نبرد دیپلماتیک این 4نفر

روحانی در دیدار با سرهنگ دوم اولیور نورث عضو ارشد شورای امنیت ملی آمریکا که ظاهرا برای متقاعد کردن مقامات جمهوری اسلامی برای کمک در آزاد ساختن گروگان های آمریکایی در لبنان به ایران سفر کرده بود گفته بود که با حل این مشکل ما شما را در کاخ سفید تقویت و تحکیم می کنیم همانطور که قول دادیم هر تلاشی خواهیم کرد.

فارین پالیسی طی گزارش دیدار بین مقامات ایران و امریکا را که برای نخستین بار بعد از انقلاب صورت گرفته بود مورد اشاره خود قرار داد و نوشت: "در این جلسات مردی که اکنون مقامات آمریکایی از او به عنوان بهترین امید برای ایجاد روابط حسنه با ایران پس از 3 دهه خصومت یاد می کنند خود را مذاکره کننده ای زیرک و زرنگ نشان داد و آماده آغاز دور جدیدی از گشایش روابط 2 کشور بود اگر امروز پنجره ای برای اطلاع یافتن ازچگونگی تفکر روحانی وجود داشته باشد و اینکه چه رویکردی در مذاکرات به برنامه هسته ای ایران خواهد داشت آن پنجره آن چند روز در ماه می است که او گفت و گوهای مهمی با آمریکایی ها برسرگروگان ها و آینده مشترک 2 کشور داشت"

آنچه از گزارش فارین پالیسی برمی آید این است که حسن روحانی آن زمان علاوه برتلاش برای آزاد سازی گروگان ها با ذکاوت خود به فکر پیشبرد اهداف نظامی جمهوری اسلامی ایران نیز بوده است تا آنجا که روحانی و تیم همراه وی سمت و سوی گفت و گوها را به سمت موضوع تسلیحات گشاندند آمریکایی ها نیز قول دادند که ظرف 10 ساعت پس از آزادی گروگان ها هواپیمایی پراز قطعات موشکی به سمت تهران در راه باشد.

در بخش دیگری از این گزارش آمده است "نورث تمام اقدامات لازم برای تدارک دیدن جلسات را برعهده داشت و برفروش تسلیحات نظارت می کرد اما استراتژی برتر و بزرگ تری از سوی رابرت مک فارلین مشاور امنیت ملی سابق ریگان هدایت می شد آزاد ساختن گروگان ها در اولویت بود اما مک فارلین نگران بود که این اقدام فرصت آنچه را که او توسعه روابط سیاسی جدید با میانه روهای ایران می خواند تهدید کند چرا که وی روحانی را کلید موفقیت می دانست."

این گزارش نشان دهنده این است که روحانی علاوه برتلاش برای پیشبرد روابط بین 2 کشور سعی می کرد تا منافع ملی نیز خدشه دار نشود منافع کشوری که آن زمان در جنگ قرارداشت رو روحانی نیز از آدم های اتاق جنگ بود او پس از اتمام جنگ نشان درجه 2 فتح و در سالروز آزاد سازی خرمشهر نشان درجه یک نصر را از حضرت آیت الله خامنه ای فرمانده کل قوا دریافت کرد.

روحای که خود دیپلماتی کهنه کار است در سفر خود به نیویورک اما محمد جواد ظریف را همراه برد ظریفی که سال های زیادی از عمر خودرا در خاک آمریکا گذرانده و 5 سال را به عنوان سفیر ایران در سازمان ملل در این کشور زندگی کرده است ظریف تحصیلات دانشگاهی خود را از مقطع لیسانس تا دکتری در دانشگاه های آمریکا به پایان رسانده و به اقتضای حضور و همچنین فعالیت دیپلماتیک طولانی مدت در آمریکا ارتباط گسترده ای با جامعه آمریکا در محافل سیاسی و علمی این کشور داشته است روزنامه هرالدتریبون چندی پیش در مقاله ای به حضور محمد جواد ظریف در آمریکا اشاره کرده ونوشته بود "محمد جواد ظریف به اندازه ای در دانشگاه ها محافل عمومی سیاسی و اجتماعی حضور پیدا می کند که لیزااندرسون رئیس دانشکده امور بین الملل دانشگاه کلمبیا از وی پرسیده است که آیا قصد شرکت در رقابت های انتخاباتی آمریکا را دارد؟

از سوی دیگر رویترز در گزارش با تیتر "نامزد وزارت امور خارجه ایران به مثابه شاخه زیتونی برای ایالات متحده" نوشته بود.

"اگر حسن روحانی رئیس جمهور منتخب ایران می خواست عزم خود را برای بازسازی روابط با آمریکا و چانه زنی بزرگ نشان دهد به سختی می توانست انتخابی بهتراز محمد جواد ظریف به عنوان وزیر خارجه خودش داشته باشد" البته که حضور ظریف در سفر روحانی به نیویورک بسیار حیاتی بود چرا که وی علاوه بر آشنایی با آمریکا از دیپلمات های مورد تأیید رهبر انقلاب بود و سند این ادعا گفته وی در کتاب "آقای سفیر" است که نوشته "فکر می کنم در بهمن ماه سال 1380 بین من و آقای دکتر خرازی همان موقع موضوع اعزام من را به مقام معظم رهبری هم گفته بود بعدها ایشان به من فرمودند که همان روز من به آقای حجازی گفتم که بهترین گزینه برای نیویورک شما هستید" وزیر امور خارجه ایران که مسئولیت تیم مذاکره کننده هسته ای را نیز به عهده دارد از این فرصت به خوبی استفاده کرد و با جان کری همتای آمریکایی خود پای میز مذاکره نشست مردی که همواره طی سال های متمادی بر گسترش روابط بین آمریکا و ایران تأکید کرده بود محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان پس از پایان نشست وزرای امور خارجه ایران و گروه 1+5 در نیویورک گفت که جان کری از عزم اوباما برای پایان دادن به مسئله هسته ای ایران سخن گفته است.

جان کری که در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال 2004 با بوش رقابت می کرد در اظهار نظری گفته بود که دوست دارد به ایران سفر کرده و با سران ایران گفت و گو کند او در آن زمان به جورج بوش فشار می آورد که دیپلماسی فعال تری برای نزدیکی به ایران داشته باشد کری حتی در پاسخ به این سوال که آیا واقعا قصد سفر به ایران را دارد اعلام کرده بود که "در زمان مقتضی این کار را خواهم کرد" و در راستای این اظهارات ذکر این نکته خالی از لطف نیست که وی در زمانی که ریاست کمیسیون خارجی سنا را عهده دار بود با ارسال نامه ای به یکی از نمایندگان مجلس برای سفر به ایران اظهار تمایل کرده بود.

کری پس از سفر حسن روحانی به عنوان رئیس جمهور و محمد جواد ظریف در سمت وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران از سوی باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا مأموریت می یابد تا راه های مذاکره مستقیم با ایران را بررسی کند کری در ابتدای مأموریت خود در برنامه 60 دقیقه شبکه تلویزیونی سی بی اس آمریکا گفت که امکان تغییر روابط آمریکا با ایران و حل و فصل سریع تر مسئله هسته ای ایران وجود دارد وزیر خارجه آمریکا با اعلام این موضوع گفت: "تشدید تلاش های دیپلماتیک برای حل وفصل سریع مسئله هسته ای ایران می تواند آنگونه که حسن روحانی خواسته در بازه زمانی سه تا شش ماهه منجر به یک توافق شود"

اظهارات باراک اوباما در سازمان ملل و برقراری تماس تلفنی با رئیس جمهور اسلامی ایران نیز گام دیگری برای بهبود روابط 2 کشور بود و علاوه برآن مهر تأییدی بر گفته های کری که پیش تر به آن اشاره شد. رئیس جمهور آمریکا درباره رابطه با ایران عنوان داشت.

"فکر نمی کنم بتوانم مشکل هسته ای را حل کنیم گام بزرگی در جهت توسعه روابط برداشته ایم" اوباما در سخنان خود در سازمان ملل به فتوای آیت الله خامنه ای علیه سلاح اتمی و سخنان حسن روحانی در مورد اهداف برنامه هسته ای ایران اشاره کرد و گفت که ازاین سخنان خشنود است اما مبنای اصلی عملکرد خواهد بود او گفت: "این سخنان و سخنان طرف های غربی می تواند مبنای دست یاتن به راه حل باشد" اوباما همچنین بعد از گفت و گوی تلفنی خود با روحانی ضمن ابراز خرسندی تأکید کرد: "مطمئنا موانع زیادی در پیش رو خواهد بود ولی من معتقدم که می توانیم به یک راه حل فراگیر دست پیدا کنیم ما مسئولیت داریم که دیپلماسی را دنبال کنیم و فرصتی استثنایی داریم که این کار را با روی کار آمدن دولت جدید در تهران به پیش ببریم" اگر چه در پرونده اوباما تلاش چندانی برای بهبود رابطه با ایران دیده نمی شود اما همین اظهارات می تواند نقطه امیدی برای گذار به وضعیتی مطلوب تر باشد.

27 سال پیش که روحانی نخستین (به ادعای فارین پالیسی) دیدار خود با مقامات آمریکایی را انجام می داد و ماجرای مک فارلین از دل آن برآمد شاید هرگز فکر نمی کرد خودش کسی باشد که نخستین تماس روسای جمهور ایران و آمریکا را برقرار می کند سال ها بعد از آن ماجرا در آمریکا جان کری همان کسی که زمانی گفته بود در فرصت مقتضی به ایران سفر می کند رئیس سیاست خارجی آمریکا شد و ظریف همان کسی که دفتر  سازمان ملل در نیویورک خانه دومش است وزیر خارجه ایران این دو حالا با لبخند روبه روی هم قرار می گیرند اما این لبخند به معنای دوستی نیست به قول محمد جواد ظریف "این مسیر یک نبرد دیپلماتیک است و نه یک رابطه دوستانه و صمیمی"

منبع : همشهری