اعتماد به نفسی بدون تخریب خود!

آیا مدام انجام کاری را به تاخیر می‌اندازید؟ آیا به هیچ کاری دست نمی‌زنید یا کارهایتان را با بی‌میلی انجام می‌دهید به این امید که روزی اعتماد به نفس لازم به سراغتان بیاید؟ در این صورت بیهوده منتظر نباشید؛ شما نمی‌توانید زمان لازم را بیابید مگر اینکه به خودتان اعتماد داشته باشید.

معنای اعتمادکردن به خود

اغلب ما چنین فکر می‌کنیم اعتماد به نفس یعنی اینکه به توانایی‌های خود اعتماد و ایمان داشته باشیم. مثلا به خود بگوییم: «من معلم بسیار کوشایی هستم و همه آنچه در توان دارم در اختیار شاگردانم قرار می‌دهم.» یا «من فروشنده ماهری هستم و به خوبی می‌دانم که چگونه با مشتریانم صحبت کنم تا بیشترین تأثیر را بر آنها بگذارم» و... .

این نوع نگرش خاص به اعتماد به نفس، ایجاب می‌کند که در کارهایی مانند نقاشی، آشپزی، تدریس یا... مهارت فوق‌العاده‌ای داشته باشید تا در خود احساس اعتماد به نفس کنید.

مشکلی که در این نوع نگرش وجود دارد این است که فقط مهارت‌های معدودی وجود دارند که شما می‌توانید به خوبی آنها را بیاموزید و در انجام دادنشان توانایی فوق‌العاده به دست آورید، بنابراین چنانچه احساس اعتماد به نفس درونی خود را براساس کارهایی که در آنها مهارت دارید بنا کنید، فقط مواقعی که مشغول انجام دادن این قبیل کارها هستید احساس اعتماد به نفس و خودباوری می‌کنید نه در همه اوقات. برای مثال اگر فروشنده باشید، فقط هنگامی که معامله‌ای را با موفقیت به انجام برسانید، احساس اعتماد به نفس می‌کنید.

حال آنکه شما باید همیشه و در همه حال- حتی هنگامی که شکست می‌خورید- به خودتان اعتماد داشته باشید.بنابراین تداوم و استمرار احساس اعتماد به خود مشروط بر آن است که تمامی طول شبانه‌روز را به انجام دادن کاری که در آن احساس اعتماد به نفس می‌کنید بگذرانید و همه کارها را هم به شیوه‌ای مطلوب انجام دهید و نتیجه خوبی هم بگیرید. همچنین احساس خوب شما هم فقط محدود به زمان‌هایی خواهد شد که مشغول انجام دادن کار مورد علاقه خود هستید.

اعتماد به نفس واقعی آن است که روی آگاهی‌ها و توانایی‌های شما نیز اثر بگذارد و در واقع هیچ‌گونه ارتباطی با آنچه در زندگی بیرونی شما اتفاق می‌افتد ندارد. اعتماد به نفس واقعی زاییده شغل شما نیست. اعتماد به نفس واقعی نتیجه باور قلبی و درونی شما به توانایی‌ها و قابلیت‌هایتان است؛ این باور که هر کاری را بخواهید می‌توانید انجام دهید.

خودتان را تخریب نکنید

یک لحظه به پاسخ این پرسش فکر کنید که اگر همین حالا شغلی به شما پیشنهاد شود، چه عکس‌العملی از خودتان نشان می‌دهید؟ آیا فوراً می‌گویید: «نه، مطمئن نیستم بتوانم از عهده‌اش بربیایم» یا « نه، اگر نتوانم به خوبی از عهده‌اش بربیایم چه!» آیا اگر کاری باشد که تا به حال آن را امتحان نکرده‌اید باز هم قبولش می‌کنید؟ آیا از اینکه فعالیت جدیدی را قبول می‌کنید هیجان‌زده می‌شوید و می‌ترسید؟

آیا در حال حاضر تصمیمی دارید که مدت‌ها آن را به تعویق انداخته‌اید اما برای انجام آن اعتماد لازم را به خود ندارید؟

در واقع چیزی که مانع از آن می‌شود که به دنبال تصمیم‌های نیمه‌تمام خود بروید و آنها را کامل کنید، کمبود اعتماد به نفس شماست.

هنگامی که به خودتان می‌گویید: «فکر نمی‌کنم بتوانم موفق شوم»، در واقع دارید به خودتان می‌گویید: «من به خودم اعتماد کافی ندارم که یاد بگیرم و بیاموزم».

هرچه به خواست و اراده خودتان اعتماد بیشتری داشته باشید، اعتماد به نفس بیشتری نیز در خود احساس خواهید کرد. داشتن اعتماد به نفس و خودباوری نیز اساسا به این معناست که به خودتان اعتماد داشته باشید که می‌توانید ترس‌های خود را کنار بگذارید و تسلیم نشوید. اگر واقعا خواهان پیروزی هستید باید دوره سختی را بگذرانید تا اعتماد به نفس واقعی را در خود ایجاد کنید زیرا اعتماد به نفس واقعی براساس این باور که به یقین موفق خواهید شد بنا نشده است. شخصی که اعتماد به‌نفس دارد هرگز مطمئن نیست که اشتباه نخواهد کرد. او از شکست نمی‌ترسد و فقط به آینده نظر دارد.

اگر بخواهید صبر کنید تا اعتماد به نفس کافی را برای به‌انجام‌رساندن کارهایتان به دست آورید، ممکن است مجبور باشید همیشه در انتظار به سر ببرید! و هر چه بیشتر منتظر رسیدن به آرزوهای خود باشید اعتماد به نفس خود را بیشتر از دست خواهید داد و در عوض بر ترس‌ها و نگرانی‌های شما افزوده خواهد شد؛ این ترس که شاید هرگز به خواسته‌ها و آرزوهایتان نرسید.

به این ترتیب ممکن است فرصت‌های خود را از دست بدهید، بی‌آنکه حتی متوجه باشید.

هرچه انجام دادن کاری را به تعویق بیندازید، بیشتر از حرکت محروم می‌شوید و هرچه منفعل‌تر باشید، بیشتر ترس به شما چیره می‌شود و از اعتماد به نفس‌تان کاسته خواهد شد.

ترک خودتخریبی برای افزایش اعتماد به نفس

بالا بردن اعتماد به نفس در گام اول نیازمند از بین بردن عادت های خود تخریبی در انسان است؛ زیرا اگر شما نتوانید روی رفتارهای خود کنترل داشته باشید و با برخی رفتارهای ساده به خودتان ضربه بزنید، تلاشتان برای حفظ عزت نفس بی نتیجه خواهد بود؛ این شما هستید که می توانید با اقداماتی ساده به پرورش عزت نفس خود کمک کنید.

در ادامه روش هایی را برای ترک عادت های مخرب برایتان شرح می دهیم:

قلمرو اشتباهات خود را تعیین کنید : برای این کار دفترچه کوچکی را همیشه همراه خود داشته باشید و تمامی اشتباهاتی را که در زمینه عزت نفس خود انجام می دهید در آن یادداشت کنید. بعد از مدتی متوجه می شوید بعضی از این کارهای به ظاهر ساده را بارها انجام داده اید که تقریبا برایتان به یک عادت تبدیل شده است و مدام به عزت نفس شما ضربه می زند؛ عادت هایی چون معذرت خواهی های مکرر و بی دلیل، سکوت های نابه جا، پرخوری، سیگار کشیدن، زیاد حرف زدن و ...

فهرست خود را ارزیابی کنید : حال از روی فهرستی که یادداشت کرده اید می توانید موارد رفتاری را که به شما ضربه می زند، شناسایی کرده و ارزیابی کنید. برای این کار 5 مورد 1- مرگ آور 2- بسیار خطرناک، 3- خطرناک، 4- کمی خطرناک 5- ناراحت کننده، را در نظر بگیرید و به هر رفتار خود یکی از این صفات را بدهید.

یک هدف آسان را برگزینید : در این مرحله باید هدف خود را برای تصحیح رفتار مشخص کنید و بهتر است از آسان ترین بخش شروع کنید تا اعتماد به نفس تان را از دست ندهید؛ مثلا انتخاب و رفع عادت مربوط به شماره 5 مطمئنا آسان تر از عادت تخریبی شماره 3 است.

نقاط قوت خود را تعیین کنید :  هر فردی با هر اندازه عادت های بد، عادت ها و خصوصیاتی دارد که به عنوان نقاط قوتش به شمار می آید. شما باید این نقاط را در خود شناسایی کنید و در همان دفترچه یادداشت کنید به صورت فهرست بنویسید و سعی کنید برای مقابله با رفتارهای مخرب خود از آن ها بیشتر از هر چیز دیگری کمک بگیرید.

یک همراه برای خود انتخاب کنید : یکی از صمیمی ترین و معتمدترین دوستان خود را برای همراهی انتخاب کنید و موضوع را با وی در میان بگذارید و از او خواهش کنید که هر روز با شما تماس بگیرد و این تصمیم بزرگی را که گرفته اید به شما یادآوری کند.

یک شعار سازنده انتخاب کنید : یک شعار الهام بخش و البته سازنده را برای زمان هایی که دچار فشار روحی می شوید انتخاب کنید. هر کسی ممکن است در برنامه ریزی هایش دچار اشتباه شود و لحظاتی احساس نا امیدی و یا شکست کند اما شما باید برای آن بخش ماجرا نیز برنامه داشته باشید و با انتخاب شعارهایی سازنده مانند «این کار ممکن است سخت باشد ولی غیر ممکن نیست» یا «قدرت من از هر مشکلی قوی تر است» خود را همیشه قوی نگه دارید.

حال دیگر وقت عمل است و شما می توانید با اتکا به نقاط قوت خود و روحیه ای که در این گام ها برای خود ساخته اید به جنگ رفتارهای تخریبی بروید و از آسان ترین تا سخت ترین آن ها را به ترتیب از بین ببرید.

منابع: روزنامه خراسان/سایت انجمن بانیان جوان