رمزگشایی از یک گفتگوی تلفنی در تبیان
بخش سیاست سایت تبیان با انتشار مقاله ای با عنوان «تماس دقیقه 90روحانی و اوباما» به بررسی تماس تلفنی اوباما با روحانی در محل اقامتش در نیویورک پرداخته است.
به گزارش روابط عمومی، روحانی و اوباما چه چیزی به یکدیگر گفتند؟چه کسی این تماس را بر قرار کرد؟ تاثیر این تماس بر آینده روابط ایران و ایالات متحده چیست؟
وسف قاضی زاده در این مقاله می نویسد:«روحانی و اوباما چه چیزی به یکدیگر گفتند؟چه کسی این تماس را بر قرار کرد؟ تاثیر این تماس بر آینده روابط ایران و ایالات متحده چیست؟ اگرچه پنج شنبه شب مذاکرات 5+1 و جواد ظریف و دیدار خصوصی چند دقیقه ای جان کری و ظریف تیتر یک رسانه های جهان بود،اما در آخرین ساعات روز جمعه و در نیمه های شب خبر مهمی در رسانه های جهان منتشر شد که به سرعت به تیتر یک تمام سایتها، روزنامهها و شبکه های تلویزیونی تبدیل شد: اوباما و روحانی در آخرین ساعات حضور روحانی در نیویورک به مدت بیست دقیقه با یکدیگر گفتگو کرده اند.
خبرگزاری ها خبر داده اند،در حالی كه رییس جمهوری اسلامی ایران در حال حركت از محل اقامت خود به سمت فرودگاه برای خروج از نیویورك بود، این تماس برقرار شد و طرفین پیرامون مسائل مختلف با یكدیگر گفت وگو كردند.
اوباما و روحانی چه بهم گفتند؟ شاید اولین خبر درباره این مکالمه مهم تلفنی توسط حساب توئیتر روحانی مخابره شد. حساب توئیتر روحانی هم، متن زیر را در مورد این مکالمه تلفنی منتشر کرده است:در مکالمه تلفنی، دو رئیس جمهور، اراده سیاسی خود برای حل سریع مساله هستهای را ابراز داشتند- اوباما به رئیس جمهور ایران گفته است: من احترام خود به شما و مردم ایران را ابراز میدارم. معتقدم که روابط بین ایران و ایالات متحده، تاثیر عمیقی بر منطقه خواهد داشت. اگر ما بتوانیم در موضوع هستهای به پیشرفت دست یابیم، مسائل دیگر و از جمله سوریه به نحو مثبتی تاثیر خواهد پذیرفت.
روحانی به اوباما گفته است: در موضوع هستهای به شرط وجود اراده سیاسی، راهی سریع برای حل مساله وجود دارد. ما در مورد آن چه از 5+1 و به طور خاص دولت شما در هفتههای آینده خواهیم دید، امیدواریم. من تشکر خود از مهمان نوازی و تماس تلفنی شما را ابراز میدارم. روز خوبی داشته باشید آقای رئیس جمهور.اوباما به روحانی: متشکرم، خداحافظ.
به نوشته روحانی، اوباما برای او آرزوی سفری خوش داشته و بابت ترافیک نیویورک عذرخواهی کرده است. نکته بسیار جالب توجه در این میان این است که انجام این تماس در لحظات آخر سفر روحانی به نیویورک از طرف کدام یک از روسای جمهور پیشنهاد شده است. ایسنا از قول صفحه توئیتر کاخ سفید خبر داده که این تماس از طرف اوباما بوده و درباره اینکه راه و زمینه برای حل مسایل هستهیی و خارج از آن فراهم است، صحبت شده است. اما بی بی سی فارسی در خبری دیگر، دقیقا خلاف این مطلب را گزارش کرد. به گزارش این شبکه به گفته یک مقام آمریکایی که خواسته نامش فاش نشود، آقای روحانی پیش از ترک نیویورک خواستار گفت و گوی تلفنی با آقای اوباما شده بود. اما همین گفتگوی کوتاه حاشیه هایی هم داشت. توئیتر کاخ سفید درباره نکات حاشیه ای این گفتگو نوشت: روحانی در پایان این گفتوگوی کوتاه به زبان انگلیسی به اوباما گفته است: have a nice day و اوباما نیز به زبان فارسی پاسخ داده است: خداحافظ.
واکنش اوباما به این گفت و گو: حضور سریع مقابل دوربینهای تلویزیونی.پس از این گفتگو بسیار مهم ، اوباما به سرعت در جلوی دوربینهای تلویزیونی حاضر شد و خبر از گفت و گو با رییس جمهور اسلامی ایران داد. بلافاصله بعد از این گفت و گو ، اوباما در کاخ سفید گفت: «من همین الان با پرزیدنت روحانی از جمهوری اسلامی ایران صحبت کردم. هر دوی ما درباره تلاشهای مداوم برای حصول توافق بر سر برنامه هستهای ایران گفتوگو کردیم.»
اوباما ادامه داد: «من به پرزیدنت روحانی چیزی که در نیویورک گفته بودم را مورد تأکید قرار دادم. در حالی که مطمئناً موانعی مهم برای حرکت رو به جلو وجود دارد و موفقیت به هیچ عنوان تضمین شده نیست، من باور دارم که ما میتوانیم به راه حلی جامع دست پیدا کنیم.»
اوباما افزود: «من جان کری را مأمور پیگیری این مسیر دیپلماتیک کردهام. ما روز گذشته در نیویورک گفتوگوهای سازندهای با اتحادیه اروپا، بریتانیا، فرانسه، آلمان، روسیه، چین و وزیر خارجه ایران داشتیم. من و روحانی در مسیر رو به جلو تیممان را مأمور کردهایم تا به کار کردن سریع و همکاری با گروه 1+5 ادامه دهد و به توافق برسد. ما در سرتاسر این فرایند ارتباط نزدیکی با دوستان و متحدانمان در منطقه خواهیم داشت.»
اوباما همچنین خاطر نشان که این اولین گفت وگوی یک رئیس جمهور ایرانی و آمریکایی از سال 1979 بدین سو بوده است. این تجربه مهم برای روحانی نشانگر این بود که در مذاکرات هستهای نباید به سه کشور اروپایی فقط اتکا کرد. چرا که آنان نهایتاً با هماهنگی آمریکا عمل می کنند. لذا روحانی در این دوره ضمن تلاش برای تعامل با اروپایی ها نمی خواهد سرنوشت پرونده را به پیغام ها و پسغام های آمریکایی ها گره بزند. او در نتیجه برای به سرانجام رساندن مذاکرات، هماهنگی با آمریکایی ها را لازم می داند.
نکته بعدی این است که روحانی غیر از نقش خود آمریکا به لزوم بالا بردن سطح مذاکرات برای اثر بخشی بیشتر آن باور دارد. روحانی در ایام تبلیغات انتخاباتی از پایین آمدن سطح مذاکرات هسته ای در حد مدیران کل یا موارد معادل، انتقاد جدی کرده بود. روحانی اصولا براین باور است که ادامه مذاکرات در سطوح پایین به معنای بی علاقگی برای اتمام مسائل است و تصمیمات بزرگ در سطوح بالا گرفته می شود. لذا او به کارایی تماس با آمریکایی ها در سطوحی مانند مدیرکل، سفیر و یا معاون وزیر خارجه اعتقاد ندارد و می خواهد با افزایش سطح آن احتمال نتیجه گیری آن را افزون کند. . پس از این به بعد روحانی می کوشد مذاکرات را با دخالت آمریکایی ها و در سطح بالاتر پیش ببرد. لذا می توان دیدار ظریف و کری و تماس اوباما روحانی را در این راستا ارزیابی کرد. »
مقاله «تماس دقیقه 90روحانی و اوباما» توسط یوسف قاضی زاده به رشته تحریر درآمده است و در بخش سیاست سایت تبیان در دسترس علاقه مندان می باشد.
تهیه و تنظیم: هومن بهلولی