آب گرمکن خورشیدی - جلسه اول
هدف: آشنایی با مفهوم انرژی و انواع انرژی های رایج
انرژی چیست؟
انرژی قابلیت انجام کار می باشد و به صورت های مختلفی وجود دارد مانند انرژی حرارتی، انرژی مکانیکی، انرژی شیمیایی و هسته ای، نور و ....
انرژی در همه جا وجود دارد و ما برای انجام تمام کارها از آن استفاده می کنیم. مثل راه رفتن، غذا پختن و ....
انواع انرژی
به طور کلی دو نوع انرژی داریم.
1- انرژی ذخیره شده ( انرژی پتانسیل )
2- انرژی جاری ( انرژی جنبشی)
غذایی که می خوریم حاوی انرژی شیمیایی است، بدن انسان این انرژی را در خود ذخیره می کند و آن را تا زمانی که نیاز نداشته باشد، در خود نگه می دارد.
انرژی جنبشی شامل انرژی الکتریکی، تابشی، گرمایی، انرژی اجسام متحرک، صوت و ... می شود.
انرژی پتانسیل نیز شامل انرژی شیمایی، انرژی مکانیکی ذخیره شده ( مثل یک فنر فشرده شده )، انرژی هسته ای و انرژی گرانشی می شود.
منابع انرژی
تمامی انرژی ها در منابعی ذخیره شده اند و ما روزانه از آن ها استفاده می کنیم.
منابع انرژی به طور کلی به دو بخش تقسیم می شوند.
منابع انرژی تجدید پذیر مانند انرژی توده زنده، انرژی زمین گرمایی، آب، باد، خورشید
منابع انرژی تجدید ناپذیر مانند نفت، گاز، ذغال، انرژی هسته ای
منبع انرژی تجدید پذیر به منبع انرژی ای گفته می شود که در زمان کمی قابل استفاده ی مجدد گردد.
منبع انرژی تجدید ناپذیر به منبع انرژی ای گفته می شود که اگر آن را مصرف نماییم قادر نخواهیم بود در زمان کم، آن را دوباره محیا نماییم.
منابع انرژی تجدید پذیر و تجدید ناپذیر هر دو برای تولید انرژی های ثانویه مانند الکتریسیته استفاده می شوند.
همان گونه که خواندیم منابع انرژی تجدید پذیر شامل انرژی توده زنده، آبی، زمین گرمایی، باد، خورشیدی، انرژی اقیانوس ها و .... می شود.
منابع انرژی تجدید ناپذیر نیز شامل نفت، گاز طبیعی، ذغال، اورانیوم ( انرژی هسته ای) ... می شوند.
به طور کلی، تمامی سوخت های فسیلی جزء منابع انرژی تجدید ناپذیر حساب می شوند.
حال درباره هر یک از انواع انرژی های فوق به مختصر توضیح می دهیم.
توده زنده (Biomass): توده زنده، مواد آلی ساخته شده از گیاهان و حیوانات می باشد که حاوی انرژی ذخیره شده خورشید می باشد.
گیاهان در حین فتوسنتز انرژی خورشید را جذب می کنند. انرژی شیمیایی گیاهان به انسان ها و حیواناتی که آن ها را می خورند منتقل می شود.
توده زنده یک انرژی تجدیدپذیر است زیرا گیاهان همیشه در حال رشداند و زباله نیز همیشه تولید می شود. به عنوان مثال هایی از توده زنده می توان به چوب، زباله، کود و برخی پسماندها اشاره نمود.
انواع توده زنده: برای آزاد کردن انرژی این مواد، تنها می توانیم آن ها را بسوزانیم.
آب: آب از قدیمی ترین منابع انرژی است. برای استفاده از انرژی پتانسیل ذخیره شده در آب، از نیروگاه آبی استفاده می شود ( مثل نیروگاه کارون، کرج و ... ) نحوه عملکرد نیروگاه آبی را در شکل زیر مشاهده کنید.
انرژی زمین گرمایی (Geothermal): انرژی زمین گرمایی، انرژی ای است که در مرکز زمین تولید می شود ( حدود 6000 کیلومتر زیر سطح زمین).
در درون کره زمین دماهایی بالاتر از دمای خورشید نیز وجود دارد. ما می توانیم از آب داغ و بخار تولید شده در درون زمین برای گرمایش منازل و تولید برق استفاده کنیم. این انرژی تجدید پذیر است زیرا آب با بارش باران تامین می شود و حرارت نیز به صورت پیوسته در درون زمین تولید می شود.
انرژی باد: با استفاده از انرژی باد می توانیم یک توربین را بچرخانیم و با متصل نمودن یک ژنراتور به آن، انرژی الکتریکی تولید نماییم.
انرژی خورشیدی: خورشید بیلیون ها سال است که در حال تولید انرژی است. این انرژی به صورت تابش از خورشید به ما می رسد و می توان آن را به انواع دیگر انرژی ها تبدیل نمود.
انرژی خورشیدی را می توان به انرژی حرارتی تبدیل نمود و برای گرمایش آب یا منازل از آن استفاده نمود.
انرژی خورشیدی را می توان به دو صورت به انرژی الکتریکی تبدیل نمود:
الف- با استفاده از سلول های خورشیدی: این سلول ها نور خورشید را مستقیماً به الکتریسیته تبدیل می کنند و در مکان هایی که سیم کشی برق موجود نیست به کار می روند.
ب- با استفاده از نیروگاه های خورشیدی: این نیروگاه ها به صورت غیر مستقیم برق تولید می کنند، یعنی ابتدا آب را به وسیله حرارت آفتاب تبخیر می کنند و با این بخار ایجاد شده توربینی را می چرخانند و برق تولید می کنند.
سوخت های فسیلی ( نفت، گاز، ذغال): از بقایای موجودات زنده که میلیون ها سال پیش مرده اند و جسدهای آن ها زیر لایه های گل دفن شده به وجود می آید. فشار و حرارت این لایه ها باعث تشکیل این سوخت ها می شود. با توجه به فشار و دما، ممکن است این مواد به نفت، گاز یا ذغال تبدیل شوند.
انرژی هسته ای: انرژی در هسته اتم وجود دارد و می تواند برای تولید الکتریسیته بکار رود.
- به نظر شما انرژی مصرف شده در ایران از چه راه هایی تامین می شود؟
- چرا باید منابع انرژی تجدیدپذیر استفاده کنیم؟
- کدام یک از انواع انرژی های تجدیدپذیر از بقیه رایج تر می باشند؟
تکلیف: درباره نیروگاه هایی که از انرژی اقیانوسها استفاده می کنند تحقیق نمایید و چند انرژی جدید که در اینجا به آن اشاره نشد را نام برید.
محل بازدید/ اردو/ خرید: برای این جلسه می توانید از نیروگاه سد کرج، نیروگاه برق آلستوم و نیروگاه های بادی منجیل بازدید نمایید.
منابع مطالعه: برای اطلاعات بیشتر می توانید اینجا کلیک کنید.
مطالب مرتبط
بخش پژوهش های دانش آموزی - تنظیم: فاطمه گودرزی