تبیان، دستیار زندگی
همزمان با عید غدیرخم،‌ کتاب «نام علی(ع) در معماری اسلامی ایران با روش خط بنایی» منتشر شد.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

نام علی(ع) در معماری اسلامی ایران


همزمان با عید غدیرخم،‌ کتاب «نام علی(ع) در معماری اسلامی ایران با روش خط بنایی» منتشر شد.

نام علی(ع) در معماری اسلامی ایران

طرح پژوهشی جلوه‌هایی از یاد نام امام علی (ع) در معماری ایرانی با همکاری نشر آرما در قالب کتاب و با عنوان «نام علی (ع) در معماری اسلامی ایران با روش خط بنایی» منتشر شد.در این کتاب با تمرکز بر نام مقدس علی (ع) نشان داده می‌شود که چگونه پدیدآورندگان آن با «جوهر» خاص معماری یا همان مواد و مصالح، ده‌ها شکل متنوع از این نام سه حرفی را به وجود آورده‌اند.

غلامحسین معماریان  محقق و مۆلف این کتاب در پیشگفتار کتاب نوشته است: «وجود این نام بر بدنه‌ها، پوشش‌ها، مقرنس‌ها و ... به معنای باوری است که مردم این سرزمین بزرگ به این ابرمرد تاریخ داشته‌اند و دارند. حتی  در زمانی که مذهب رسمی ایران تشیع نبود، این نام مقدس بناهای مختلف آن دوران را می‌آراست.»

مولف همچنین در توضیح خط بنایی نوشته است: «خط بنایی، همان گونه که از نامش پیداست یک نوع خط است که با نام پدیدآورنده ‌هایش یعنی «بنا» یا معمار پیوند می‌خورد. آثار به ‌جا‌ مانده از این نوع خط از دوران سلجوقی وجود دارند اما با توجه به سادگی نگارش این خط ممکن است به دوره های پیش از این تعلق داشته باشد. این خط شباهت زیادی با خط کوفی دارد. خط بنایی با انواع مواد ساختمانی قابل اجراست؛ به سخنی دیگر مرکب آن آجر، کاشی، گچ، رنگ، سنگ، سفال، چوب و یا ترکیبی از آن‌هاست.»

در این تحقیق از روش جزء به کل بهره گرفته شده است. در ابتدا، به روش نگارش حروف سه‌ گانه نام علی (ع)  «ع»، «ل»، «ی» پرداخته شده است. سپس روش نگارش نام علی(ع) دیده می شود. روش نگارش بر مبنای حرکت حروف تنظیم گردیده است. پس از آن انواع ترکیب این نام مقدس نشان داده شده است. در ابتدا روش‌هایی چون آینه‌‌ای افقی، آینه‌‌ای عمودی و آینه‌‌ای و محوری معرفی شده ‌اند. سپس تکرار این نام بر مبنای مرکزیت قراردادن یکی از حروف آمده است.

کتاب «نام علی (ع) در معماری اسلامی ایران با روش خط بنایی» به عنوان طرحی پژوهشی در پژوهشکده هنرهای سنتی اسلامی پژوهشگاه فرهنگ، ‌هنر و ارتباطات تعریف و توسط دکتر غلامحسین معماریان،‌ انجام شده است. در اجرای این طرح پژوهشی بیش از 55 نفر با محقق اصلی، همکاری داشته‌اند.

محقق و مولف این اثر اگرچه بناهای زیادی را دیده و تحقیقات گسترده‌ای در موضوع تحقیق انجام داده است اما در پیشگفتار اثر تصریح می کند: «آنچه که در این کتاب دیده می شود به معنای ثبت و معرفی همه نقوش با مضمون نام علی (ع) در ایران نیست. با سفر به خراسان بزرگ و شهرهای سمرقند و بخارا و شهرهای افغانستان مانند هرات می توان ده‌ها طرح را به این کتاب افزود.»

گفتنی است کتاب «نام علی (ع) در معماری اسلامی ایران با روش خط بنایی» به عنوان طرحی پژوهشی در پژوهشکده هنرهای سنتی اسلامی پژوهشگاه فرهنگ، ‌هنر و ارتباطات تعریف و توسط دکتر غلامحسین معماریان،‌ انجام شده است. در اجرای این طرح پژوهشی بیش از 55 نفر با محقق اصلی، همکاری داشته‌اند. این اثر پژوهشی در قالب قرارداد مشترکی با نشر آرما در اصفهان، به زیور چاپ آراسته شده است.

کتاب«نام علی (ع) در معماری اسلامی ایران با روش خط بنایی» در 264 صفحه مصور قطع رحلی با کاغذ گلاسه رنگی و در شمارگان 1000 نسخه و با قیمت 60000 تومان منتشر شده است.

بخش کتاب و کتاب خوانی تبیان


منبع: فارس