تبیان، دستیار زندگی
چندی پیش، وقتی قصد داشتیم تا درباره برنامه آکادمی موسیقی گوگوش مطالبی با مضمون نقد و تحلیل بنگاریم، ملاحظات متعددی وجود داشت مبنی بر اینکه نگارش چنین مطالبی موجب ایجاد فضای تبلیغاتی و تشویق مخاطبان برای تماشای این برنامه نباشد. اکنون شاهد پخش خبرهایی هست
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

رسانه ملی و پخش مسابقه موسیقی و صدا!


چندی پیش، وقتی قصد داشتیم تا درباره برنامه "آکادمی موسیقی گوگوش" مطالبی با مضمون نقد و تحلیل بنگاریم، ملاحظات متعددی وجود داشت مبنی بر اینکه نگارش چنین مطالبی موجب ایجاد فضای تبلیغاتی و تشویق مخاطبان برای تماشای این برنامه نباشد. اکنون شاهد پخش خبرهایی هستیم که نشان می دهند به زودی باید منتظر پخش برنامه ای شبیه به این برنامه ماهواره ای، از تلویزیون ملی باشیم.

چندی پیش مدیر شبکه سوم سیما اعلام کرد که در پائیز امسال، شاهد پخش مسابقه صدا از تلویزیون هستیم. جالب اینجاست که گویا تهیه این برنامه به بیژن بیرنگ داده شده است.

آکادمی، شام ایرانی ، بیژن بیرنگ

هرچند که پخش این برنامه هنوز آغاز نشده اما می توان پیش بینی کرد که بار دیگر شاهد برنامه ای خواهیم بود که با الهام از یک برنامه ماهواره ای ساخته و پخش می شود و به نظر می رسد هرگاه قرار است برنامه ای در رقابت با برنامه های ماهواره ای ساخته شود، این ماموریت به بیژن بیرنگ داده می شود. مثل برنامه شام ایرانی که نسخه ای با شباهت بسیار زیاد به برنامه بفرمائید شام شبکه من و تو بود و از شبکه پخش نمایش خانگی به خانه های مردم وارد شد که البته همین امر موجب شد تا دایره نسبتا محدودی از مخاطبان را به خود اختصاص دهد. احتمالا همین مسئله به اضافه موارد دیگر، موجب شده تا این بار اینطور برنامه ریزی شود که چنین برنامه هایی از رسانه ملی پخش شود تا با عده کثیری از بینندگان سر و کار داشته باشد.

اینطور گفته می شود که شبکه سوم سیما این مجموعه را از بیرنگ خریداری کرده است و این اتفاق البته در نوع خود ماجرای قابل توجهی است. اما چند مسئله اساسی وجود دارد و مهمترین آن این است که چنین برنامه ای چطور می خواهد با خط قرمزهایی همچون «نشان دادن ساز و آلات» موسیقی در تلویزیون، مواجه شود؟ چرا که سال‌ها است که رسانه ملی، موسیقی زنده را نیز بدون ساز نشان می‌دهد، و با وجود چنین قوانینی، چطور قرار است برنامه خوانندگی و موسیقی از تلویزیون پخش شود؟

رسانه ملی باید با برنامه ریزی دقیق و شفاف سازی اهدافش، به پوست اندازی بپردازد و اگر این حرکت در مسیری درست و اصولی صورت گیرد، جای امیدواری خواهد بود که کم و کاستیهای گذشته تا حدودی جبران شود

البته ممکن است همچنان همان رویه پیشین در جریان باشد و قرار باشد که ساز پشت دوربین قرار گیرد و خواننده بخواند که البته اگر قرار باشد همان مجموعه تولیدی توسط بیژن بیرنگ پخش شود، بعید است بیرنگ برای شبکه خانگی، ساز و ادوات موسیقی را از دوربین مخفی کرده باشد. با این حال اگر قرار بر عدم نمایش ساز باشد، این برنامه که حکم یک برنامه ترویجی در حوزه موسیقی را دارد و منطقاً در مقابله با آکادمی گوگوش تولید شده، همه مخاطبان را با این تناقض مواجه می‌سازد که چگونه تلویزیون در حال ترویج و بها دادن به فعلی است که حاضر به نمایش آلت وقوع آن فعل نیست؟!

موسیقی

ظاهراً نگرانی از نشان دادن ساز به مجلس نیز رسیده و سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی که ظاهراً هنوز به ارتباط تنگاتنگ موسیقی و ساز پی نبرده، درباره این برنامه گفته است: «اگر واقعا از جوانان خوش‌صدا برای این مسابقه دعوت شود با این استناد که جوانان دیگر به سمت موسیقی زیرزمینی نروند و جذب موسیقی و تصنیف های سنتی شوند، ایرادی ندارد. اینگونه مسابقات که در حال حاضر در رادیو جوان نیز شنونده آن هستیم برای جهت دهی به استعدادهای صدای جوانان که در مسیر درست و مورد قبول نظام قرار گیرد خوب است اما اگر بخواهد ترویج دهنده ادوات و آلات موسیقی باشد خوب نیست و این موضوع جای تامل دارد.»(به نقل از تابناک)

با توجه به موارد مذکور، باید به این نکته اشاره کرد که به طور کلی این موارد و رعایت آن، شاید جزء ملزومات رسانه ملی باشد اما به هر حال رسانه ملی باید به نقطه ای برسد که تکلیف را هم برای خود و هم برای مخاطبانش روشن کند.

از طرفی این رسانه سعی دارد و اینطور وانمود می کند که در چارچوب های نظام جمهوری اسلامی گام بر می دارد و از طرف دیگر کم نیستند برنامه هایی که در این رسانه پخش می شوند که با تفکرات دینی و اخلاقی، فاصله دارند. در واقع این مسئله، خصوصا در سالهای اخیر به یک معضل جدی برای رسانه ملی تبدیل شده و آنرا همچون آونگی معلق در میان زمین و هوا قرار داده است.

موسیقی-اکادمی-من و تو

برای رسانه ملی و سردمداران فرهنگی که در حوزه ارتباطات فعالیت دارند، این موضوع حائز اهمیت است که بتوانند تولیداتی در سیمای ملی داشته باشند که مردم، کمتر به سمت تماشای ماهواره بروند و از طرف دیگر با این موضوع مواجه هستیم که برنامه هایی در این رسانه ساخته می شوند که با الگو برداری از برنامه های ماهواره ای ساخته شده اند. برنامه هایی با مخاطب زیاد و البته انتقادهای زیاد.

در این شرایط سیمای ملی در قالب برنامه هایی همچون خنده بازار به نقد و تمسخر اغلب برنامه های ماهواره ای می پردازد و از طرف دیگر، تصمیم به پخش برنامه هایی در همان قالب می گیرد و مهمترین توجیه مطروحه در این رابطه همین است که قصد داریم با شبکه های ماهواره ای به رقابت بپردازیم.

رسانه ملی با یافتن رقبایی در آن سوی مرزهای ایرانی که با ایده های ساده که خط قرمزهای این رسانه هستند، در تلاش است تا خطوط قرمزش را محدود و محدودتر سازد و البته اگرچه باید شرعیات و اصول دینی در تنظیم این خطوط رعایت شود اما اینکه خطوط قرمز سلیقه ای که سال های متمادی پابرجا مانده، کمرنگ و یا برطرف شود، اتفاق تازه ای است و نشان می دهد تلویزیون ملی به این نکته رسیده است که بدون پوست اندازی، نمی تواند از پس رقیبانش برآید.(به نقل از تابناک)

این برنامه که حکم یک برنامه ترویجی در حوزه موسیقی را دارد و منطقاً در مقابله با آکادمی گوگوش تولید شده، همه مخاطبان را با این تناقض مواجه می‌سازد که چگونه تلویزیون در حال ترویج و بها دادن به فعلی است که حاضر به نمایش آلت وقوع آن فعل نیست؟!

رسانه ملی باید با برنامه ریزی دقیق و شفاف سازی اهدافش، به پوست اندازی بپردازد و اگر این حرکت در مسیری درست و اصولی صورت گیرد، جای امیدواری خواهد بود که کم و کاستیهای گذشته تا حدودی جبران شود.

آشنایی با مرکز تحقیقات صدا و سیما

اگر برنامه هایی همچون مسابقه صدا  نیز در این مسیر باشد، اتفاق خوبی است اما اگر چنین اتفاقاتی، تاکتیک هایی زودگذر و الگوبرداری هایی سطحی برای جذب مخاطب بیشتر و در راستای اصلاح استراتژی تلویزیون ملی کشورمان باشد، طبیعتاً مخاطب باهوش آنچنان طولانی با آن همراه نخواهد شد و حداقل طبیعتاً طیف نخبه و تحصیل کرده که قدرت تجزیه و تحلیلش از سطح برنامه های تلویزیون بالاتر است، روی خوش نشان نخواهد داد. البته این امید وجود دارد که این رویه، یک برنامه هدفمند است که اگر چنین باشد، این برنامه می‌بایست خود را  در تمام ابعاد رسانه ملی از جمله کوچک سازی این کشتی عظیم، پرهزینه و پرزحمت و البته کم سرعت، نشان دهد.

فاطمه ناظم زاده

بخش ارتباطات تبیان