بهترین های تلویزیون

این نبرد هشت ساله كه 31 شهریور 1359 با حمله هواپیماهای عراقی به فرودگاه های ایران كلید خورد، در طول این سال ها دستمایه تولید آثار سینمایی و تلویزیونی متنوعی بوده است كه تلاش كرده اند از زوایای مختلف و حتی گاهی به زبان طنز، روایتگر مصائب و شیرینی های آن زمان باشند.

در میان آثاری كه در طول این سال ها با كلید واژه «دفاع مقدس» از دیگر سریال های تلویزیونی متمایز شده اند، نام های آشنایی دیده می شوند كه در پستوی ذهن مخاطبان خود ماندگار مانده اند.

مرور بر عناوین و مضامین این آثار، بیانگر این است سریال هایی در ذهن مخاطبان ماندگار می شوند كه حتی برای بازگو كردن سال هایی كه با آتش و خون گره خورده اند، نیاز مخاطب خود را بدانند و با زبان او سخن بگویند.

** «گل پامچال»

سریال «گل پامچال» به كارگردانی «محمدعلی طالبی» را می توان نخستین سریال دفاع مقدسی تلویزیون به شمار آورد كه سه سال تولید را پشت سر گذاشت تا در نهایت در سال 1370 از شبكه یك سیما پخش شد.

این اثر داستان دختری به نام لیلا است كه با آغاز جنگ تحمیلی خانواده خود را از دست داد؛ او برای یافتن برادرش به اهواز و بعد تهران سفر می‌كند و سپس به همراه یكی از اقوامش به شمال كشور می‌رود.

فیلمنامه این اثر كه هنوز از سریال‌های به یادماندنی تلویزیون است، توسط كامبوزیا پرتوی و محمدحاتمی به رشته تحریر درآمد.

فاطمه معتمدآریا، داود رشیدی، ستاره جعفری، اسماعیل گرامی، رضا بابك، زنده‌یاد كیومرث ملك مطیعی و زنده یاد پروین سلیمانی بازیگران این سریال بودند كه موسیقی و تیتراژ آن نیز تا سال ها یكی از محبوب ترین آثار موسیقیایی تلویزیون به شمار می رفت.

** بازگشت پرستوها

«بازگشت پرستوها» را می توان از آثار قابل توجه تلویزیون در زمینه اسارت و مصائب اسرای جنگ تحمیلی دانست كه «ابوالقاسم طالبی» آن را ساخت و در سال 75 از تلویزیون پخش شد.

داستان اصلی این سریال به مصائب اسرای ایرانی در زندان های رژیم بعث عراق می پرداخت و در كنار آن دلمشغولی و دغدغه خانواده های اسرا در ایران را نیز به تصویر می كشید.

داود رشیدی، سیاوش طهمورث، كتایون ریاحی، میرصلاح حسینی، رامین پرچمی، تانیا جوهری، روح انگیز مهتدی، گیتی ساعتچی، رسول توكلی و ملكه رنجبر از جمله بازیگران این سریال بودند.

** «خاك سرخ»

«خاك سرخ» كه عنوان آن به نام ابراهیم حاتمی كیا كارگردان پرآوازه سینما در عرصه دفاع مقدس گره خورده است، اثر ماندگار دیگری است كه حادثه اشغال خرمشهر را در اوایل دهه 80 به نمایش گذاشت.

در این سریال كه به تهیه كنندگی منوچهر محمدی در شبكه یك سیما تولید و پخش شد، پرویز پرستویی، مهتاب كرامتی، حبیب رضایی، لاله اسكندری و بهناز جعفری ایفای نقش كردند.

داستان این سریال، قصه زندگی خانواده‌ای است كه پدر خانواده در جریان فعالیت سیاسی و حزبی خود در قبل از انقلاب به دنبال شناسایی و تعقیب ماموران یكی از دختران خود لیلا را در خیابان جای گذاشته و خود برای سال‌ها به زندان می‌افتد. مادر خانواده لیلی سال‌ها دختر دیگر خود لعیا را تنها بزرگ می‌كند تا با آزادی پدر در جریان انقلاب، او به خانواده بر می‌گردد...

** « بهترین تابستان من»

«بهترین تابستان من» را می توان از آن دسته سریال های دفاع مقدسی قلمداد كرد كه با زبان طنز سعی داشتند از تلخی آن روزگار بكاهند.

این سریال كه در سال 76 تولید و پخش شد، به كارگردانی علی بهادر، تهیه‌كنندگی حمیدرضا عاملی ساوجی و نویسندگی علیرضا اسحاقی درباره سعید نوجوانی یزدی بود كه سودای رفتن به خط مقدم جبهه را دارد و پس از اعزام به جبهه در یك ایستگاه صلواتی مشغول به كار می شود اما سرانجام به طور پنهانی به خط مقدم جبهه می رود.

بازی علی صادقی در نقش نوجوان یزدی از بازی هایی بود كه در ذهن مخاطبان بر جای مانده و زبان طنز این اثر از دلایل اثرگذاری آن محسوب می شود.

** سیمرغ

«سیمرغ» را می توان نخستین سریال با موضوع زندگی سرداران و فرماندهان شهید دوران دفاع مقدس یاد كرد كه به سفارش ارتش جمهوری اسلامی ایران وبا موضوع زندگی خلبانان شهید علی اكبر شیرودی و احمد كشوری در سال 79 از تلویزیون پخش شد.

سیدجواد هاشمی، محمد جوزانی، علی محمد طالبی بازیگران این سریال بودند كه زندگی این دو شهید را از دوران كودكی، ورود به دوره خلبانی، مبارزه با رژیم پهلوی آغاز می كرد و تا پس از ترسیم نقش آنها در عملیات های نیروی هوایی ارتش در زمان جنگ، با شهادت آنها خاتمه می داد.

** خوش ركاب

نوروز 81 مجموعه «خوش ركاب» سریالی دفاع مقدسی راهی آنتن شبكه یك سیما شد كه توانست نظر مخاطبانش را جلب كند؛ این سریال را علی شاه حاتمی ساخت و داستان آن درباره شخصیتی به نام تقی عشقی راننده كامیونی بود كه عاشق كامیونش است اما به خاطر حوادثی مجبور می‌شود با كامیونش به جبهه برود.

اقبال عمومی به این سریال به نحوی بود كه سری دوم آن با عنوان «خوش غیرت» در سال 82 ساخته و پخش شد و این بار تقی تصمیم می گیرد هنگام حمله آمریكا به عراق، برای مجروحان عراقی دارو ببرد.

محمد كاسبی، مجید صالحی، مریم سعادت، امیر نوری، پویا امینی، مونا فرجاد و نفیسه روشن بازیگران این سریال بودند.

** گل های گرمسیری

«گل های گرمسیری» به كارگردانی محمدمهدی عسگرپور از آن دسته سریال های دفاع مقدسی است كه سعی كرده سهم تاثیرجنگ بر زندگی جوانان آن زمان را دستمایه تولید اثر كند؛ این سریال در سال 86 از شبكه یك سیما پخش شد و داستان آن با سال‌های ابتدایی دفاع مقدس و تعطیل شدن دانشگاه‌ها گره خورده بود.

داستان گل های گرمسیری، زندگی ناهید و رسول دو جوانی است كه قصد ازدواج با هم را دارند، اما با شروع جنگ از یكدیگر جدا می‌شوند؛ رسول برای دفاع از وطن عازم زادگاهش خرمشهر می‌شود و ناهید برای یافتن او موانع زیادی را پشت سر می‌گذارد.

بهنوش طباطبایی، آتیلا پسیانی، اشكان خطیبی، روناك یونسی ، پرویز فلاحی پور، مریم بوبانی، عمار تفتی، رحیم نوروزی، ناز آفرین كاظمی و مهدی ساكی از جمله بازیگران این سریال بودند.

** شوق پرواز

مجموعه تلویزیونی «شوق پرواز» نیز با موضوع زندگی شهید سرلشگر عباس بابایی معاون عملیات نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران به سفارش این نهاد ساخته و در سال 1390 از تلویزون پخش شد.

تولید این مجموعه تلویزیونی در سال 88 به تهیه‌كنندگی جواد نوروزبیگی و كارگردانی «یداله صمدی» در 24 قسمت آغاز شد. این سریال با بازی ماندگار شهاب الدین حسینی، از جمله سریال های پرمخاطب تلویزیون در سال های اخیر است.

شهرام حقیقت دوست، افسانه بایگان، الهام حمیدی، اكبر عبدی، فرهاد قائمیان، عبدالرضا اكبری، عباس امیری، مهران رجبی، مینا جعفرزاده، مهدی فقیه، اتابك نادری، محسن افشانی، آنا برزینا، زهره حمیدی، كوروش تهامی، حسن جوهرچی و ستاره اسكندری از جمله بازیگران آن بودند.

** وضعیت سفید

«وضعیت سفید» را می توان از آن دسته سریال های دفاع مقدسی دانست كه با اینكه هیچ لوكیشنی از مناطق جنگی نشان نمی دهد، بازگو كننده تاثیر جنگ بر زندگی شهروندان است.

این سریال را كه در سال 90 از تلویزیون پخش شد، حمید نعمت الله ساخت ؛ سریالی كه داستان آن در یك خانواده پر جمعیت را روایت می كند كه هنگام شروع موشكباران تهران در زمستان 1366 و در حالی كه همه با هم قهر هستند برای دور ماندن از حملات دشمن به باغ مادرشان در حومه تهران می روند.

خلق كاراكترهای جذاب كه برای مخاطبان ناشناخته نبودند و در عین حال استفاده از خاطراتی كه برای بسیاری از مردم حاضر در دوران دفاع مقدس، نوستالژی بود از شاخص های این مجموعه تلویزیونی موفق به شمار می رود.

** نابرده رنج

«نابرده رنج» سریال دیگری بود كه علاوه بر پرداختن به موضوع جنگ، شرایط اجتماعی و اقتصادی مردم در آن روزگار را نیز به تصویر كشید و در جذب مخاطب نیز موفق شد.

این سریال كه «علیرضا بذرافشان» آن را كارگردانی كرد، روایت زندگی جوانی به نام اسد در دهه 60 است كه در پی یك افسانه قدیمی راهی سفری‌ می‌شود و می خواهد ره صدساله را یك شبه طی كند، در این راه ماجراهای مختلفی اتفاق می‌افتد و سریال در ادامه مسیر رنگ طنز به خود می گیرد و به زمان جنگ تحمیلی گره می خورد.

كامبیز دیرباز، سام درخشانی، سیاوش طهمورث، میلاد كی مرام، ثریا قاسمی، مینا جعفرزاده، سحر دولتشاهی، صدرالدین حجازی، محمود رضایی از بازیگران این مجموعه تلویزیونی بودند.