آلودگی هوا - جلسه هفتم
اهداف: بررسی اثرات مخرب آلودگی هوا بر انسان ها و جانوران
وسایل مورد نیاز: کامپیوتر
آلودگی هوا و قربانیان جاندار
آیا هرگز فکر کرده اید که آلودگی هایی که ما درست می کنیم در نهایت به کجا ختم می شود؟ و یا این که ما چگونه در معرض آلودگی هوا قرار میگیریم؟
انسان و آلودگی هوا
هیچگاه از خودمان پرسیده ایم که آلاینده هایی طبیعی و آلاینده های مصنوعی که توسط خود ما تولید می شوند، در نهایت به کجا ختم می شوند؟ وقتی که این آلاینده ها در هوا کره رها میشوند، با تنفس وارد بدن ما می شوند، یا روی زمین نشست می کنند و یا این که با آب باران ترکیب شده و باران اسیدی تولید می کنند. بعضی از این آلاینده ها عبارتند از: سولفور دی اکسید، نیتروژن دی اکسید، آمونیاک و جیوه.
انسان ها به روشهای مختلف در مقابل آلودگی هوا قرار می گیرند که می تواند سلامت آن ها را به خطر بیاندازد. مثل تنفس هوای آلوده و خوردن غذاهای آلوده ( مثلاً خوردن ماهی از دریاچه ای که آب آلوده دارد و این آب بخاطر آلودگی هوا آلوده شده باشد). افرادی که در طی زمان طولانی در معرض هوای آلوده قرار می گیرند احتمال این که دچار بیماری های ناشی از آن بشوند بیشتر است. برای مثال، تحقیقات بسیاری نشان داده است که تنفس ذرات معلق موجود در هوا (PM) باعث بیماری های بسیاری از قبیل بیماری های قلبی، آسم شدید، سرفه و دردناک شدن تنفس، برونشیت و کاهش فعالیتهای ریوی می شود. در جهان، سالیانه 3 میلیون نفر در اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می دهند. 90 در صد از این 3 میلیون در کشورهای توسعه یافته هستند.
در کشور آمریکا تعداد افرادی که به دلیل هوای آلوده جان خود را از دست می دهند بیشتر از قربانیان سوانح رانندگی است.این مرگ و میرها به طور خاص مربوط به آسم، برونشیت، تنگی نفس و حملات قلبی و آلرژی های مختلف تنفسی است.
تأثیر آلاینده های هوا روی اعضای مختلف بدن انسانها و جانوران
آلاینده های هوا روی قسمتهای مختلف بدن افراد بالغ و کودکان و حتی بدن جانوران می تواند تاثیر مخرب بگذارد. انیمیشن زیر تاثیر آلودگی هوا را روی قسمتهای مختلف بدن نشان می دهد.
با حرکت دادن ماوس روی شکل هر جا که علامت فلش تبدیل به علامت دست شد، دکمه سمت چپ ماوس را فشار دهید تا توضیح مربوط با آلاینده ها در آن قسمت را بخوانید. ترجمه ی این قسمتها به طور کامل در زیر آمده است:
• چشم ها: سم موجود در آلودگی هوا سبب تحریک و آبریزش چشمها می گردد.
• مغز: غلظت زیاد کربن مونوکسید در هوا می تواند سبب سرگیجه و سر درد شود.
• بینی: استنشاق هوای آلوده توسط بینی سبب تحریک و در نتیجه قرمز شدن بینی می گردد.
• دهان: وقتی شما در حال فعالیت هستید بیشتر از راه دهان نفس می کشید و این باعث هدایت مستقیم آلودگی به سمت خون می شود.
• قلب: حدود یک درصد از مرگ و میرهای ناشی از بیماری های قلبی مربوط به عوارض آلودگی هوا روی قلب است. البته این آمار مربوط به آمریکاست. برای شهر تهران مسلماً این عدد بسیار بیشتر است.
• شش ها: آلودگی هوا سبب عفونت و تحریک شش ها می گردد همچنین بیماریهایی مانند سرطان را به دنبال خواهد داشت.
• خون: کربن منوکسید موجود در هوا به حدود 200 برابر آسان تر از اکسیژن می تواند به هموگلوبین خون چسبیده و نتیجه مانع از اکسیژن رسانی خون به سلولها شود.
• عضوهای حیاتی: آلودگی هوا بر روی کلیه ها و دیگر عضوهای حیاتی نیز تاثیر می گذارد.
• استخوان: سرب اندوخته شده در استخوانها می تواند در دراز مدت مخاطره آمیز باشد.
• کودکان: کودکان بیشتر از افراد بالغ تاثیر پذیر هستند زیرا سیستم دفاعی بدن آن ها کامل نیست و شش های آن ها آسیب پذیرتر می باشد.
• حیوانات: آلودگی هوا روی تمام موجودات زنده اعم از گیاهان و جانوران اثر می گذارد.
آلودگی هوا و سرطان
اتان، پروپان، بنزن، بوتادین، فرمالدئید، استالدئید از جمله مواد هستند که در نتیجه احتراق سوختهای فسیلی مثل بنزین یا گازوئیل در خودروها وارد هوا میشوند. البته هزاران تركیب پیچیده دیگری نیز وجود دارد كه سرطانزاهای شناخته شده هستند و یا سلامت انسان را با ابتلا به بیماریهای مزمن مثل آسم و یا حساسیتها به خطر میاندازند.
برآورد میزان رابطه آلودگی هوا با سرطان بسیار مشكل است زیرا بسیاری از تركیبات، شناخته شده نیستند و ضمناً عوامل زیاد دیگری نیز در ابتلاء به سرطان مۆثرند. بیشترین بروز سرطان در ریه بوده است ولی سایر اعضاء مثل مثانه، معده و كبد نیز مورد حمله سرطان ناشی از آلودگی هوا بوده اند. همچنین مرگ و میر ناشی از سرطان ریه در افراد سیگاری مقیم شهر 1.5 برابر افراد سیگاری مناطق روستایی میباشد و این دلالت بر این دارد كه یک سوم از سرطانها در افراد سیگاری مربوط به آلودگی هوا میباشد.
با این برآورد سالانه 51 نفر از هر 100 هزار شهروند تهرانی در معرض خطر سرطان قرار دارند كه برای حدود 8 میلیون جمعیت تهران متجاوز از 4000 مورد احتمال وقوع سرطان وجود دارد.
جستجو و تحقیق:
از آسم چه می دانید؟
درباره ی بیماری آسم در بحث جلسه ی اول مطالبی ذکر شد. مطالب آن را مجدداً مرور کنید. لینک زیر فیلم کارتونی بسیار جالبی است که به زبان انگلیسی و بسیار ساده، بیماری آسم و علل ایجاد آن و چگونگی کنترل آن را آموزش می دهد. زیرنویس فیلم کمک شایانی برای ترجمه فیلم میکند.
اکنون با توجه به فیلم و مطالبی که درباره آسم آموختید، به سوالات زیر پاسخ دهید.
سوالات:
چه عواملی باعث تشدید آسم می شوند؟
به نظر شما آلودگی هوای شهر شما می تواند باعث حمله آسم به شخصی که دچار این بیماری می باشد شود؟ چرا؟
به نظر شما میزان آلودگی شهر شما می تواند روی بیماران قلبی نیز تاثیر بگذارد؟ چگونه؟
چگونه یک شخص مبتلا به بیماری آسم می تواند باعث کاهش حملات آسم شود؟
آیا فکر میکنید که آلودگی هوا مسئله مهمی است که باید به آن اهمیت داده شود؟
آیا فکر میکنید که آلودگی هوا روی محیط زیست تأثیر می گذارد؟
به نظر شما اگر جمعیت کره زمین افزایش یابد، سطح آلودگی هوا نیز افزایش می یابد؟ چرا؟
آیا شما می توانید سهمی در کاهش آلودگی هوا داشته باشید؟ چگونه؟
تكلیف: نتایج حاصل از جستجو در باره بیماری آسم را به همرا پاسخ سوالات بنویسید.
منابع مطالعه: برای اطلاع بیشتر در زمینه تأثیر مخرب آلودگی هوا بر انسان و محیط زیست به منابع زیر مراجعه نمایید.
- فایل زیر شما را با مفاهیمی چون آلودگی طبیعی هوا، انسان و آلودگی هوا، انواع آلاینده های نوع اول و دوم، اوزون مولكولی با دو چهره، باران اسیدی آشنا میسازد. فایل pdf
- کتاب مقدمه ای بر آلودگی هوا ترجمه و تدوین: ناصر محرم نژاد/ نشر: گلگشت در هفت فصل این کتاب شما با روند آلودگی هوا، منابع و کیفیت آلوده کننده های هوا، اثرات آلودگی هوا روی انسان آشنا خواهید شد.
مطالب مرتبط: