پر توانی سلول های واحد

شمار معنی داری از سلول های زنده گیاهی، که در بلوغ دارای سیتوپلاسم و هسته هستند، قادر به تمایز زدایی هستند. به عبارت دیگر سلول ها می توانند از شکل تمایز یافته کنونی به شکل دیگر نمو یابند.

در سال 1902 گیاه شناسی به نام German عنوان کرد که همه سلول های زنده گیاهی پرتوان هستند، به عبارت دیگر، هر سلول دارای پتانسیل ژنتیکی کاملی از موجود زنده است.

نمو اغلب به دنبال رشد صورت می گیرد، طی نمو برچیدگی ساختاری و سازمان یافتگی بخش های درونی افزوده می شود.

نمو گذر از یک مرحله به مرحله ی دیگر با تشکیل بخش های جدید می باشد. رشد پدیده ای کمی و نمو پدیده ای کیفی است. تغییراتی خاص در ساختار و عمل یک یاخته صورت می گیرد و آن را از سایر یاخته ها متمایز می کند.

رشد در گیاهان با افزایش تعداد یاخته ها در مناطق مریستمی و افزایش غیر قابل برگشت ابعاد آنها در سایر مناطق به ویژه در مناطقی با رشد طولی صورت می گیرد.

معمولا در گیاهان رشد و نمو به ترتیب انجام می شود. و در نتیجه از یک یاخته تخم، گیاهی پریاخته و کامل تشکیل می شود.

از تقسیم سلول تخم تعداد زیادی سلول تشکیل می شود (رشد). یاخته های حاصل از تقسیم بزرگ شده و سپس با تمایز یافتن، بافت های ویژه ی جنینی را به وجود می آورد (نمو)

تمایز مجموع تغییراتی است که در ساختار و عمل یک سلول ایجاد شده و آن را از سایر سلول ها متمایز می کند.

جداسازی و حفظ یک سلول واحد گیاهی در کشت نسبتا آسان است، اما تحریک برای تقسیم شدن سلول و سپس نمو آن مشکل می باشد.

برای وقوع تمایز، در ابتدا تقسیمات تکراری سلول در محیطی با مواد ضروری قابل دسترس مورد نیاز می باشد.

سلول های تمایز نیافته حاصل از این تقسیمات پشت سر هم، کالوس نامیده می شوند. کالوس می تواند به طور نامحدودی در کشت رشد کند. هر یک از سلول های جدا شده بافت کالوس، در محیط ای غنی از مواد غذایی قادر به تشکیل یک گیاه کامل می باشد. (پرتوانی سلول واحد)

با استفاده از این روش تعیین نیاز های ضروری تغذیه ای گیاهان با رشد یافتن آن ها در محیط های مشخص امکان پذیر است.

کاملا روشن است که بر رشد و نمو گیاهان، عوامل بی شماری شامل عوامل درونی و بیرونی دخالت دارند.

مرکز یادگیری سایت تبیان

تنظیم: یگانه داودی