جهان پست مدرن

ژان فرانسوا لیوتار. سایمن ملپاس. مترجم: قمرالدین بادیردست. نشر نی. چاپ اول.تهران.1650.1389 نسخه.184 صفحه .3000 تومان.

«هنرمند و یا نویسنده پست مدرن در موقعیت فیلسوف قرار دارد. متنی که او می نویسد یا اثری که او خلق می کند در اصل تحت سیطره قواعد از پیش تعیین شده نیست. .. چنین قواعد و مقوله هایی همان چیز هایی هستند که اثر یا متن در پی پژوهیدن آن ها است. بنابراین هنرمند و نویسنده بدون قاعده کار می کند تا قواعدی برای آن چه ساخته خواهد شد بسازد. این است که اثر یا متن می تواند ویژگی های یک رویداد را به خود بگیرد.»^[1]

ژان فرانوسا لیوتار در سال 1925 تا 1998 زندگی کرد. وی یکی از برجسته ترین متفکران انتقادی نیمه دوم قرن بیستم است. شهرت وی به خاطر تحلیل های نوآورانه اش از پست مدرنیسم است.

کتاب وضعیت پست مدرن: گزارشی درباره دانش یکی از کتاب های مهم لیوتار است که منبع اصلی رشته های مختلف ادبیات، مطالعات فرهنگی و رسانه ای، فلسفه و علوم اجتماعی است.

وی در این کتاب به بررسی تسلط قدرت های بزرگ، دولتها و بازارهای بین المللی بر دانش و قدرت می پردازد. هدف کتاب پیش رو آشنایی خوانندگان با برخی از مهم ترین تحلیل های انتقادی لیوتار از دنیای معصر غرب و تبیین فلسفه پست مدرن است.پرسش هایی نظیر سیاست، علم، عدالت و آزادی در مرکز نوشته های  لیوتار جای دارند. وی چه در باره اثر هنری بحث کند و چه درباره متنی ادبی و حتی درباره پایان جهان، همیشه مسائل اخلاقی و اجتماعی برآمده از آن را در کانون توجه خود قرار می دهد. لیوتار بر تمام حوزه های علوم انسانی تاثیر گذار بوده است. مفاهیم کلیدای مانند تمایز و غیر انسانی ابزار های قدرتمندی را برای باز اندیشی عدالت اجتماعی و سیاسی فراهم می آورند. وی کتابی دارد به نام دربه دریها: قانون، فرم، رویداد که در این کتاب چگونگی فیلسوف شدنش را به زبانی طنز بیان می کند.

«خیلی زود شوهر و پدر شدم. وقتی که واقعا فقط اون قدر بزرگ شده بودم که پسر جوانی باشم و این اوضاع دشوار مرا مجبور به کسب روزی برای خانواده کرد. همان طور که خودتون می دونید دیگه برای سوگند راهبی خوردن خیلی دیر شده بود. درباره پیشه هنرمندی هم باید بگم که آرزویی نشدنی بود چون از شانس بدم ذوقی نداشتم در عین حال ضعف حافظه ام به صراحت مرا از روی آوردن به تاریخ باز می داشت. از این رو معلم فلسفه در دبیرستانی دولتی در کنستانتین در الجزایر شرقی شدم.»^[2]

لیوتار با ورود به الجزایر که مستعمره فرانسه بود به مبارزات کارگران الجزایری بر ضد حاکمان فرانسوی پیوست. این کتاب برای علاقمندان به فلسفه معاصر کتاب متنوع و خواندنی خواهد بود و می تواند در شناخت سر فصل های اصلی تفکر این فیلسوف مفید باشد.

کتاب ژان فرانسوا لیوتار علاوه بر یک مقدمه درباره زندگی وی، حاوی شش فصل است که عبارتند از: وضعیت پست مدرنیسم، هنر-امروالا و امر پست مدرن، جمله ها و ترافع: سیاست لیوتار، تاریخ- سیاست و بازگویی، هنر- امر ناانسانی و رویداد و وطیفه منتقد: بازنویسی مدرنیته.

علاوه بر این در پایان کتاب بخشی به نام پس از لیوتار و معرفی آثار لیوتار به زبان اصلی نیز پیوست شده است.

پی نوشت:

[1] صفحه 117 کتاب

[2] صفحه 13 کتاب

بخش کتاب و کتابخوانی تبیان