گفتگوی تلفنی اوباما و روحانی در شبکه های اجتماعی

خبر مهم روزهای اخیر، گفت و گوی تلفنی روسای جمهور ایران و آمریكا است كه مورد توجه جدی مردم كشورمان قرار گرفته است. این رویداد از بعد رسانه‌ای هم جالب توجه بوده است. چراكه قبل از روزنامه‌های سراسری و رادیو و تلویزیون كه به اصطلاح آنها را رسانه‌های جریان اصلی می‌نامند، میزان قابل توجهی از مخاطب از طریق سایت های خبری و شبكه‌های اجتماعی از جزئیات این خبر مطلع شدند.

واقعیت این است كه حالا در كشور ما نیز همچون بسیاری كشورهای دنیا، اینترنت را به عنوان یک منبع خبری اصلی باید شناخت. چراكه بسیاری از رویدادها پیش از انعكاس در شبكه‌های بزرگ تلویزیونی و یا روزنامه‌ها در وب‌سایت‌های خبری و شبكه‌های اجتماعی منتشر می‌شوند. برای بخش قابل توجهی از مخاطب جوان و طبقه متوسط و گروه‌های اجتماعی پیشرو اینترنت به گزینه ترجیحی برای پیگیری اخبار تبدیل شده است و آنها به دلایل جذابیت‌های مختلف كه مهمترینش شاید سرعت انتشار خبرها باشد هر روز خبرها را ابتدا از وب‌سایت‌های خبری و شبكه‌های اجتماعی پیگیری می‌كنند.

از دلایل دیگر این تغیر تدریجی فرهنگ مصرف خبری می‌توان به دسترسی آسان و امكان دسترسی سریع به دیدگاه‌های مختلف سیاسی ـ اجتماعی دانست.

این رسانه‌ها نقش جدی در ارائه خبرهای فوری و توزیع اطلاعات جزئی رویدادها ایفا می‌كنند. به عنوان مثال شبكه‌های خبری بزرگ دنیا مثل بی‌بی‌سی، نخستین اخبار مربوط به زلزله كشور چین را از شبکه اجتماعی توییتر گرفتند و یا در زمان زلزله هائیتی نیز نخستین خبرها نه از وی كانال‌های كلاسیك رسانه‌های جریان اصلی بلكه از سوی رسانه‌های اجتماعی منتشر می‌شد.

خبر مرگ بن لادن نیز اول بار در توئیتر منتشر شد، وقتی كه رییس دفتر اوباما نوشت: «یك فرد موثق به من گفته است آنها بن لادن را كشته‌اند». وسعت و سرعت توزیع خبرها در توئیتر به حدی است كه به طعن گفته می شود: خبر وقوع رویداد نیست، توئیت است!

این واقعیت سپهر رسانه‌ای جهان امروز است كه ما نیز خواسته و ناخواسته بخشی از آن هستیم.

البته مساله تنها در سرعت انتشار محدود نمی شود بلكه این رسانه‌های جدید و اجتماعی بر كاركرد دروازه بانی و نحوه پوشش خبری نیز تاثیر گذاشته اند و این حقیقت را به رسانه‌های جریان اصلی اثبات كردند که شما دیگر در مورد آنچه مخاطب صلاح است بداند تنها تصمیم‌گیرنده نیستید، بلكه حالا وب‌سایت‌های خبری و شبكه‌های اجتماعی نیز بخشی از تولیدكنندگان محتوا و در واقع گوشه‌ای از منظومه رسانه‌ای هستند كه همچون یك شبكه گسترده تسهیم اطلاعات، خبرها را به اشتراك می‌گذارند. در واقع كنترل انحصاری شبكه‌های تلویزیونی و روزنامه‌ها بر آنچه مردم باید بدانند شكسته شده است.

با توجه به مختصات رسانه‌ای و فرهنگ مصرف خبری در شرایط امروز به جرات می‌توان گفت رسانه‌های جریان اصلی اگر بدون توجه به اطلاعات موجود و دردسترس مخاطب در رسانه‌های اجتماعی و وب سایت های خبری پر بیننده به تحلیل و برجسته سازی و دروازه بانی بپردازد تنها به اعتبار خود لطمه زده است، چون مخاطب امكان دسترسی به منابع مختلفی را دارد.

مساله تنها تعداد ویزیت‌های وب‌سایت‌های خبری و میزان گردش اطلاعات در شبكه‌های اجتماعی نیست بلكه به خصوص در جامعه ما بسیاری از اخبار به سرعت در شبكه ارتباطات میان فردی و چهره به چهره منتقل می‌شوند.

بنابراین به واسطه تسهیم گسترده اطلاعات فضای بازی ایجاد می‌شود که دیگر امكان آن نوع دروازه بانی رایج در رسانه‌های سنتی وجود ندارد.

از همین روست كه سازمان های بزرگ خبری حضور و نفوذ رسانه‌های جدید و اجتماعی را در سازوكارهای حرفه ای شان پذیرفته‌اند. برخی از شبكه‌های تلویزیونی و روزنامه‌ها پروفایل‌های خودشان را روی توییتر ایجاد كرده اند.

یكی از مدیران بی‌بی‌سی گفته است این سازمان به سمت شیوه‌های تازه توزیع محتوا حركت كرده است و وبلاگ‌نویسی یكی از تحولات در خبرنگاری بی‌بی‌سی است.

برخی سازمان‌های رسانه‌ای كه البته پیشگام آنها نیویورک‌تایمز بود، در کنار سردبیر پرینت برای نسخه چاپی، سردبیر رسانه‌های اجتماعی هم به كار گرفته‌اند. مدیران نیویورک تایمز معتقدند که فیس‌بوک و توییتر دیگر آنقدر قدرتمند و تاثیرگذار هستند که باید آنها را در سازمان خبری خود جدی بگیرند. آنها معتقدند برای کامیابی در جهانی که به طور روزافزون در حال دیجیتالی شدن است حضور فعالانه در رسانه‌های اجتماعی گریزناپذیر است.

یكی از مدیران در ایمیلی به اعضای تحریریه برای معرفی سردبیر جدید رسانه‌های اجتماعی گفته است «امروزه مخاطبان دیگر کار ما را تنها از طریق صفحه اصلی و یا خرید روزنامه نمی‌بیند بلکه از طریق یاد‌آوری‌ها و سفارش‌های دوستان و همکاران‌شان دنبال می‌کنند. پس خیلی مهم است که بیاموزیم چگونه این افراد را بیابیم و به خوبی خدمات ارائه کنیم. درعین حال خیلی از ما از شبکه های اجتماعی برای یافتن منابع، ایجاد تماس و ارتباط و گرفتن اطلاعات استفاده می‌کنیم.»

شبكه جهانی سی‌ان‌ان برای تولید برنامه‌ای به نام «توئیت كردن زنده» در زمان مراسم معارفه رییس جمهور باراك اوباما با فیس‌بوک همكاری موفقی داشت.

از این دست مثال‌ها از بازسازماندهی اتاق‌های خبر رسانه‌های جریان اصلی برای حضور و بهره‌مندی از نفوذ رسانه‌های جدید و اجتماعی نشان‌گر آن است كه این استراتژی‌ها پاسخی ناگزیر به فرهنگ جهانی مصرف خبری است اما فارغ از این موضوع، سازمان‌های خبری جریان اصلی یعنی شبكه‌های پخش تلویزیونی و روزنامه‌های بزرگ سراسری در نحوه پوشش رویدادها این مهم را باید لحاظ كنند كه مخاطب امروز بواسطه امكان دسترسی سریع‌تر و متنوع به مجموعه‌ای از اطلاعات در انواع سایت‌های خبری و شبكه‌های مجازی، مطلع‌تر از آن است كه معمولاً تصور می‌شود.

منبع : رسانه ایران