امام زمان و احیای قرآن
مهجور ماندن قرآن و تعالیم آن خطری بود که نبی مکرم اسلام صلّی الله علیه وآله و سلّم نیز آن را احساس نموده که در سوره فرقان, این نگرانی پیامبر اکرم صلّی الله علیه وآله وسلّم به خوبی ترسیم شده است. نخواندن قرآن، ترجیح غیر قرآن بر قرآن، محور قرار ندادن آن، تدبّر نكردن در آن، تعلیم ندادنش به دیگران و عمل نكردن به آن، از مصادیق مهجور كردن قرآن است. حتّى كسى كه قرآن را فرا گیرد ولى آن را كنار گذارد و به آن نگاه نكند و تعهّدى نداشته باشد، او نیز قرآن را مهجور كرده است.
این سخن و این گلایه پیامبر اکرم صلّی الله علیه وآله وسلّم امروز نیز هم چنان ادامه دارد، كه از گروه عظیمى از مسلمانان به پیشگاه خدا شكایت مىبرد كه این قرآن را به دست فراموشى سپردند، قرآنى كه رمز حیات است و وسیله نجات، قرآنى كه عامل پیروزى و حركت و ترقى است، قرآنى كه مملو از برنامههاى زندگى مىباشد، این قرآن را رها ساختند و حتى براى قوانین مدنى و جزائیشان دست گدایى به سوى دیگران دراز كردند.
هم اكنون اگر به وضع بسیارى از كشورهاى اسلامى مخصوصا آنها كه زیر سلطه فرهنگى شرق و غرب زندگى مىكنند نظر بیفكنیم, مىبینیم قرآن در میان آنها به صورت یك كتاب تشریفاتى درآمده است، تنها الفاظش را با صداى جالب از دستگاههاى فرستنده پخش مىكنند، و جاى آن در كاشى كاریهاى مساجد به عنوان هنر معمارى است، براى افتتاح خانه نو، و یا حفظ مسافر، و شفاى بیماران، و حداكثر براى تلاوت به عنوان ثواب از آن استفاده مىكنند. حتى گاه كه با قرآن استدلال مىنمایند, هدفشان اثبات پیش‌داوریهاى خود به كمك آیات با استفاده از روش انحرافى تفسیر به رأى است.
آرى امروز هم پیامبر اکرم صلّی الله علیه وآله وسلّم فریاد مىزند:" خدایا! قوم من قرآن را مهجور داشتند"! مهجور از نظر مغز و محتوا، متروك از نظر اندیشه و تفكر و متروك از نظر برنامههاى سازندهاش.
در دنیای امروزی دنیاپرستی و شهوت رانی گاه چنان میان مسلمانان رواج یافته که با اندکی تأمل در رفتار و عملکرد آنان می توان به وضوح شاهد آن بود که گاه تنها به ظاهر قرآن توجه می‌شود و در اجرای احکام و حدود آن نیز دچار تزلزل و غفلت شده و می‌شوند. رسول خدا صلّی الله علیه وآله وسلّم از این زمان خبر داده و فرمودند: «بزودی زمانی بر امت من خواهد آمدکه از قرآن جز رسم و خط آن و از اسلام جز نامی که به آن نامیده می شود, باقی نمی ماند, مردم از قرآن بسیار دورند, مساجد آنان, شلوغ است در حالی که از حیث هدایت و ارشاد خراب و تباه کشته‌اند, فقها در آن زمان بدترین فقها در زیر آسمان هستند».
پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله و سلّم درمعرفی عترت و فرزندان معصوم خود می فرماید: «سپس اهل بیتم کتابم, سنتم و گفتارم را زنده و احیاء می کنند». حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) کسی است که قرآن را از غربت به در می‌آورد و گردهای نشسته بر رخش را می‌زداید. چنانچه در خصوص ایشان آمده است:
« أین المومّل لاحیاء الکتاب و حدوده »؛ « کجاست آن که آرزو می‌رود, قرآن و حدودش را زنده کند ».
اینكه امام زمان(علیه السّلام) قرآن و حدود آن را زنده می كند، به این معنی است كه تعالیم اسلام و قوانین متروكه قرآن را به جریان می‌اندازد و آن را در جامعه پیاده می كند. به عبارت دیگر, آن قدر وصلهها و پیرایهها و بدعت‌ها به دین بسته می‌شود كه حقیقت آن زیر پردههای ضخیم اوهام پنهان می گردد و غبار كهنگی بر چهرهاش می نشیند و آن را فرسوده می سازد. یكی از اقدامات اساسی حضرت ولی امر(علیه السّلام) پیراستن اسلام از این وصلهها، پیرایهها، بدعت‌ها، خرافات و تحریف‌ها و تفسیرهای نادرست و تلقّی های غلطی است كه به مرور زمان در اسلام پدید آمده و می آید.
یكی از دوستان امام صادق(علیه السّلام) به نام عبدالله بن عطا میگوید: از آن حضرت پرسیدم سیره و روش مهدی(علیه السّلام) چگونه است؟ فرمود: همان كاری را كه رسول خدا(صلی الله علیه و آله) انجام داده، انجام میدهد، بدعت‌های موجود را ویران میكند همچنانكه رسول خدا(صلّی الله علیه و آله و سلّم) اساس جاهلیّت را ویران ساخت و اسلام را نوسازی مینماید.»
یاران او نیز نه تنها اهل قرائت قرآن‌اند؛ بلکه آن را در اعماق جانشان جریان بخشیده و با آن زندگی می‌کنند, امام علی (علیه السلام) می‌فرماید: با قرآن دیدگانشان نورانی می‌شود و تفسیر آن در گوش جانشان جا می‌گیرد». بنا براین باید تلاشى همه جانبه داشته باشیم تا قرآن را از مهجوریت در آوریم و آن را در همهى ابعاد زندگى، محور علمى و عملى خود قرار دهیم تا رضایت پیامبر عزیز اسلام را جلب كنیم.
پی نوشت:
1. الفرقان/ 30 : « وَ قالَ الرَّسُولُ یا رَبِّ إِنَّ قَوْمِی اتَّخَذُوا هذَا الْقُرْآنَ مَهْجُورا »
2. قرائتى, محسن, تفسیرنور, تهران, مركز فرهنگى درسهایى از قرآن, 1383ش، ج8، ص248
3. مكارم شیرازى، ناصر، تفسیر نمونه، چاپ اول، تهران, دار الكتب الإسلامیة، 1374ش, ج15، صص77و76
4. مجلسى، محمد باقر, بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، بیروت, مۆسسة الوفاء، 1404ه, ج2, ص 109, ح14
5. همان, ج16, ص374 و 375, ح85
6. همان, ج99, ص 106
7. همان, ج52, ص352 و 353, ح108
8. همان, ج29, ص615
فرآوری: شهربانو زند لشنی
بخش مهدویت تبیان
