رویارویی برزیل با آمریکا بر سر کنترل اینترنت

وقتی در هفته گذشته مقام‌های برازیلیا اعلام کردند که سفر روسف به آمریکا لغو شده است خیلی‌ها این مسئله را یک واکنش معمول دیپلماتیک به افشای جاسوسی سازمان امنیت ملی آمریکا(ان‌اس‌ای) از مکالمات و ارتباط‌های اینترنتی مقام‌های برزیل فرض کردند. حال اما مشخص شده است که تنش به‌وجود آمده قرار نیست در همین جا تمام شود. رئیس‌جمهور برزیل قصد دارد مسئله را به مجمع عمومی سازمان ملل ببرد تا اعتراض خود را به جاسوسی آمریکا از طریق کنترل داشتن بر اینترنت، اعلام کند و کشورها را برای فکر کردن به راهکاری فرابخواند.

گفته می‌شود روسف که از جاسوسی آمریکا خشمگین است می‌خواهد زیرساخت اینترنت این کشور را از کنترل آمریکا خارج کند تا امکان جاسوسی واشنگتن را به حداقل برساند. مذاکره تلفنی باراک اوباما و دیلما روسف هم حتی نتوانسته مسئله را حل و فصل کند و مقام‌های آمریکا تنها گفته‌اند که بابت این مسئله ابراز تأسف می‌کنند. گلن گرینوالد، خبرنگار روزنامه گاردین که افشای اسناد ارائه شده از سوی ادوارد اسنودن، مأمور سابق سیا را به‌عهده داشته چند وقت قبل سند جدیدی را ارائه کرد که نشان می‌دهد سازمان امنیت ملی آمریکا به همه محتوای اینترنتی که روسف از آن بازدید کرده، دسترسی داشته و ای‌میل‌های او هم تحت نظر بوده است.

علاوه بر این، ان‌اس‌ای به‌طور غیرقانونی به اطلاعاتی از شرکت نفتی پتروبراس دسترسی پیدا کرده است؛ شرکت نفتی مهم برزیل که قرار است‌ماه آینده یک مناقصه مهم برای حق کشف یک میدان نفتی در سواحل ریودوژانیرو را برگزار کند. رئیس‌جمهور برزیل با انتقاد شدید از آمریکایی‌ها که روابط خوبی هم با آنها داشته آنها را علاوه بر سرقت اطلاعات به جاسوسی صنعتی متهم کرده و حالا به غیراز لغو سفرش طرح‌های مختلفی برای مقابله با آن دارد. آمریکایی‌ها زمانی که در مقابل افتتاح پروژه اسپوتنیک توسط اتحاد جماهیر شوروی، مۆسسه پروژه‌های تحقیقاتی پیشرفته(آرپا) را در سال 1958 تاسیس کردند کلید به‌وجود آمدن اینترنت را با درست کردن شبکه یکپارچه برای اهداف نظامی خود زدند. اکنون اما با جهانی شدن «شبکه‌های به هم مرتبط» خیلی‌ها به ادامه کنترل انحصاری آمریکا اعتراض دارند.

آمریکا و شرکت‌های بزرگ اینترنتی این کشور نقش کنترلی پررنگی بر ساختار و ترافیک اینترنت دارند. در جریان افشاگری اسنودن قرار گرفتن اطلاعات 9 شرکت مهم گوگل، فیس‌بوک، مایکروسافت، یاهو، یوتیوب، اپل، اسکایپ و پالتاک و‌ای او ال افشا شد اما به‌طور حتم قضیه جاسوسی آمریکا به این شرکت‌ها محدود نمی‌شود. یکی از اقدام‌های روسف به همین‌خاطر طرح جدا شدن از زیرساخت اینترنت این کشور از آمریکاست که کار ساده‌ و بی‌دردسری هم نخواهد بود.

روسف برای مقابله با آمریکا اعلام کرده که می‌خواهد برزیل کابل‌های زیر دریایی خود را برای ارتباط داشته باشد که از آمریکا نگذرد، همچنین کشورش نقاط تبادل اینترنت(internet exchange points) خودش را داشته باشد وشرکت‌های بزرگ اینترنتی مانند گوگل و فیس‌بوک مجبور باشند که اطلاعات کاربران برزیلی را روی سرورهای داخل این کشور ذخیره کنند و سرویس ایمیل کدگذاری شده ویژه کشورش راه‌اندازی شود.

دیگر همه می‌دانند که در دیتاسنتر یا مرکز داده‌های عظیم ان‌اس‌ای در یوتا روزانه حجم عظیمی از اطلاعات صوتی و اینترنتی شهروندان کشورهای مختلف جهان ذخیره و آنالیز می‌شوند. ویلیام بینی، که 40سال سابقه کار در ان‌اس‌‌ای را دارد می‌گوید: حجم اطلاعات رسیده به سرورهای این سازمان در هر دقیقه به 20 ترابایت می‌رسد؛ هر چند برخی می‌گویند که موضعگیری روسف در مقابل آمریکا به او کمک می‌کند که در انتخابات سال آینده راحت‌تر پیروز شود اما بدون شک انتقاد او از آمریکا در سازمان ملل باعث می‌شود که سران کشورها بار دیگر به فکر فرو روند و اعتراض‌ها به مدیریت و کنترل انحصاری شبکه جهانی را افزایش دهند.

منبع:  همشهری آنلاین