حکم حرکات ورزشی همراه موزیک

اگر عنوان رقص حرام یا استماع موسیقی حرام بر حرکات ورزشی صدق نکند اشکالی لازم نمی آید و در این گونه امور لازم است هر مکلفی به مرجع تقلید خود رجوع نماید.

در این مقاله از احکام ورزشی دو پرسش و پاسخ را انتخاب کردیم که تقدیم شما عزیزان می کنیم:

جواب: مسابقه اسب دوانی با شرائط شرعیه مانع ندارد. (استفتائات امام (ره),ج3, ص617)

رقص و موسیقی دو موضوع جداگانه اند که هر کدام حکم خاص خود را دارند یعنی در صورت همراه شدن رقص حرام با موسیقی حرام، شخص مرتکب دو فعل حرام جداگانه می شود.

اکثر فقها موسیقی مطرب و مناسب با مجالس عیش و نوش را حرام می دانند ولی برخی هر نوع موسیقی را حرام دانسته و فرقی میان انواع آن قائل نیستند.

درباره حکم رقص نیز عده ای آن را مطلقا حرام می دانند و گروهی دیگر در صورتی که ملازم با مفسده یا فعل حرامی باشد.

به هر حال اگر عنوان رقص حرام یا استماع موسیقی حرام بر حرکات ورزشی صدق نکند اشکالی لازم نمی آید و در این گونه امور لازم است هر مکلفی به مرجع تقلید خود رجوع نماید.

در اینجا به دیدگاه برخی از مراجع تقلید پیرامون استماع موسیقی اشاره می گردد:

اکثر فقها نوعی از موسیقی را که «لهوی» باشد حرام می دانند نه همه انواع موسیقی را و بعضی استماع موسیقی مطرب را نیز حرام می دانند.  (توضیح المسائل مراجع، ج 2، صص 813 و 913؛ مسائل جدید، ج 1، ص 47 به بعد)

حضرات آیات عظام امام ره، خامنه ای، سیستانی، فاضل لنکرانی ره و مکارم شیرازی، می فرمایند:

گوش دادن و یا نواختن هر نوع موسیقی که مطرب باشد جایز نیست. [و] ملاک در حرمت شاد یا غمناک بودن موسیقی نیست بلکه ملاک مطرب بودن یا نبودن آن است. (احکام روابط زن و مرد، سید مسعود معصومی، ص 227)

آیة الله گلپایگانی ره:

شنیدن موسیقی و یا نواختن آن مطلقاً [چه لهوی و مطرب باشد یا نباشد] حرام است.

آیة الله صافی گلپایگانی دام ظله:

آنچه عرف مردم موسیقی می دانند. استماع آن و ساخت و تعلیم و تعلم و فروش آلات آن [مطلقا] حرام است. (سید محسن محمودی، مسائل جدید از دیدگاه علما و مراجع، ص 54)

آیة الله نوری همدانی دام ظله:

گوش دادن به هر آهنگی که مطرب و لهوی و مناسب مجالس گناه و خوش گذرانی است جایز نیست. (پرسشهای دانشجوئی (احکام موسیقی)، سید مجتبی حسینی، ص 43)

آیة الله وحیدخراسانی دام ظله:

گوش دادن به هر آهنگ لهوی که مناسب مجالس گناه و خوش گذرانی است جایز نیست.

آِیة الله بهجت ره:

استعمال [نوازندگی با] آلات مختص به لهو در غیر لهو بنابر احتیاط واجب جایز نیست و استعمال آنها در لهو مطلقاً حرام است و موسیقی مطرب استماع آن هم حرام است. (رساله توضیح المسائل، مسائل متفرقه، ص 3، مسئله 20)

آیة الله تبریزی ره:

موسیقی مناسب مجالس خوش گذرانی موسیقی لهوی است و نواختن و گوش دادن به آن حرام است. (سید مسعود معصومی، احکام روابط زن و مرد، ص 228)

بنابراین به اتفاق همه مراجع اگر موسیقی از نوع حرام آن باشد (البته همان گونه که بیان گردید برخی از مراجع همه انواع موسیقی را حرام می دانند.)، تحریک یا عدم آن، غمگین یا شاد بودن آن مرکز پخش مانند صدا و سیما باشد و یا غیر آن و .... هیچ اثری در حرام بودن آن ندارد. (رجوع شود به احکام روابط زن و مرد و احکام موسیقی)

بر این اساس هر چند ورزش فی نفسه اشکال ندارد. اما گوش دادن به موسیقی حرام در همین ورزش ها هم جایز نیست هر چند هدف از ورزش تندرستی و امثال آن باشد.

اما بخش دیگر سۆال که در باره حرکات ورزشی و رقص است باید گفت، اگر این حرکات ورزشی مصداق رقص محسوب گردند حکم رقص را دارند و حرمت موسیقی جدای از حرمت رقص است و رقص حکم خاص خود را داراست.

تعریف مراجع تقلید از رقص متفاوت است.

آیات عظام: امام ره، بهجت ره، تبریزی ره، خامنه ای دام ظله، سیستانی دام ظله، فاضل لنکرانی ره و گلپایگانی ره: هر عملی که عرفاً بدان رقص بگویند.

آیة الله مکارم شیرازی دام ظله:

رقص حرکات موزونی است که به منظور لهو و لعب انجام می شود. (سید مجتبی حسینی، پرسشها و پاسخ های دانشجوئی (احکام موسیقی)، ص 84)

براین اساس، اگر در جایی رقص صدق کند، حکم آن از دیدگاه مراجع عظام تقلید به شرح زیر است:

امام خمینی ره:

بنابر احتیاط واجب رقصیدن خانم ها در هر کجا اعم از مجلس عقد و عروسی و یا مولودی ها جایز نیست مگر رقصیدن زن برای همسر خود. (سید محسن محمودی، مسائل جدید از دیدگاه علما و مراجع، ص 203)

حضرت آیة الله گلپایگانی ره:

فقط رقصیدن زن برای شوهرش جایز است و در غیر این مورد حرام است.

حضرت آیة الله اراکی ره:

رقص اشکال دارد.

حضرت آیة الله بهجت ره:

رقص مطلقاً اشکال دارد.

حضرت آیة الله صافی گلپایگانی دام ظله:

فقط رقص زن برای شوهرش جایز است و در غیر این صورت حرام است.

حضرت آیة الله وحید خراسانی دام ظله:

رقصیدن مطلقاً ـ با قطع نظر از ترتب هر گونه خلاف شرع و عنوان محرم دیگری ـ بنابر احتیاط واجب جایز نیست.

حضرت آیة الله سیستانی دام ظله:

به احتیاط واجب جایز نیست به جز رقص زن و شوهر در جایی که دیگری نباشد.

حضرت آیة الله مکارم شیرازی دام ظله:

تنها رقص زن برای شوهرش جایز است و بقیه اشکال دارد.

مقام معظم رهبری دام ظله: اصل رقصیدن اشکال ندارد مگر این که مستلزم فعل حرامی باشد. [مانند تحریک شهوت حرام، استماع موسیقی و ...] و در این مسئله فرقی بین انواع رقص ها نیست. (سید مسعود معصومی، احکام روابط بین زن و مرد، ص 219)

ایشان می فرمایند: به طور کلی اگر رقص به گونه ای باشد که منجر به تحریک شهوت شود یا مستلزم فعل حرام یا ترتب مفسده ای باشد، حرام است. (توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج‏2، ص: 970)

اگر رقص زن برای شوهرش یا بر عکس، همراه ارتکاب حرامی نباشد، اشکال ندارد.

همچنین پاسخ مراجع عظام به این سۆال که آیا زن یا مرد می تواند به تنهائی و به دور از چشم دیگران (حتی از نگاه همسر خود) برای ورزش بدن برقصد؟ به این شرح است:

آیات عظام امام ره، تبریزی ره، خامنه ای دام ظله و سیستانی دام ظله: اشکال ندارد ولی سزاوار است مۆمن از لهو اجتناب کند. (سید مجتبی حسینی، پرسشها و پاسخ های دانشجوئی (احکام موسیقی)، ص 84)

آیات عظام بهجت ره، فاضل لنکرانی ره، نوری  همدانی دام ظله و وحید خراسانی دام ظله:

بنابر احتیاط واجب جایز نیست.

آیات عظام صافی گلپایگانی دام ظله و مکارم شیرازی دام ظله:

حرام است.

نتیجه این که اگر عنوان رقص یا استماع موسیقی حرام بر حرکات ورزشی صدق کند اشکالی دارد و الا اشکالی ندارد و در این گونه امور لازم است هر مکلفی به مرجع تقلید خود رجوع نماید.

بهر حال این سۆال به دفاتر مراجع نیز ارسال گردید و تا کنون جواب های زیر دریافت شد:

دفتر حضرت آیة الله العظمی مکارم شیرازی (مدظله العالی):

در صورتی که موزیک مناسب مجالس لهو و فساد نباشد مانعی ندارد.

دفتر حضرت آیة الله العظمی خامنه ای (مدظله العالی):

اگر موسیقى مطرب لهوى نباشد مانعى ندارد و تشخیص آن به عهده خود مکلّف است.

رقص اگر موجب تهییج شهوت یا مستلزم کار حرام یا ترتّب مفسده‌اى باشد یا زن ‏در بین مردان نامحرم برقصد، حرام است.‏

دفتر حضرت آیة الله العظمی صافی گلپایگانی (مدظله العالی):

ورزش فی نفسه خوب است ولی اگر همراه با وسائل موسیقی و یا به جهت رقص کردن باشد، جایز نیست. والله العالم.

منابع:

اندیشه قم

اسلام کوئیست

توضیح المسائل مراجع، ج 2

توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج‏2

سید مسعود معصومی، احکام روابط بین زن و مرد

سید مجتبی حسینی، پرسشها و پاسخ های دانشجوئی (احکام موسیقی)