سلطانعلی صحنعلی زاده
روابط عمومی ها؛ افسران جنگ نرم
پیش از نگارش این متن در یك نشریه عمومی به كلید واژه هایی از بیانات چند ساله اخیر مقام معظم رهبری برخوردم كه درآن بیانات و تذكرات سلسله وار و مهم معظم له در خصوص تهاجم ، شبیخون و ناتوی فرهنگی، تهدید نرم و جنگ نرم رامتذكر شدند .
از آنجائیكه این مطالب بسیار تأمل برانگیز و استراتژیك بوده ،پیرامون آنها بررسی هایی بعمل آورده كه چكیده مطالعات به نیت تنویر افكار عموم علاقمندان به ویژه ارتقاء معلومات شاغلین این حوزه تهیه گردید و البته مهمترین دلیل پرداختن به مباحث مهم فوق در این زمان ، هرچند ایجاب نموده و ضرورت دارد در تمامی فصول و زمانها به آن پرداخت ، فضایی است كه روابط عمومی های استان خوزستان برای دومین سال متمادی و در دهه اول روزهای آبان ماه متأثر از برگزاری سمینار تخصصی روابط عمومی ها بوده و این گردهمایی و هم اندیشی اگرآنگونه كه در قالب رسالت تدوین شده اش حركت نماید، بی تردید سودمند و تأثیر گذار خواهد بود و می تواند این صنعت بسوی شناخت ، نفوذ و هدایت افكار عمومی گامی اساسی برداشته زیرا كه در جامعه فرهنگ محور ما هنوز متولی مقوله مورد اشاره فوق، بخوبی و عمومی آشكار و عیان نبوده است .
پیش درآمدی بر جنگهای سخت و نرم و مصادیق آن
جنگ سخت مجموعه اقدامهایی است كه دشمن برای مقابله و از میان بردن طرف مقابل بصورت علنی و با ابزار فیزیكی انجام می دهد . محور اساسی این نوع جنگ ، اعمال خشونت بوده كه از طریق جنگ و خونریزی ، اعمال تروریستی ، بمب گذاری ، كودتای نظامی و شورش های محلی و منطقه ای صورت می پذیرد و درمقابل ، جنگ نرم عاری از خشونت و مصادیق فیزیكی فوق است و در سایه آرامش ، دشمن سعی می كند با نفوذ در درون جبهه خودی موجبات تفرقه و استحاله فرهنگی و سیاسی را فراهم آورد و این زمانی رخ می دهد كه دشمن از جنگ سخت نتیجه مطلوبی را به دست نیاورده و به واقع در همه تلاش های سخت افزارانه خود شكست خورده و مأیوس شده باشد و در این شرایط عملاً جبهه جنگ سخت تعطیل و جنگ نرم كه عاری از خشونت است برنامه ریزی و آغاز می شود بدین دلیل جنگ سخت را جنگ ابزار و جنگ نرم را جنگ افكار نامیدند .
مروری بر تاریخ 35 ساله ایران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نشان می دهد كه دشمنان انقلاب اسلامی در طول یك دهه اول انقلاب انواع و اقسام روش های جنگ سخت را در برخورد با انقلاب و نظام نوپای آن بكار برده اند . آنها با این ذهنیت كه با توجه به آشفتگی ها ی دوران اولیه بعد از سقوط حكومت طاغوت و فقدان یك نیروی مسلح و كارآمد ، می توان به سهولت نظام نوپا را از طریق جنگ سخت به زانو درآورد . فلذا همه امكانات خود را در برخورد سخت افزارانه برای جلوگیری از دوام انقلاب و شكست زود هنگام آن بكار گرفتند . شورش های قومی و محلی كه نشأت گرفته و درسایه ضعفهای اساسی دولت موقت بود در چها گوشه كشور نظیر، كردستان ، آذربایجان ، خوزستان و بلوچستان شكل گرفت و با فعال كردن و به خدمت گرفتن گروه های تروریستی در صدد حذف رهبران انقلاب و به دنبال آن ضربه هولناك به ساختار فرماندهی و رهبری انقلاب بر آمدند كه شهادت آیت الله مطهری ، آیت الله مفتح ، آیت الله بهشتی و 72 نفر از یاران و مسئولین طراز اول كشور از اهداف موفق و ترور مقام معظم رهبری و آیت الله هاشمی رفسنجانی اهداف ناكام آنها بودند و هر چند از توطئه چینی برای كودتا های متنوع نظامی نظیر كودتای نوژه ، كودتای صادق قطب زاده ، كودتای ماركسیستی كه با حمایت كاخ كرملین طراحی شده، نمی توان به راحتی گذشت . و اما نقطه مشهود خشونت ها و سخت گیری ها علیه نظام كه در واقع مهمترین شكل جنگ سخت بود در اشكالی مانند عملیات ایگل كلا ( پنجه عقاب ) برای حمله به ایران و رهایی كاركنان لانه جاسوسی آمریكا و در ادامه تحریك و تشجیع یك دیكتاتور بی رحم و دیوانه قدرت همچون صدام حسین بود كه با حمایت های همه جانبه قدرت های غربی و برخی كشورهای منطقه ، تجاوزی عظیم را آغاز كرد و به زعم خود قرار بود بیش از یك هفته طول نكشد كه در اثر مقاومت جانانه ملت به طولانی ترین جنگ سخت تاریخ منجر شد . در عین حال قابل پیش بینی بود كه دشمن علی رغم شكست های متعدد در جنگ سخت از خصومت و دسیسه دست بر نخواهد داشت و دهه اول انقلاب به این شناخت كه قدرت جمهوری اسلامی ، نه در توان سخت افزاری آن بلكه در قدرت نرم آن متمركز شده است و با این شناخت، رویكرد و استراتژی نویی را چاره اندیشی كرد و در این مسیر بسیار اندیشید به ویژه آنكه اطمینان پیدا كرد كه با ابزارهای نظامی و اقتصادی به مصاف یك انقلاب دینی و فرهنگی نمی توان رفت .
یوزف،اچ-یروشلمی : مدیر مركز مطالعات اسرائیل و یهود ، دانشگاه كلمبیا امریكا تمامی مشكلات ما ریشه در هویت ایرانیان دارد كه بخش قابل توجه آن وابسته به باورهای مذهبی آنهاست . پس بنابراین تلاش برای از بین بردن و یا حتی كمرنگ كردن مظاهر اعتقادی مانند :
ولایت فقیه، حجاب وعفاف و غیره اولویت نخست عملیاتی ما است كه در این مسیر استفاده از تمامی ابزارها به ویژه كمك متولیان رسانه ها به شدت پایبندیم
روش ها و اهداف دشمن در جنگ نرم
دشمن در آرایش دادن به شیوه بازی خود در جنگ نرم روش های متنوع و متفاوتی به فراخور ذائقه جامعه هدف خود دارد كه بالاترین آنها ایجاد جنگ روانی ، شایعه سازی و نشر اكاذیب ، تهمت و افترا نسبت به مسئولان نظام ، تحقیر فرهنگ و ارزش های اسلامی در نگاه عموم به ویژه جوانان ، ایجاد یأس و ناامیدی در مردم نسبت به آینده خود و نظام اسلامی اقداماتی است برنامه ریزی شده برای جلب نظر افكار گروه هدف تا با مشاهده ایده های جدید عرضه شده به مرو زمان و آرام آرام و نامحسوس از آنچه كه باور و اعتقاد داشتند دست بردارند و روش ها و رفتارهای متأثر از این جریان را جایگزین نمایند. كه در واقع رسیدن به خواسته خود كه همان استحاله فرهنگی ، سیاسی و ترویج نامیدی و بی تفاوتی در برابر مسائل مهم كشور را هدف گذاری كرده است .
راهكارهای عمومی مقابله با جنگ نرم :
در جنگ نرم چنان كه پیداست هدف نخست اشغال یك سرزمین جغرافیایی نیست بلكه این افكار عمومی به ویژه جهت گیری های یك نظام است كه به اشغال در می آید . در جنگ نرم انجام عملیات های روانی و ارتباطی نقش كلیدی دارند و رسانه ها و حوزه هایی كه مستقیم با انظارو افكار مردم مرتبط هستند نقش مهمی داشته و در واقع اینجاست كه اهمیت صنعت روابط عمومی در جامعه ما پر رنگ تر جلوه می نماید زیرا كه اگر كارگزاران عرصه های فرهنگی و تعاملی با طیف جامعه به ابزارهای مخصوص نظیر بصیرت ، دانش سیاسی ، دشمن شناسی و آگاهی كافی به علوم ارتباطات انسانی و اسلامی مسلح و مسلط نباشند ناخواسته در پازل جنگ نرم دشمن قرار گرفته و حلقه های داخلی میدان دشمن را كامل می نمایند و دشمن ، در جنگ نرم زمانی محصول خور را درو می كند كه فضای فكری جامعه دستخوش سردرگمی و نابسامانی باشد و آنجاست كه نه فقط كار را برای مسیر دادن و به مقصد رساندن فكر و نگرش های جامعه تسهیل ننمودیم بلكه تغییری شگرف و نامطلوب كه برآمده از همین عدم اندیشه و آگاهی است بر جامعه تحمیل می نماییم .و اما راهكارهای پیشنهادی نگارنده :
1 – روابط عمومی ها در اولین حركت می بایست دست از كارهای بی ثمر سنتی و بدون پشتوانه فكری و علمی شسته و فضا را برای ورود نخبگان فكری به میدان جنگ نرم مهیا نمایند.
2 – بهره مندی از كلیه روش های علمی در ارتباطات اجتماعی و مشاوره گیری از اساتید و صاحبنظران مجرب در عرصه های علوم ارتباطات و رسانه، زیرا كه آنان به فراخور موضوع ، نگاهی عمیق داشته و بر اساس تحقیقات متاثر از اهداف دشمن ،طراحی كار و اندیشه می نمایند .
3 – تلاش برای فهم درست رخدادهای گوناگون و تبلیغ و تبیین صحیح آن برای جوامع هدف .
4– پرهیز از شیوه های سیاسی سیاستمداران در تبلیغ كارهای فرهنگی .
5- پیش دستی در تصرف و تأثیرگذاری بر قلوب افكار جامعه در راستای جلوگیری از فریب دشمن
6- بستر سازی در ایجاد و ارتقاء بصیرت
7- تمركز بر خانواده ها وپیدا نمودن راهكاری برای رفع دغدغه غالب آنان
8- معنوی كردن فضای كار و تولید
9- توسعه فضاهای فرهنگی
10-برگزاری جشنواره ها و سمینارهای تخصصی و اجرای اردو های زیارتی و سیاحتی هدفمند
11- ایجاد نشاط و انگیزه و مقابله با هر گونه اقدام یأس آفرین
12- پرهیز از افراط و تفریط در قضایای پیش رو .می توانند راهكار های مۆثری در مقابله با جنگ نرم دشمن قرار گیرد .
امید است كه با گسترش دامنه و شمول فرهنگ صحیح ارتباط و تعامل در تحقق انتظار بحق رهبری انقلاب در رسانیدن كشور به نقطه ای از بالندگی فرهنگی ، علمی ، اقتصادی وسیاسی كه امكان آسیب پذیری اش نزدیك به صفر باشد همگان با عزمی راسخ گام برداریم .
تنظیم: هومن بهلولی
