باغ‌های ایرانی با شهرت جهانی

اگر به بازدید از بناهای معروف ایران علاقه دارید، سر زدن به چند باغ بین المللی با شهرت جهانی را در برنامه تان قرار دهید. برای سفر به این باغ ها کافیست یکی از استان های فارس، اصفهان، کرمان، خراسان جنوبی، یزد یا مازندران را به عنوان مقصد سفر انتخاب کنید تا بتوانید باغ های ایرانی ثبت شده در فهرست میراث فرهنگی جهانی را از نزدیک ببینید.

باغ شاهزاده ماهان کرمان، باغ عباس آباد بهشهر، باغ چهلستون اصفهان، باغ فین کاشان، باغ ارم شیراز، باغ پاسارگاد، باغ دولت آباد یزد، باغ پهلوان پور یزد و باغ اکبریه بیرجند 9باغی هستند که تابستان سال 90 در فهرست یونسکو به ثبت رسیدند. چیزی که توجه داوران یونسکو را به باغ های ایرانی جلب کرد طراحی متنوع و سبک منحصر به فرد معماری آنها بود. در این باغ ها معماری بر اساس شرایط آب و هوا و خاک صورت گرفته اما ویژگی های فرهنگ ایرانی به  عنوان وجه اشتراک تمام باغ ها قابل مشاهده است.

قدیمی ترین باغ ایرانی

قدیمی ترین باغ ایرانی، باغ پاسارگاد است که از قرن ششم پیش از میلاد و دوران کوروش کبیر به جا مانده. کتیبه های موجود نشان می دهند که کوروش شخصا طراحی این باغ را انجام داده و شکل کاشت درختان هندسی‌سازی باغ را تعیین کرده است. به همین دلیل باغ های ایرانی دیگری که در سال های بعد ساخته شد همگی وجه تشابه هایی با باغ پاسارگاد دارند.  باغ پاسارگاد در 135کیلومتری شیراز و 3کیلومتری جاده شیراز به آباده قرار دارد.

باغ شازده های قاجاری

باغ شاهزاده یکی از زیباترین باغ‌های سنتی ایران است که آن را می توانید در نیم فرسنگی ماهان در استان کرمان ببینید. شاهزاده ماهان نه تنها در دل کویرهای کرمان یک لکه سبز و خوش آب و هوا ایجاد کرده، بلکه معماری جالبی هم دارد.

کوشک دو طبقه ای در این باغ ساخته شده که در گذشته به عنوان استراحتگاه مورد استفاده قرار می گرفت. این باغ به دستور حاکم کرمان در اواخر دوره قاجار ساخته شده و می گویند وقتی خبر مرگ ناگهانی حاکم را به ماهان بردند، بنایی که مشغول تکمیل سردر ساختمان بود تغار گچی را که بدست داشت محکم به دیوار کوبید و فرار کرد! جای خالی کاشی هایی که بر سردر ورودی می بینید، یادگار همان فرار بنا از کار است!

بهشت شداد شیراز

باغ ارم هم یکی دیگر از باغ هایی است که باید آن را در انتهای خیابان ارم شیراز ببینید. این باغ در دوره سلجوقیان ساخته شده اما عمارتی که امروز در باغ می بینید، کار ناصرالدین شاه قاجار است.  در میان باغ کوشکی سه طبقه قرار دارد که در گوشه و کنار آن تصاویری از ناصرالدین شاه قاجار، داستان هایی از فردوسی و نظامی و ادبیات کهن فارسی و قصه‌های مذهبی کاشیکاری شده است.

زیرزمین این کوشک یک حوض خانه برای استراحت در روزهای گرم دارد و استخر بزرگی هم در جلوی عمارت ساخته شده که تصویر عمارت در آن منعکس می شود. باغ ارم شیراز در حال حاضر به عنوان باغ گیاهشناسی مورد استفاده قرار می گیرد و در اختیار دانشگاه شیراز است.

جزیره‌ای در بهشهر

اما باغ عباس آباد را شاید در سفرهایتان به مازندران دیده باشید. این باغ در بهشهر قرار دارد و در میان جنگل های کوهستانی و در نزدیکی دریاچه‌‌ طبیعی ساخته شده است.

بنیانگذار این باغ شاه عباس اول بود که دستور داد آن را به صورت پلکانی و مطبق در 3 سطح بسازند. برای رسیدن به این باغ باید راهی راه آسفالته ای شوید که از جاده اصلی بهشهر- گرگان منشعب شده و بعد از عبور از روستای التپه به محوطه مذکور منتهی می‌شود.

چهلستون چهل پنجره

باغ چهلستون درون بافت شهری اصفهان و در غرب خیابان چهار باغ پایین و شمال خیابان سپه و شرق میدان نقش جهان قرار دارد. این باغ نمونه‌ای از یك باغ سلطنتی از دوره صفوی است که ساخت آن را به شاه عباس نسبت می دهند. شاه عباس در میان باغ عمارتی به شكل كلاه فرنگی با اتاق های كوچك ساخت که برای پذیرایی از میهمانان دربار استفاده می‌شد. با شروع سلطنت شاه عباس دوم،عمارت چهلستون توسعه داده شد و تالارها و ایوان‌هایی در آن به وجود آمد. باغ چهلستون طوری ساخته شده که دسترسی به آن از طریق دیگر باغ های اصفهان امکان پذیر بود.

آخرین باغی که امیر دید

ششمین باغی که در فهرست میراث فرهنگی به ثبت رسید، باغ فین کاشان است که هر ایرانی حداقل یک بار آن را دیده و حکایت هایش را شنیده است.

این باغ در جنوب غربی شهر کاشان قرار دارد و چشمه معدنی سلیمانیه در جنوب آن جریان دارد. در واقع باغ فین به جز سابقه تاریخی و مرگ امیرکبیر در آن، به خاطر این چشمه شناخته می شود که از صخره‌ای به نام کوه دندانه در شش کیلومتری غرب کاشان می‎جوشد و املاح زیادی را با خود حمل می کند و به فین می آورد.

زمردهای یزد

دو باغ بعدی از استان یزد به ثبت رسیدند. یکی باغ دولت آباد که شامل باغ بیرونی و اندرونی است و در آن میدان جلوخان، عمارت طهرانی، بهشت آئین، تالار آیینه، آب انبار، دژ نگهبانی، اصطبل و بناهایی از این دست به چشم می خورد. قنات تاریخی دولت‎آباد هم با قدمتی بیش از 200 سال در این باغ فرار دارد.

باغ پهلوان پور هم که در اواخر دوره قاجار ساخته شده، در مهریز یزد قابل دیدن است. شهرت این باغ به خاطر قنات "حسن آباد" است که آب آن فقط به این باغ می ریزد و دو درخت تنومندی را که در اطراف آن قرار دارد، سیراب می کند. باغ پهلوان پور نماد تغییرات سبک باغسازی کهن ایرانی است و شامل یک مجموعه ورودی، ساختمان کوشک یا شربتخانه، بنای زمستانخانه، بنای سرایداری، حمام و آشپزخانه می شود.

کوهستان سبز

باغ اکبریه هم آخرین باغ این فهرست است که می توانید آن را در بیرجند انتهای خیابان معلم، روستای اکبریه ببینید. این باغ در بستری کوهستانی قرار گرفته و ساخت آن به اواخر دوره زندیه و اوایل دوره قاجاریه برمی گردد.

باغ اکبریه محل سکونت، پذیرایی و انجام امور دیوانی بود و در لهجه محلی به کلاته سرکار امیر معروف است. از بخش مرکزی باغ اکبریه به عنوان موزه باستان‌شناسی و مردم‌شناسی استفاده می‌شود و بخش ساخته شده در دوره پهلوی کاربری اداری دارد. دیگر بخش‌های مجموعه هم امروز تبدیل به سفره‌خانه و چایخانه سنتی شده اند.

رستم زاد

بخش گردشگری تبیان