انتظار دارید تمام آرزوهایتان برآورده شود؟

آیا انتظار دارید چرخ زندگی شما همانطور که شما دلتان می خواهد بچرخد و تمام حوادث و اتفاقات بر وفق مراد شما باشد؟ آیا از خداوند انتظار دارید تا دعاهایتان را هنوز به زبان نیاورده استجابت کند؟

حقیقت این است که انتظارات افراد از خداوند بسته به نوع شناخت و معرفتی که آنها از خداوند دارند، متفاوت است و بعضاً این عدم شناخت سبب بروز مشکلات و انتظارات نابجایی می شود و طعم شیرین زندگی را به تلخی تبدیل خواهد کرد.

این که ما انتظار داشته باشیم تا تمام آرزوهایمان توسط خداوند بر آورده شود، نشأت گرفته از فقدان دو شناخت در وجود ماست:

اول اینکه خدای خود را به درستی نشناخته ایم .

دوم اینکه به ابعاد شخصیتی خود نیز آگاهی نداریم و نمی دانیم که در این برهه از زمان چه عواملی سبب موفقیت و در مقابل چه عواملی سبب شکست ما خواهد شد و با تکیه بر این فقدان شناخت، بر خواسته های خود پافشاری کرده و دوست داریم هر چه زودتر به آرزوهای خود دست پیدا کنیم.

باور این مسئله که همه امور آن چنان که می نمایند نیستند و مصلحت ها و مفسده های فراوانی در ماورای آنان وجود دارد، می تواند به آدمی آرامشی عنایت کند تا در پناه این آرامش بتواند به موفقیت های چشمگیری در زندگی دست پیدا کند چنانچه در این داستان زیبا وخواندنی می خوانیم:

دو فرشته مسافر، برای گذراندن شب، در خانه یک خانواده ثروتمند فرود آمدند. این خانواده رفتار نامناسبی داشتند و دو فرشته را به مهمانخانه مجللشان راه ندادند، بلکه زیرزمین سردخانه را در اختیار آنها گذاشتند. فرشته پیر در دیوار زیر زمین شکافی دید و آن را تعمیر کرد.

وقتی که فرشته جوان از او پرسید چرا چنین کاری کرده، او پاسخ داد:

" همه امور بدان گونه که می نمایند نیستند."

شب بعد، این دو فرشته به منزل یک خانواده فقیر ولی بسیار مهمان نواز رفتند. بعد از خوردن غذایی مختصر، زن و مرد فقیر، رختخواب خود را در اختیار دو فرشته گذاشتند. صبح روز بعد، فرشتگان، زن و مرد فقیر را گریان دیدند. گاو آنها که شیرش تنها وسیله گذران زندگیشان بود، در مزرعه مرده بود. فرشته جوان عصبانی شد و از فرشته پیر پرسید:" چرا گذاشتی چنین اتفاقی بیفتد؟ خانواده قبلی همه چیز داشتند و با این حال تو کمکشان کردی، اما این خانواده دارایی اندکی دارند و تو گذاشتی که گاوشان هم بمیرد."

فرشته پیر پاسخ داد: "وقتی در زیر زمین آن خانواده ثروتمند بودیم، دیدم که در شکاف دیوار کیسه ای طلا وجود دارد. از آنجا که آنان بسیار حریص و بد دل بودند، شکاف را بستم و طلاها را از دیدشان مخفی کردم. دیشب وقتی در رختخواب زن و مرد فقیر خوابیده بودیم، فرشته مرگ برای گرفتن جان زن فقیر آمد و من به جایش آن گاو را به او دادم. همه امور بدان گونه که می نمایند نیستند و ما گاهی اوقات، خیلی دیر به این نکته پی می بریم.

پروردگار عالمیان با صراحت کامل و در آیات متعددی از قرآن مجید به این حقیقت اشاره می کند که افراد نباید با اصرار برخواسته های خود، مسیر سرنوشت خود را تغییر دهند، چرا که علم آنها کاملاً محدود است و همانگونه که در علوم مادی بر بسیاری از مسائل آگاهی ندارند، در مسائل معنوی نیز بر بسیاری از مسائل ناآگاه هستند و به همین جهت آرزوی چیزی را در سر دارند که هرگز در این برهه زمان به سود و منفعت آنان نیست و در مقابل از اموری روی برگردان هستند که سعادت و خوشبختی آنها در گرو آن امور است.

در این نوشتار به برخی از رایج ترین اموری که بسیاری از افراد با ناآگاهی از مصلحت ها و مفاسدی که در آن نهفته است و بر آن اصرار می ورزند اشاره می کنیم، مسائلی که خداوند متعال با تأکید بر این منطق نورانی که در جای جای قرآن مجید تکرار شده است: «وَ اللَّهُ یَعْلَمُ وَ أَنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ»

در صدد بیان این مطلب است که خداوند عامل و قادر و متعال در هر یک از دستورات و مقدراتش برای آدمی مصلحت هایی را می بیند که با پیروی از آنها می توان قله های موفقیت و خوشبختی را در زندگی فتح کرد و از آن طرف نیز با دور کردن و یا به استجابت نرساندن برخی از خواسته ها و آرزوها ، در صدد دور کردن مفسده های بزرگتری از آدمی است و با بیان این آیه شریفه پرده از تمام این اسرار بر می دارد و می فرماید:

«وَ عَسَى أَن تَكْرَهُواْ شَیْئًا وَهُوَ خَیْرٌ لَّكُمْ وَعَسَى أَن تُحِبُّواْ شَیْئًا وَهُوَ شَرٌّ لَّكُمْ وَاللّهُ یَعْلَمُ وَأَنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ : بسا چیزى را خوش ندارید و آن براى شما بهتر است، و بسا چیزى را دوست دارید و آن براى شما بدتر است، و خدا مى‏داند و شما نمى‏دانید .» [بقره:216]

هرجند که این آیه شریفه در ارتباط با جهاد نازل شده است، اما توجه به دو نکته ضروری است:

نکته اول: جهاد تنها اختصاص به جهاد حقیقی نداشته و یکی از مصادیق جهاد در قرن بیست و یکم جهاد در عرصه جنگ نرم است که مصادیق مختلفی را می توان برای آن بیان کرد که از جمله آنها می توان به رعایت تقوا و پرهیزگاری در فضای مجازی کرد که بزرگ ترین جهاد در عصر حاضر است، چنانچه امیر المومنین علی علیه السلام از رسول خدا صلی الله علیه و آله اینگونه نقل می کند که:

«رسول خدا فرمود مرحبا به مردمى كه‏ جهاد اصغر را انجام دادند و جهاد اكبر بر عهده آنها است، عرض شد یا رسول اللَّه جهاد اكبر كدامست؟ فرمود جهاد با نفس .

سپس فرمود بهترین جهاد از كسى است كه با نفس خود كه میان دو پهلو دارد بجنگد.»[الأمالی: ص 466]

نکته دوم: آیه شریفه مسلماً منحصر به مسئله جهاد نبوده و مربوط به تمامی مسائل و موضوعاتی است که از طرفی ممکن است انسان از آن اکراه داشته باشد در حالی که به نفع اوست .

از طرفی دیگر ممکن است انسان با بکار گیری تمام سعی و تلاش خود در صدد بدست آوردن آن باشد در حالی که سبب شکست او در زندگی مادی و معنوی خواهد شد.

خلاصه کلام آنکه انسان های موفق، دعا را به عنوان یکی از مهمترین عوامل موفقیت قلمداد می کنند، نه به این دلیل که قصد داشته باشند با اصرار بر استجابت دعاهای خود به همه آرزوهای مادی و معنوی دست پیدا کنند، بلکه به این دلیل که در پیشگاه خداوندی قرار دارند که کاملا بر مصالح و مفاسد زندگی آنان آگاهی دارد و علیم و قدیر است و با این باور هر آنچه از طرف خداوند به آنان داده شود را به عنوان نعمتی بزرگ قلمداد می کنند و از هر آنچه در حقشان به استجابت نرسیده است نیز، سپاسگزار هستند چرا که یقین دارند که در ماورای آن حکمتی نهفته است و ممکن است در این برهه از زمان به مصلحت آنان نباشد.

امین ادریسی  

بخش قرآن تبیان