بهار؛ از اهانت تا توقیف
روزنامه «بهار» چهارشنبه گذشته (اول آبان) مقاله‌ای را با عنوان «امام؛ پیشوای سیاسی یا الگوی ایمانی؟» منتشر کرد که به دلیل محتوای ضدشیعی آن، مجبور به عذرخواهی شد. اکنون نیز مسئولان این روزنامه، با انتشار یک نامه از توقف انتشار «بهار» تا مدتی خبر داده‌اند.
روزنامه بهار اول آبان ماه طی انتشار مقاله‌ای با عنوان «امام؛ پیشوای سیاسی یا الگوی ایمانی؟» به دلیل آنچه از سوی بسیاری دارای محتوای ضدشیعی خوانده شد، مجبور به عذرخواهی گردید و مسئولانش با انتشار یک نامه از توقف انتشار آن تا مدتی خبر دادند. البته این اقدام زودهنگام مسوولان روزنامه مانع از ضرورت رسیدگی به پرونده آن در هیات نظارت بر مطبوعات نشد و سرانجام هیات نظارت بر مطبوعات روز دوشنبه ششم آبان ماه در بررسی خود به این نتیجه رسید كه این روزنامه باید به‌طور كامل توقیف شود.
البته اینكه آیا اقدام زودهنگام مسوولان روزنامه مبنی بر توقیف و عذرخواهی كافی بوده است یا خیر و اینكه آیا این موضوع می‌توانست مانع از تشكیل جلسه هیات نظارت بر مطبوعات شود موضوعی بود كه از همان ابتدا منتفی اعلام و قاضی ناصر سراج كه این روزها، اوقات پركاری را سپری می‌كند تاكید كرد كه توقف موقت انتشار روزنامه بهار مانع از رسیدگی به پرونده آن نمی‌شود و قطعا هیئت نظارت بر مطبوعات به موضوع رسیدگی خواهد كرد.
البته موضوع انتشار چنین مطلبی در روزنامه بهار در آستانه غدیر، یكی از بزرگترین اعیاد مسلمانان، جدای از اینكه واكنش‌های فراوانی را بین اهل تسنن و شیعه در پی داشت و دانشگاهیان و روحانیون نسبت به آن اعلان انزجار كرده و مطرح كردند كه چنین عملی مستقیما چارچوب‌های بنیادین تشیع را زیر سوال برده؛ باعث احضار وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به كمیسیون فرهنگی مجلس نیز شد تا نمایندگان ملت نشان دهند نسبت به حفظ ارزش‌های بنیادین دین مبین اسلام حساس بوده و لحظه‌ای در برابر چنین هتك حرمت‌هایی كوتاه نمی‌آیند و موضوع را از مسیرهای مختلف قانونی پیگیری خواهند كرد.
قانون در جمهوری اسلامی اهانت به مقدسات شیعه را جرم می‌داند و تاكید دارد كه این توهین از سوی هر كسی صورت گیرد چه مسلمان و چه كافر مشمول مجازات می‌شود و باید در دادگاه‌ها كیفری و قضایی به جرمشان رسیدگی شود.
اگر این جرم از سوی مطبوعات صورت گرفته باشد مدیرمسوول نشریه به عنوان مباشر یا معاون در اهانت، مورد تعقیب قضایی قرار می‌گیرد
نگاه قانون به هتك حرمت و توهین به مقدسات مذهبی
قانون مجازات اسلامی نیز در این راستا با حساسیتی خاص به موضوع نگریسته است و در ماده 513 خود تاكید می‌كند كه هر کس به مقدسات اسلام یا هر یک از انبیای عظام یا ائمه‌ی طاهرین (ع) یا حضرت صدیقه‌ی طاهره (س) اهانت نماید اگر مشمول حکم ساب‌النبی باشد، اعدام می‌شود و در غیر این صورت به حبس از یک تا پنج سال محکوم خواهد شد.
البته سب به معنای ناسزا گفتن است و سب النبی به معنای ناسزا گفتن به پیامبر است كه موضوع در كتب فقهی كمی فراتر رفته و گسترش یافته است و اختلاف نظر بین علما در این زمینه فراوان است.
البته قانون در جمهوری اسلامی اهانت به مقدسات شیعه را جرم می‌داند و تاكید دارد كه این توهین از سوی هر كسی صورت گیرد چه مسلمان و چه كافر مشمول مجازات می‌شود و باید در دادگاه‌ها كیفری و قضایی به جرمشان رسیدگی شود.
اگر جرم مذكور یعنی اهانت به مقدسات اسلام از سوی مطبوعات صورت گرفته باشد مدیرمسوول نشریه به عنوان مباشر یا معاون در اهانت، مورد تعقیب قضایی قرار می‌گیرد و قانون برای افراد مجرم در این زمینه جزای نقدی از یك تا بیست میلیون ریال یا تعطیلی نشریه حداكثر تا شش ماه در مورد روزنامه‌ها و حداكثر تا یك سال در مورد سایر نشریات را در نظر گرفته است.
دامنه برخی اقدامات می‌تواند تا حدی باشد كه حتی تعطیلی دو هفته‌ای خود خواسته و عذرخواهی از مردم و مسوولان هم مانع اعمال قانون درباره آن نمی‌شود و توقیف یك روزنامه می‌تواند كمترین مجازاتی باشد كه در این زمینه اعمال می‌شود كما اینكه هنوز سقف زمانی توقیف روزنامه بهار مشخص نشده است. البته نباید از نظر دور داشت كه توقیف یك رسانه همواره تلخ و تاثیربرانگیز است
روزنامه «بهار» چهارشنبه گذشته (اول آبان) مقاله‌ای را با عنوان «امام؛ پیشوای سیاسی یا الگوی ایمانی؟» منتشر کرد که به دلیل محتوای ضدشیعی آن، مجبور به عذرخواهی شد. اکنون نیز مسئولان این روزنامه، با انتشار یک نامه از توقف انتشار «بهار» تا مدتی خبر داده‌اند.
متن نامه منتشرشده توسط روزنامه «بهار» به این شرح است: «روزنامه بهار به‌مناسبت روز عید غدیر خم یادداشت وارده‌ای را با عنوان «امام؛ پیشوای سیاسی یا الگوی ایمانی» به‌دلیل خطای فنی به چاپ رساند که متأسفانه موجب جریحه‌دار شدن روحیه مومنان حضرت علی (ع) شد.
پس از آن مدیریت روزنامه اقدام به عذرخواهی در چند رسانه و روز شنبه اقدام به انتشار چند یادداشت در نقد مطلب مورد نظر کرد که نشان دهد تا نظرات مندرج در یادداشت علی‌اصغر غروی به دور از مشی «بهار»، مدیران، روزنامه‌نگاران و کارمندان آن است.بر مردم عزیز فشارکاری و احتمال خطای غیرعمد پوشیده نیست (که این نافی مسئولیت نیست).
از این رو، روزنامه بهار در راستای تلطیف فضای جامعه و به‌دست آوردن دل مۆمنین راستین و واقعی اقدام به عدم انتشار موقت و چند روزه کرده و از همه خوانندگانش مجدداً پوزش می‌خواهد.»
در نهایت باید متذكر شد كه دامنه برخی اقدامات می‌تواند تا حدی باشد كه حتی تعطیلی دو هفته‌ای خود خواسته و عذرخواهی از مردم و مسوولان هم مانع اعمال قانون درباره آن نمی‌شود و توقیف یك روزنامه می‌تواند كمترین مجازاتی باشد كه در این زمینه اعمال می‌شود كما اینكه هنوز سقف زمانی توقیف روزنامه بهار مشخص نشده است. البته نباید از نظر دور داشت كه توقیف یك رسانه همواره تلخ و تاثیربرانگیز است.
معصومه نصیری بخش حقوق تبیان
