گذشته و دربند هنوز خبرسازند

واكنش‌های متفاوت نسبت به انتخاب گذشته به‌عنوان نماینده ایران جهت حضور در اسكار

درحالی‌که موافقان انتخاب فیلم فرهادی می‌گویند گذشته به‌دلیل شناخته‌شده بودن در سطح جهان بهترین گزینه برای معرفی به اسکار بوده، مخالفان به غیر ایرانی بودن این فیلم اشاره می‌کنند. دیروز برخی از مخالفان انتخاب گذشته اظهارنظرهای تندی علیه فیلم فرهادی و وزارت ارشاد منتشر کردند. این در حالی است که ارشاد نقشی در انتخاب نماینده ایران برای معرفی به اسکار ندارد و ترکیب کمیته انتخاب را اهالی سینما تشکیل می‌دادند. کمیته‌ای که امسال چهره‌هایی چون مسعود کیمیایی، بهروز افخمی، علیرضا زرین‌دست، فاطمه معتمدآریا، حسن حسندوست و مسعود رایگان در آن حضور داشتند.

همزمان با معرفی گذشته به‌عنوان نماینده ایران، از مسعود کیمیایی به نمایندگی از کمیته انتخاب متنی منتشر شد که در آن به دشواری‌های انتخاب از میان «دربند» و گذشته اشاره شده بود. اینطور که کیمیایی نوشته، کمیته انتخاب هم به دربند نظر مساعدی داشته، هم به فیلم گذشته، منتها به‌دلیل اینکه گذشته شرایط بهتری برای عرضه جهانی داشته، این فیلم به‌عنوان نماینده سینمای ایران برگزیده شده است. نکته دیگر اینکه طبق مقررات اسکار، ایران منعی برای برگزیدن گذشته که محصول کشور فرانسه است، نداشته است.محمدصادق کوشکی، تحلیلگر مسائل فرهنگی در گفت‌وگو با فارس با ابراز گلایه از معرفی فیلمی غیرایرانی‌زبان به‌عنوان نماینده کشور ایران به مراسم اسکار گفت: متأسفانه حرکتی در زیرمجموعه معاونت سینمایی صورت گرفت و فیلم گذشته را به‌عنوان نماینده ایران معرفی کرد که اگر وزارت فرهنگ و هنر پهلوی هم بود چنین انتخابی نمی‌کرد و با این کار، دوستان روی وزارت فرهنگ پهلوی را سفید کردند.

وی ادامه داد: وزارت ارشاد و معاونت سینمایی با این اقدام به تاریخ و فرهنگ ایران اهانت کردند و باید از این افراد سۆال کرد که آیا ملت ایران آنقدر حقیر شده است که فیلمی به زبان فرانسه را به‌عنوان نماینده کشورمان به اسکار معرفی کنیم و باید از این دوستان پرسید: آیا هنوز افکار تقی‌زاده در ارشاد حکومت می‌کند؟

این تحلیلگر مسائل فرهنگی خاطرنشان کرد:‌ زبان فارسی یک زبان جهانی و بسیار شیرین است اما متأسفانه فیلمی به‌عنوان نماینده ایران به اسکار معرفی می‌شود که زبان آن فرانسوی است و از نظر من این کار خیانت به هویت، فرهنگ، تاریخ و زبان رسمی کشورمان است.

کوشکی در ادامه خطاب به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: از آقای جنتی خواهش می‌کنیم تا آبروی خود را به کسانی که مفتون غرب هستند، گره نزند و هرچه زودتر افرادی را که مرعوب تفکر غربی هستند از خود و وزارت ارشاد طرد کند؛ چراکه این افراد با آبرو و اصالت خانوادگی آقای جنتی بازی می‌کنند.

وی ادامه داد: آقای جنتی چندی قبل خدمت مراجع عظام رسیدند و در مورد کلیات مسائل فرهنگی کشور با حضرات صحبت کردند اما ایشان رویشان می‌شود فیلمی را به مراجع نشان دهند و بگویند این نماینده سینمای ایران در اسکار است که در آن به زبان فرانسه سخن می‌گویند؟

کوشکی در ادامه اظهار داشت: انتخاب چنین فیلمی به‌عنوان نماینده یک کشور اهانت به فرهنگ، زبان و تاریخ چند هزارساله ایران است و منجر به خدشه‌دار‌شدن قدرت فرهنگی ما خواهد شد و به‌نظر می‌رسد چنین افرادی پیروان سیدحسن تقی‌زاده هستند که می‌گفت از فرق سر تا نوک پا باید غربی بشوید و امیدوارم هرچه زودتر چنین تصمیم اشتباهی اصلاح شود.

وی در خاتمه اظهار داشت: من به هیچ عنوان در مورد دربند یا بقیه فیلم‌ها صحبت نمی‌‌کنم و از هیچ فیلم دیگری نیز دفاع نمی‌کنم اما اگر قرار است از کشور ایران فیلمی به اسکار معرفی شود بسیار زشت است که زبان آن فارسی نباشد و حداقل توقع این است که فیلمی را معرفی کنند که به زبان فارسی در آن صحبت کرده باشند.

پاسخ اسفندیاری به حواشی انتخاب گذشته برای اسکار

امیر اسفندیاری، مدیر بخش بین‌الملل بنیاد سینمایی فارابی در پی اعتراض‌هایی که به انتخاب فیلم گذشته برای معرفی به اسکار مطرح شده است، در گفت‌و‌گویی با ایسنا بیان کرد: کمیته انتخاب با دقت، با صرف وقت بسیار و بحث‌های چالشی زیاد پس از جلسات طولانی و با درنظر گرفتن قوانین آکادمی اسکار به این نتیجه رسید که فیلم گذشته به کارگردانی اصغر فرهادی انتخاب شود. او با اشاره به اینکه در جلسات کارشناسی مسائل مختلفی ازجمله زبان و فرهنگ ایرانی و نیز صنعت کنونی سینمای ایران مدنظر قرار گرفت، ادامه داد:‌ این یک دیدگاه سطحی است که تصور شود، اعضای 9نفره کمیته انتخاب، ناآگاهانه فیلمی را براساس یک سری اطلاعات غلط انتخاب کرده‌اند؛ چرا که از سال 2007قید زبان بومی از مقررات اسکار حذف شد و به واسطه همین تغییر مقررات، فیلم «عشق» به کارگردانی میشل هانکه از اتریش به اسکار معرفی شد. درحالی‌که این فیلم به زبان فرانسوی و در فرانسه ساخته شده بود و فقط نیروی خلاقه آن یعنی فیلمنامه‌نویس و کارگردان از کشور اتریش بودند. اسفندیاری با تأکید بر اینکه ساده‌انگاری است که فکر کنیم اعضای کمیته اسکار بدون تحقیق این انتخاب را انجام دادند، گفت: امور بین‌المللی بنیاد سینمایی فارابی که هر ساله مسئولیت انتخاب فیلمی از سینمای ایران را برای معرفی به اسکار بر عهده دارد، به‌طور مرتب خود را به روز می‌کند تا تغییراتی را که ممکن است، در قوانین اسکار پیش‌ آید، بشناسد.

وی با اشاره به اینکه در گذشته فرهنگ ایرانی مستتر است به ایسنا گفت: فیلم اصغر فرهادی به‌عنوان فیلمی که می‌تواند موفقیت بیشتری کسب کند، از سوی هیأت انتخاب معرفی شد. همچنین اصغر فرهادی به‌عنوان مهم‌ترین فردی که خلاقیت‌های فیلم مدیون او است برآمده از سینمای ایران و متعلق به سینمای ایران است.

مدیر بخش بین‌الملل بنیاد سینمایی فارابی همچنین در پاسخ به این سۆال که آیا امکان معرفی فیلم «یک حبه قند» با توجه به تحریم سال گذشته وجود نداشت، توضیح داد: طبق مقررات امکان بررسی این فیلم یا فیلم‌های دیگری که در بازه زمانی مقررات اسکار (9 مهرماه سال 91تا 8 مهرماه سال‌‌92) اکران شده‌اند، وجود ندارد و این اشتباهی است که معمولا گفته می‌شود.

اسفندیاری ادامه داد: سال گذشته 2”‰فیلم «ملکه» و یک حبه قند به مرحله نهایی رسیدند که یک حبه قند به‌عنوان نماینده ایران برای اسکار انتخاب شد ولی در آخر به‌دلیل تحریم اسکار، این فیلم معرفی نشد. مدیر بخش بین‌الملل بنیاد سینمایی فارابی در پایان به ایسنا یادآور شد: البته در معرفی فیلمی از سینمای ایران به اسکار، 2”‰سال استثنایی وجود داشته است که یکی به فیلم «بدرود بغداد» و دیگری به فیلم «گبه» برمی‌گردد. در زمانی که فیلم گبه به اسکار معرفی شد، قرار بود «بچه‌های آسمان» بررسی شود که اتفاقاتی افتاد و در نهایت اکران و معرفی فیلم مجید مجیدی برای معرفی به اسکار یک سال به تأخیر افتاد و فیلم بدرود بغداد هم چند سال قبل بدون هیچ‌گونه بررسی توسط هیأت ارزشیابی و نظارت به‌عنوان نماینده سینمای ایران به اسکار معرفی شد.