رفتار مورچه ها در برابر شیرین کننده های طبیعی و مصنوعی - جلسه دوم

اهداف:

اگر یک موجود زنده به یک خوراکی غیر مغذی علاقه کند و به جای خوردن غذا هایی که بدنش نیاز دارد، از این خوراکی که ارزش تغذیه ای ندارد به صورت مداوم استفاده نماید، سلامتی اش به خطر خواهد افتاد، برای مثال برخی افراد تکه های نان خود را (نان سفید) برای پرندگان نگه داشته و در حیاط می پاشند ولی نان سفید مواد غذایی مورد نیاز پرندگان را به آنها نمی رساند و لذا پرندگان با خوردن این نان خرده ها، شکم خود را با یک غذای غیر مفید پر خواهند نمود.

وسائل مورد نیاز:

شکر سفید

شکر قهوه ای

آسپارتام

ساخارین

یک قاشق چای خوری

قطب نمای مغناطیسی

یک دانه مورچه حاوی مورچه های فعال

چوب بستنی

خط کش

خودکار

یک تکه مقوای ضخیم

فیچی

روند انجام کار:

ابتدا یک لانه مورچه را شناسایی کنید. این لانه باید در یک جای امن باشد تا شما بتوانید از فاصله چند متری مشاهدات خود را انجام دهید. نوع زمین در اطراف این لانه مورچه باید هموار باشد. از انتخاب لانه مورچه هایی که یک طرف آن ها چمن و یک طرف آن ها خاکی است خود داری نمایید. اطراف لانه مورچه انتخاب شده باید تا چند متر یا خاکی باشد یا پوشیده از چمن.

لانه انتخاب شده را برای یک روز زیر نظر قرار دهید تا متوجه شوید مورچه ها در چه زمانی فعالیت بیشتری دارند: صبح زود، صبح، ظهر، عصر و یا...؟ پس از پیدا کردن زمان فعالیت مورچه ها، در روز بعد قبل از رسیدن به این زمان، شکر و شیرین کننده های مصنوعی را به صورتی که در ادامه بیان می کنیم، نزدیک لانه مورچه ها قرار دهید.

ابتدا با کمک یک قطب نما جهات شمال، جنوب، شرق و غرب لانه مورچه را پیدا کنید. نام جهات را به کمک خود کار بر روی چهار عدد چوب بستنی بنویسید و با کمک یک خط کش این چوب بستنی ها را در 15 سانتی متری شمال، جنوب، شرق و غرب لانه مورچه در زمین فرو نمایید تا به صورت عمودی در زمین محکم شوند. چهار عدد مربع کوچک از مقوا ببرید و هر تکه را جلوی یکی از چوب بستنی ها قرار دهید.

بر روی مقوای جلوی جهت شمال 4/1 قاشق چای خوری شکر سفید، بر روی مقوای سمت شرق 4/1 قاشق چای خوری شکر قهوه ای، بر روی مقوای سمت غرب و جنوب نیز به ترتیب 4/1 قاشق چای خوری آسپارتام و ساخارین بریزید.

مورچه ها را از نزدیک ترین فاصله ممکن زیر نظر بگیرید، ولی آن قدر به آن ها نزدیک نشوید که وجود شما رفتار آن ها را تحت تاثیر قرار دهد. آیا مورچه ها به سمت یکی از این خوراکی ها بیشتر می روند؟ آن خوراکی کدام است؟

در روز سوم مقوا های حاوی شکر و شیرین کننده های مصنوعی را 90 درجه حول لانه بچرخانید یعنی شکر سفید در سمت شرق، شکر قهوه ای در جنوب و... لانه مورچه ها قرار گیرند و دوباره رفتار مورچه ها را مشاهده کنید. آیا این بار نیز مورچه ها به همان منبع غذایی دیروز تمایل دارند در حالی که جای آن تغییر کرده؟

اگر جواب مثبت باشد نتیجه می گیریم که مکان این خوراکی ها تاثیری در انتخاب آن ها توسط مورچه ها نداشته است.

نتیجه گیری: نتیجه گیری کنید که آیا فرض اولیه شما درست بوده یا خیر؟

گسترش دادن پروژه:

1. منابع غذایی را تا فاصله 5/1- 2 متری از لانه دور نمایید. آیا مجدداً نتایج آزمایشات یکسان خواهد بود؟

2. رفتار مورچه ها را در برابر عسل و شهد انگور نیز می توانید بسنجید.

3.‏ اگر مورچه ها شیرین کننده های مصنوعی را بخورند، این عمل چه تاثیری بر روی جاندارانی که مورچه می خورند خواهد گذاشت؟

4. آیا بوی ماژیک های وایت برد تاثیری بر روی رفتار مورچه ها خواهد گذاشت؟

تکلیف: نتایج بدست آمده را بنویسید و تمامی مشاهدات و اطلاعات خود را مستند سازی نمایید.

محل بازدید/ اردو/ خرید: نزدیک یک لانه مورچه

منابع مطالعه: کتاب مورچه ها- تزرا گرینوی- طاهره بهادران- نشر دلهام

بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان

تنظیم: اعظم اژدری

مطالب مرتبط:

رفتار مورچه ها در برابر شیرین کننده های طبیعی و مصنوعی - جلسه اول

رفتار مورچه ها در برابر شیرین کننده های طبیعی و مصنوعی - جلسه دوم

رفتار مورچه ها در برابر شیرین کننده های طبیعی و مصنوعی

شیرین‌کننده‌های مصنوعی خطرناک‌تر از قند