هورمون های گیاهی (4)
در مقاله پیش مطالبی در مورد سیتوکینی ها دانستیم. در ادامه می خوانیم...
سیتوکنین ها مشتقات آمینو پورین یا آدنینی در مریستم انتهایی و اندام های هوایی گیاه می باشند. نوک ریشه مهم ترین مکان برای تولید سیتوکنین است. از آنجا توسط آوند چوبی و به صورت نوکلئوتیدهای سیتوکنینی منتقل می گردد.
زآتین یک سیتوکنین طبیعی در بیشتر گیاهان است. این هورمون نخستین بار در آندوسپرم نابالغ ذرت کشف شد.
بعضی از نقش های فیزیولوژیک سیتوکنین عبارتند از:
در یک گیاه سالم سیتوکنین توسط تحریک سنتز پروتئین های ویژه ای که به وسیله ی ژن های هسته در کلروپلاست ها کد می شوند، و همین طور از طریق سنتز ریبوزوم های سیتوپلاسمی، پیری را به تعویق می اندازد. به نظر می رسد که پایدار کردن mRNA های ویژه و کند کردن سرعت تخریب شان نیز توسط سیتوکنین انجام می شود.
در برگ های جدا شده از گیاه، سیتوکنین از طریق محافظت از تونوپلاست در برابر تخریب، پیری را به تعویق می اندازد. بنابراین از نشت پروتئاز ها به خارج و تخریب پروتئین ها و رنگریزه های کلرو پلاستی ممانعت به عمل می آورد.
سیتوکنین های سنتزی مثل بنزیل آدنین، از سرع پژمرده شدن گل های بریده و سبزیجات تازه می کاهند. کنیتن جزو مشترک در محیط کشت کالوز می باشد.
کاربرد خارجی سیتوکنین، اتساع سلولی در برگ های جوان، لپه ها، کلئوپتیل گندم و هیپوکوتیل هندوانه را به جلو می اندازد. لازم به ذکر است اثرات فوق برای کاربرد تجاری به اثبات نرسیده است.
اتیلن
اتیلن یک هورمون گاز ی شکل، با وزن مولکولی 28 می باشد. در شرایط فیزیولوژیکی از هوا سبک تر است. این گاز با اکسیژن ترکیب شده و اکسید اتیلن را تولید می کند و با هیدرولیز اتیلن گلیکول کاملا اکسید شده و CO2 را تولید می نماید.
در گیاهان عالی، پیش ماده ی اتیلن اسید آمینه ی متیونین است. ترکیب میانجی متیونین نیز آمینو سیکلوپروپان و کربوکسیلیک اسید ACC است.
اتیلن برای تمام بخش های گیاه ضروری است. این ماده به آسانی از بافت های مختلف توسط انتشار آزاد می گردد.
بیوسنتز اتیلن به واسطه ی تنش های خشکی، غرقابی، شوری و یا زخم، القا می شود. نخستین پاسخ گیاه به تنش (مثل ریزش و پیری) به دلیل تولید اتیلن است.
هم تولید و هم فعالیت اتیلن را می توان توسط ممانعت کننده های ویژه مسدود کرد.
اثرات معروف اتیلن عبارتند از:
