ال لیسیتزکی: هنرمند پیشرو
نگرش او ریشه در معماری داشت و بیشتر آثارش در همه زمینه های طراحی گرافیک، عکاسی، مبلمان، طراحی نمایشگاهی یا معماری، فضا و انتزاع را نمایان می کردند.
"لیسیتزکی" در نزدیکی شهر "اسمولِنسک" (در مرکز روسیه) متولد شد. او مهندسی معماری را از سال 1911م. در "دارمشتات" آموخت و در دوران جنگ جهانی ، در 1914م. به روسیه بازگشت.
فرم اولین آثار تجربی وی که اصالت یهودی اش را بازگو می نمود، از کتیبه های مصور مذهبی گرفته شده بودند که با نوعی آزادی و استفاده از شیوه های فیگوراتیو در نقاشی همراه بود. در 1919م. "مارک شاگال" از وی دعوت کرد تا در مدرسه مردمی "ویتِسبک" تدریس کند.
در آنجا بود که با "کازیمیر مالویچ" ملاقات نمود. پس از آن ، با گسترش "سوپره ماتیسم" 1 "لیسیتزکی" نقاشی ها ، مجسمه ها و اینستالیشن های شخصی خویش را در مجموعه ای که آن را "پِرون" 2 می نامید، ارائه کرد.
پس از انقلاب 1917م." لیسیتزکی" به همراه دیگر هنرمندان و طراحان کانسترکتیویست ، در صدد برآمدند زبانی هنری ابداع نمایند که از کوبیسم و فوتوریسم روسیه ریشه گرفته باشد.
در دورانی که بی سوادی عظیمی دامنگیر اجتماع شده بود، طراحان عقیده داشتند که طراحی گرافیک باید برای درک بهتر مخاطبان، بر پایه الفبای هندسی و ساده شده سیریلیک 3 آسان گردد.
"لیسیتزکی" با هدف وارد کردن هنر به زندگی ، از فرم های انتزاعی معلق در فضا در طراحی پوستر و کتاب بهره برد که پیشتر با عنوان "اِلِمانتاریسم" شناخته شده بود. ویژگی های این شیوه ، استفاده از رنگ های خالص و هندسه ناب بود. وی عقیده داشت که این کار می تواند زبان بصری عمومی قابل درکی را ایجاد کند.
در پوستر سیاسی مشهور وی با عنوان "سفیدها را با قطعه سرخ بزن" که در 1919م. کار شد، مثلثی بزرگ و قرمز ، دایره ای سفید را سوراخ می کند، در حالی که خرده هایی از شکل های هندسی در فضا پخش شده اند.
در پوستر سیاسی مشهور وی با عنوان "سفیدها را با قطعه سرخ بزن" که در 1919م. کار شد، مثلثی بزرگ و قرمز ، دایره ای سفید را سوراخ می کند، در حالی که خرده هایی از شکل های هندسی در فضا پخش شده اند.
لیسیتزکی در طول دهه 1920م. با شرکت در فعالیت های"دِستیل" همراهی با نخستین همایش هنرمندان پیشرو در دوسلدورف در 1922م. و همکاری با "کورت شویترز" در مجله "مِرتس" در سطح بین المللی فعالیت نمود.
وی با شاعران و نمایشنامه نویسان نیز همکاری داشت، از جمله طراحی کتاب " به خاطر صدا" اثر "مایاکووسکی" و گزیده ای چاپی از نمایشنامه "مایرهُلد" به نام "پیروزی بر فراز آفتاب" که هردو در 1923م. انجام شد. در این آثار "لیسیتزکی" گرایش شدیدی به تایپوگرافی به عنوان عنصر یکپارچه بصری نشان داد.
در اواخر دهه 1920م. "لیسیتزکی" چند نمایشگاه طراحی را بر پا نمود که از میان این نمایشگاه ها می توان در شوروی به "پِرِسا" اشاره کرد که به نمایشگاه مطبوعاتی بین المللی در سال 1928م. در "کولوگن" اختصاص داشت.
نمایشگاه "فیلم و عکس" ور 1929م. در "اشتوتگارت" و نمایشگاه بین المملی "هایجین" 1930م. در "دِرِسدِن" از دیگر فعالیت های "لیسیتزکی" به شمار می روند.
وی در این نماشگاه ها ایده هایی از سینمای شوروی را که بر آمده از تئوری "سرگی آیزنشتاین" در "مونتاژ جذابیت ها" بود، ارائه کرد.
بر مبنای این نظریه ، عکاسی مستند می توانست از راه جمع آوری تصاویر گروه های سیاسی ، کارگران و پیکره های انتزاعی ماشین آلات بر پایه مهارت نمایشی ، مطرح گردد.
در این زمان ، توجه به ویرایش تصاویر بر نگرش "لیسیتزکس" تاثیر زیادی گذاشت. از سال 1932م. در زمان روسیه استالینی ، دنبال کردن کار تجربی بسیار مشکل شد و فعالیت های وی در اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی، بیشتر منحصر به چند سری نشریات تبلیغاتی معماری شد که در سطح بین المللی منتشر می شدند. پی نوشت:
1- نقاشی انتزاعی و غیر عینی با رنگ های تخت که بیانگر مفاهیم معنوی بودند.
2- مخفف "طراحی برای تصریح بدایع"
3- خطی که "سیریل" مقدس به مردم اسلاو آموختو امروزه با کمی تغییر در روسیه ، بلغارستان ، اوکراین و غیره کاربرد دارد.
سمیه رمضان ماهی
بخش هنری تبیان
منابع:
یک قرن طراحی گرافیک، جرمی آینسلی
تاریخ طراحی گرافیک، فیلیپ بی.مگز
تاریخچه ای از طراحی گرافیک، ریچارد هولیس
