بای ذنب قتلت

آفریدگار مهربان دوستدار بندگان و خواهان کامیابی ایشان در دنیا و عقباست. او از برای این که آدمی حیران و سرگردان نباشد و دچار بلا و درد و رنج نشود، پیامبران را یکی پس از دیگری برگزید و به سوی مردم روانه داشت. رب العالمین با نبوت خاتم الانبیاء و ولایت امیرالمومنین و فرزندان پاک و مطهرش، لطف خود به بندگان را به حد کمال رسانید.

در میان خاندان رسالت و ولایت، امام محمد باقر علیه السلام از جایگاه ویژه و ممتازی برخوردار است. موقعیت ایشان چنان است که پیامبر اعظم حضرت محمد صلی الله علیه و آله به صحابی با وفای خود، جابر بن عبد الله انصاری این گونه وعده دادند:

انک ستدرک رجلا منی اسمه اسمی، و شمائله شمائلی، ییقر العلم بقرا. ای جابر! تو به مردی از خاندان من می رسی که همنام و هم شکل من است. علم را می شکافد و تفسیر و توضیح می دهد.(1)

تا پیش از زمان ولایت و امامت حضرت امام محمد بن علی، اوضاع جامعه و روزگار چنان بود که چهار امام پیشین مجال و فرصت کافی برای بیان دانش حقیقی و نشر و گسترش معارف اسلامی و الهی در میان مردم نیافتند.

اهل بیت علیهم السلام مفسرین قرآن کریم هستند. آیات قرآن کریم نیاز به تفسیر و تبیین دارند. بسیاری از احکام و فروع فقهی در قرآن و کلام پیامبر نیامده و این وظیفه بر دوش فرزندان پاک و مطهر پیامبر از جانب خداوند نهاده شده است.

امیرالمومنین علی علیه السلام چنان مورد ستم و جفای منافقین و ابلهان قرار گرفت که قلم از وصفش عاجز است . بسیاری از دانش ها در سینه حضرت برای همیشه باقی ماند.

مظلومیت امام حسن علیه السلام کم از مظلومیت پدر بزرگوارشان نبود. معاویه ملعون چنان خفقانی به راه انداخت که حضرت در میان شیعیان هم مظلوم بودند و نتوانستند دانش الهی خود را چنان که باید در میان مردم نشر دهند.

نابکاران زندگی و حیات را بر امام حسین علیه السلام و فرزندان و خاندان و یاران پاکش حرام دانستند و خونشان را مظلومانه بر زمین ریختند.

علی بن الحسین علیه السلام توانست بخشی از دانش الهی خود و معارف الهی را در قالب دعا برای جویندگان نور و راستی بیان دارد.

اما در زمان امام محمد باقر و امام صادق علیهما السلام به دلیل ضعف و افول حکومت اموی، فرصت و مجالی پدیدار شد تا جویندگان دانش ناب آسمانی برای دمی هم که شده روح تشنه و عطشان خود را از سرچشمه جوشان فیض الهی سیراب نمایند.

امام محمد باقر علیه السلام نخستین امامی است که توانست تا حد زیادی دانش ناب الهی را که در سینه اهل بیت علیهم السلام قرار دارد در جامعه و در میان مردم و شیعیان نشر دهند. از این روست که حضرت رسول اکرم ایشان را باقر العلوم نامیدند.

تمام اهل بیت علیهم السلام شکافنده علوم هستند اما متاسفانه به دلیل شرایط روزگار مردم از دانش بیشتر اهل بیت محروم ماندند.

موسس حوزه مقدس علمیه که منشاء خیر و برکت فراوان برای اسلام و تشیع و مردم بوده است، امام محمد باقر علیه السلام است.

حوزه مقدسی که از برکت وجود با برکت آن امام شهید هم چنان پابرجا و استوار است. در زمان ایشان بود که برای اولین بار مجالس و کلاس های درس بر پا شد. مجالس و کلاس های درس ایشان محل تربیت و پرورش شاگردان بزرگ و کم نظیری بود که هر کدام با عشق و اخلاص و همتی مثال زدنی در نشر دانش ناب و آسمانی اهل بیت علیهم السلام کوشیدند.

غم و اندوه ما شیعیان و محبین حضرت در روز شهادت ایشان به این دلیل است که در کجای دنیا، در کدامین کشور، در چه سرزمینی، دانشمندان را به جای ارج نهادن و گرامی داشتن مظلومانه به شهادت می رسانند!

در روز هفتم ذی الحجه سال 114 هجری قمری شکافنده علوم که دانشش از سرچشمه فیض الهی می جوشید و هدایت گر مردم به سوی نور بود به هیچ جرم و گناهی به شهادت رسید.

حکام جور و ستم از جهل مردم بسیار بهره می برند و سوار بر نادانی مردم هستند از این رو آنان با دانش واقعی و دانشمندان حقیقی دشمنند.دانش واقعی، نور است که تاریکی راه را برای اهلش روشن می سازد و در پرتو آن نور است که مردم راه مستقیم را از راه ضلالت و گمراهی باز می شناسند. دانشمند حقیقی کسی است که دانشش از جنس نور است و دانش خود را از وجود نورانی خدا دریافت کرده است. امام محمد باقر علیه السلام دانشمندی حقیقی است که سینه اش از دانش واقعی لبریز است.

اگر مردم مجال می یافتند و به وسیله دانش امام محمد باقر علیه السلام از تاریکی جهل و ظلمت به در می آمدند، بی شک حکومت امویان یک روز هم دوام نمی یافت.

امام محمد باقر علیه السلام چون پدران پاک خویش به جرم هدایت مردم به سوی روشناییی و حقیقت، مظلومانه به شهادت رسیدند. فرزندان امام پنجم نیز به همین جرم به شهادت رسیدند.

بسیاری از معارف تشیع که بدست ما رسیده است از بیانات و روایات امام محمد باقر علیه السلام است. باقر العلوم علیه السلام برای آن که ما دچار سرگردانی نشویم و بتوانیم راه را از چاه تشخیص دهیم و به ورطه نابودی نیفتیم، بسیار تلاش کردن و با پرورش شاگردانی راد مرد، معارف و حقایق الهی را برای ما به یادگار گذاردند.

عزاداری و اشک و اندوه در این روز حزن آور کاری پر ثواب است اما عملی بالاتر از عزاداری وجود دارد که ثوابش بسیار بیشتر است و آن نشر و عمل به سخنان و روایات امام محمد باقر علیه السلام است.

امام پنجم به جرم نشر دانش الهی خود به شهادت رسید. حال که دشمنان اسلام و تشیع این چنین از دانش هدایت گر باقرالعلوم در ترس و واهمه اند آیا شایسته نیست ما راه آن امام شهید و شاگردانش را ادامه دهیم؟

آیا سزاوار نیست حال که از برکت مجاهدت آن امام مظلوم و شاگردان با وفایشان این علوم آسمانی و معارف الهی به دست ما رسیده ،قدر این روایات و سخنان را با عمل کردن به آن ها بدانیم؟

آیا با نشر سخنان باقرالعلوم و عمل به آن ها، حضرتش از ما راضی و خرسند نخواهد بود؟!

ای دوستان بیایید در روز شهادت امام محمد بن علی علیه السلام با حضرتش عهد بندیم که اجازه نخواهیم داد سخنان و روایتش در میان جامعه شیعه مظلوم واقع شود این حداقل کاری است که می توان برای امام مظلوممان انجام دهیم.

پی نوشت:

1-سیره چهارده معصوم/ص 451

2-تکویر /9

منابع:

سیره چهارده معصوم /محمدی اشتهاردی/نمونه/قم/1378

تهیه و تولید:مهدی صدری-گروه حوزه علمیه تبیان