوامل درگیر با فوتبال با هیچ رشته ای قابل قیاس نیست. یک پدیده گسترده و این همه قدرت در برگیری از اشتباه بری نیست. در این بین شما اگر هزار مسابقه بی اشکال برگزار کنید و در کنارآن یک بازی با مشکل مواجه شود همه آن یک بازی را می بینند و حرفی از هزار بازی سالم به میان نمی آید. به عبارتی ما در فوتبال خط قرمز نداریم. همه افراد در خصوص همه مسایل فوتبال حرف می زنند و قضاوت می کنند. البته این امر به خودی خود بد نیست و باعث رونق کار می شود اما مشکلات خاص خود را هم دارد. الان یک دعوا در فوتبال مدت ها مورد بحث قرار می گیرد اما در همین حال ما از کنار مسایل خوب در فوتبال به راحتی می گذریم و یا حتی آنها را نمی بینیم. من برای حل این مشکل راه حل هم دارم. ما باید تلاش کنیم ذائقه ها را عوض کنیم. این که چرا باید آدم های جنجالی مورد توجه باشند و کسانی که بی حاشیه هستند(مثل علی دوستی مهر) با بی توجهی محض روبروهستند. همه آنهایی که شلوغ و جنجال می کنند هر روز در تلویزیون هستند اما کسی مثل علی دوستی با وجود فعالیت قابل توجه راهی به خانه های مردم از طریق دریچه دوربین ندارد. خلاصه این که تا حاشیه سازان مورد توجه رسانه باشند ما باید منتظر باشیم تا فضا همین گونه و یا حتی بدتر از این باشد. امیدوارم از حرف های من برداشت اشتباه نشود. من نیامدم تا بگویم اشتباه نیست. به نظرم کوچکترین اشتباه باید با برخورد جدی مواجه شود. حرام، حرام است. کوچک و بزرگ و کم و زیاد ندارد. مسئولان امر در هر پدیده ای برای مقابله با خلاف نباید لحظه ای تردید به خود راه دهند. من یک ذره خطا و خلاف را هم قبول ندارم. اما باید قبول کنیم که برجسته کردن آن هم نوعی جفا به حساب می آید. از سوی دیگر معتقدم که نهاد های فوتبال باید قوی باشند تا بتوانند با خلاف ها مقابله کنند. کوبیدن و ضعیف کردن این نهادها هم به ضرر سلامت فوتبال است.

شما دلایل اصلی خلاف های فوتبال را در کجا جستجو می کنید؟

البته مدیران فدراسیون فوتبال در تلاشند تا هیچ کس بالاتر از حیطه وظایف خود عمل نکند و در این باره ما با گذشته تفاوت های زیادی داشته ایم. در بخش تخلفات کمیته انضباطی مسئولیت اصلی را دارد. ما در بخش تخلفات با دو نوع کار متفاوت روبرو هستیم. برخی از تخلفات رو و آشکار هستند. برخورد با این خطا و خلاف که شکل اعتراض و فنی دارند برخورد می تواند با سرعت انجام شود. این قضاوت با توجه به داشتن قانون و مقررات مشخص و نیز گزارش موجود خیلی سخت و زمان بر نیست. اما تخلفاتی هم به شکلی انجام می شود که به چشم نمی آید.

ما الان بیشتر در این باره حرف می زنیم. چنین تخلفاتی نیاز به بررسی زیاد و زمان بر دارد تا در خصوص آن اقدامی کنیم که همه ابعاد کار در نظر گرفته شود. باید طوری عمل کنیم که راه بروز چنین تخلفاتی گرفته شود. همه می دانیم هر جا پول باشد زمینه تخلف هم به وجود می آید. منحصر به کشور ما هم نیست. در همه جای دنیا تخلف در فوتبال دیده می شود. اما ما باید قدرت برخورد با تخلفات را داشته باشیم. نباید اجازه دهیم تا افراد غیر مسئولانه با این امر برخورد کنند. تا حرف تخلف پیش می آید عده ای غیر مسئولانه حرف می زنند فضا را ملتهب می کنند تا اصل قضایا فراموش شود. مثلا لابلای حرف های اخیر بحث وجود یک فرد متخلف در سازمان لیگ به میان آمد . ما محکم پیگیر ماجرا شدیم. پس از پیگیری ما فردی که مدعی تخلف شده بود گفت" من طبق شنیده هایم حرف زدم و معذرت می خواهم" . ببینید من دنبال این نیستم که کسی اگر خطایی را دید به ما اطلاع ندهد اما این را هم قبول نمی کنم که حرفی بدون مدرک و دلیل زده شود. اگر ما با کسانی که بی دلیل دیگران را متخلف معرفی می کنند برخورد لازم را نداشته باشیم کار به بیراهه می رود و همه متهم می شویم. به نظرم باید جریمه کسی که بدون مدرک و دلیل دیگران را متهم می کند باید سنگین باشد تا جلوی این کار هم گرفته شود.

شما وارد بخش راه حل برخورد با تخلفات شدید؟

برای حل چنین مشکلاتی باید در فدراسیون به دنبال مسایل کلان باشیم. مثل همه جای دنیا... فوتبال رشته ای وارداتی است. دیگران که فوتبال ساخته و پرداخته آنهاست اشراف بیشتری نسبت به ما به آن دارند. برای برخورد با تخلفات است که کمیته اخلاق در فیفا تشکیل می شود. شاهد بودیم که همین کمیته به ماجرای بن همام ورود کرد و حتی کار پلیسی انجام شد و او را مادام العمر از فعالیت محروم کردند. البته آنها راه شکایت برای بن همام را هم باز گذاشتند تا از خود دفاع کند. با چنین برخوردهایی مردم آرامش می یابند و به تشکیلات موجود اعتماد می کنند. خلاصه این که نباید در باره تخلفات ناپیدا غیر مسئولانه حرف زد. کار به حقوقدان سپرده شود. قاضی در این مورد به پرونده نگاه کند و نه به افراد. تشکیل کمیته اخلاق که قبلا وجود نداشت اکنون به شکل قانونی و با ابلاغ فیفا صورت گرفته است. اعضای این کمیته تازه مشخص شده اند. این گروه با آموزش لازم هم که از طریق فیفا صورت گرفته مواجه شده اند.به نظرم این گروه هم نباید در فدراسیون دارای مسئولیت باشند تا شائبه ای به وجود نیاید. البته باید به سرعت هم در این باره حرکت کنیم. در خصوص بردن پرونده ها به بیرون از فدراسیون هم باید توضیح دهم. برخی تخلفات در فوتبال محکمه ای است. مثلا الان باشگاه ابومسلم خراسان با سه مدعی مالکیت روبرو است. این کار در فدراسیون حل شدنی نیست و باید یک قاضی به جزییات ماجرا بپردازد و حکم صادر کند. اینجاست که اگر هوشیار نباشیم یک جمله کار را به بیراهه می برد. مثل همان حرفی که یک کمک داور در خصوص فرد متخلف در باره سازمان لیگ زد. ما با او که بازنشسته هم هست چه برخوردی کنیم؟ این امر باید از طریق قوه قضائیه مورد توجه قرار گیرد که حکمش ضمانت اجرایی دارد.

 تا به اینجا حرف از مسایلی زدیم که خیلی برای مخاطبان ناآشنا نیست. اما برای حل مشکلات ما با مساله نبود اراده مواجه هستیم این اراده کی به وجود می آید؟ آیا چنین اراده ای برای برخورد با مشکلات وجود دارد؟

من هم مثل شما معتقدم باید برای مقابله با مشکلات اراده قوی وجود داشته باشد. باید ما ساختار حقوقی لازم را به وجود آوریم. باید مرجعی با قدرت باشد تا با وجود این اراده قوی جلوی تخلفات گرفته شود. ما باید پی این باشیم که چنین ساختاری را ایجاد کنیم. این کار به فدراسیون هم کمک می کند. ما در فدراسیون با مشکلات عجیبی روبرو هستیم. گاهی داخلی ها موجودیت ما را زیر سوال می برند. نماینده ای اف سی آمده تا امکانات ما را بررسی کند. او می بیند و می پذیرد اما برخی در صددند تا رای او را بزنند. مملکت را زیر سوال ببرند. این را باید بپذیریم که ما در ورزشگاه های خود اشکالاتی داریم. ما تا به حال 7 ورزشگاه درجه "آ" داشتیم که با معرفی و تایید 5 ورزشگاه دیگر آمار 12 ورزشگاه درجه"آ" را می گیریم. ورزشگاههای ما اغلب خوب هستند وبا برخی مشکلات جزیی روبرو هستند. تذکرآنها و همکاری مسئولان باعث می شود تا ما نمره خوبی در ای اف سی بگیریم. اما در بخش باشگاه ها به دلیل مشکلات موجود نمره خوبی به ما نمی دهند. باید قبول کنیم که باید در باشگاه ها همه حسابها مشخص و قابل رسیدگی باشد.

آیا فساد محدود موجود ابعاد دیگری ندارد؟

مبحث خوبی باز شد. در اقتصاد ما بحث مهم عرضه و تقاضا را داریم. وقتی عرضه و تقاضا متعادل نباشد فساد پیش می آید. وقتی کانون عرضه بسته شد. زمین های خاکی تعطیل شدند ما بازیکن خوب نداریم. در زمین های خاکی بود که 80 درصد بازیکنان ما آبدیده می شدند. پا برهنه ها که اغلب ستاره های فوتبال در دنیا هستند محلی برای رشد می یافتند. البته امروزه گرانی هم مزید برعلت شده تا ما به مشکل جدی بخوریم. الان کسانی به فوتبال می آیند که در اصطلاح دستشان به دهنشان می رسد. ما شیکه بازیکن سازی را خشک کرده ایم و به جای آن بخش دلالی رشد کرده است. این هم بخش دیگری از فساد موجود است. ما بخش دیگری به نام شرط بندی را هم داریم. من متاسفم که عده ای می گویند نیست. این اتفاق زمانی پیرامون بیماری " ایدز" هم رخ داد آنقدر پوشاندند تا ناگهان ابعاد وسیعی به خود گرفت. من می گویم این شرط بندی هست و افراد " گنده ای " هم با آن درگیر هستند. باید جلوی آن را گرفت. جالب است که عده ای این را حتی گناه و خلاف نمی دانند. البته من در خصوص بسیاری از این مشکلات راهکاری دارم. اگر ما افراد را در اشکال مختلف فعالیت در فوتبال سازماندهی کنیم جلوی تخلفات را خواهیم گرفت. اگر امروز ما فضایی به نام نمایشگاه اتومبیل داریم و این صنف قانون خاص خود را دارد برای جلوگیری از تخلفات در این زمینه است. اگر ما اسباب فعالیت "ایجنت" ها را فراهم کنیم می توانیم جلوی تخلفات در راه جابه جایی بازیکنان را بگیریم و این بخش را تحت نظر داشته باشیم. در بقیه موارد هم همینطور است. این تشکیلات(کانون های مختلف فوتبال و " ایجنت ها") اگر به وجود آیند و شکل درستی به خود بگیرند، می توانند کار را به شکل قانونی انجام دهند مالیات هم می دهند و می توانند بخش بزرگی از مسئولیت های اجرایی فوتبال را به دوش داشته باشند تا فدراسیون به امور اساسی تر برسد.

در خصوص واگذاری امور به کانون های مختلف چه نظری دارید؟

من قبول دارم که کار به آنها سپرده شود اما با این توضیح که کانون ها هم باید قوی باشند و به اصطلاح کار را بقاپند. قدرت خود را به رخ بکشند و کار را در دست بگیرند. در چنین حالتی فدراسیون هم باید حمایت کند .

سالهاست که مشکلات فوتبال مورد ارزیابی قرار می گیرد و راهکارهایی هم ارائه می شود اما هنوز هم در برخی مسایل در ابتدای راه هستیم. جدای از بحث نبود اراده لازم به چه موارد دیگر توجه لازم وجود ندارد؟

در بخش توجه به کانون ها همان طور که گفتم من هم موافقم و شرط آن هم این است که این کانون ها تحت عنوان "ان جی او" قدرت لازم و مقبولیت لازم را ایجاد کنند. اگر بخواهند به شکل دولتی و حمایت دولتی مثلا با حمایت فدراسیون بیایند بازهم همانی است که امروزه داریم. فقط بحث کانون داوری هم نیست. کانون مربیان، بازیکنان و ...ما فراموش نکنیم که اعتقاد به پاک بودن درصد قابل توجه ای از فضای فوتبال ایران داریم. یادمان باشد که نباید جلوی انتقاد و حرف زدن گرفته شود. ما با شنیدن بسیاری از این انتقادات سازنده بوده که پیشرفت های محسوسی داشته ایم. رسانه های ما نیز در این مسیر انتقادات خوب و سازنده داشته اند. اما باید راهی در پیش بگیریم که هرکس مسئولیت حرف هایش را بپذیرد و حرف بی اساس نزند. این یک پیشنهاد درست و اساسی است که فدراسیون باید به وظایف مهم خود توجه کند و کانون های صنفی امور جزیی تر را برعهده بگیرند تا شاهد تقسیم وظایف باشیم.

در بخش پایانی به این مهم بپردازیم که در زمان های مختلف افراد بسته به نفع خود فضا را ملتهب می کنند. برخی از متهمان هم با جنجال سازی و شلوغ کاری مسیر حرکت را به بیراهه می برند. در این خصوص چه باید کرد؟

به نظرم تیراندازی در تاریکی بدترین کارهاست. چنین تیراندازی نمی داند دوست را می زند یا دشمن را... منظورم به نفر یا مورد خاصی نیست. به نظرم کسی اگر قدرت برخورد با خلاف را دارد باید این قدرت را در مسیر درست به کارببندد. باید مقصر و دشمن را بشناسد و با او برخورد کند. باید در روشنایی تیراندازی کرد تا دشمن را بزنیم. الان همه متخلفان هم دم از سلامتی می زنند و برای رد گم کردن پای این و آن را وسط می کشند. البته در این بین مسئولیت اصلی و سنگین برعهده فدراسیون است تا به عنوان متولی اصلی فوتبال در راه شناسایی متخلفان و معرفی آنها کوتاهی به مردم و مراجع ذیربط کوتاهی نکند. امیدوارم در این باره بتوانیم قضاوت درستی هم داشته باشیم. باید در این خصوص پس از دادن حکم لازم در پی اجرایش باشیم. فدراسیون در این باره حکم کسی را دارد که باید چراغ را برای تیراندازی روشن کند تا متخلف به سزای کارش برسد.

و نکته ای که به نظرتان باقی مانده است؟

نکته ای که باید اشاره کنم این که فدراسیون باید قبل از همه به شناسایی تخلفات اهتمام ورزد و برای جلوگیری از آن اقدام کند. گمان می کنم که این درست نیست تا ما تحت تاثیر فشارهای بیرونی به یک نکته توجه کنیم. علی دایی تذکر خوبی در خصوص مشکلات داوری داد اما ای کاش ما قبل از این در این باره جدیت لازم را بروز می دادیم . سیستم را اصلاح می کردیم. ساختار لازم را به وجود می آوردیم. داوری ما متاسفانه چرخه ای معیوب دارد که باید اصلاح شود. البته خوشحالم که چند داور خوب را آماده قضاوت در لیک برتر می بینیم تا همه کار بر دوش چند نفر محدود نباشد. در این باره باید دست برنامه ریزان داوری باز باشد تا کاسه چکنم چکنم دستشان نگیرند. پروسه ساختن یک داور خوب سالها زمان می برد که باید به شکل مستمر ادامه داشته باشد. در ضمن هم آنها باید هم تامین باشند و هم تحت کنترل تا خدای ناکرده به سمت خلاف نروند.