آفرینش و شگفتیهای دریا
ماهی گیر ، به آرامی تور ماهیگیری را بر آبهای نیلگون دریا پهن كرد و به انتظار نشست. دریا آرام بود و حتی صدای مرغان دریایی ، آرامش آن را برهم نمی زد. چشمان جستجوگر پسر ماهیگیر، به دقت آبهای اطراف قایق را می كاوید او برای اولین بار به همراه پدر برای صید ماهی به دریا آمده بود. امواج آرام دریا ، قایق را به آهستگی تكان می داد و نسیمی خنك بر چهره ی ماهیگیر و پسرش می وزید. پسر منتظر بود تا از پدرش فنون ماهیگیری بیاموزد ، اما پدر قبل ازهرچیز ، نكته ای مهم را به او یادآوری كرد و چنین گفت :
پسرم ، دریا از بزرگترین نعمت های خداوند به انسانهاست اما بدان كه فقط به قدر نیاز خود از آن بهره ببری ، همان طور كه دریا با بخشندگی آنچه را دارد به تو می دهد ، تو نیز در زندگی سخاوتمند باش، قبل از اینكه تور ماهیگیری را به دریا بیندازی به روزی رسانی خداوند یقین داشته باش و به آنچه كه او به تو عنایت می كند، راضی و قانع باش تا با دلی آسوده زندگی كنی .
انسان همواره به دریا به عنوان محلی پر از شگفتیها و اسرار نگریسته است. دریا آن چنان مملو از اسرار و معماهاست كه حتی اقیانوس شناسان بزرگ نیز نمی توانند ادعا كنند كه به تمامی رازهای آن پی برده اند. هزاران سال است كه انسان ، كشتیهای خود را بر پهنه دریا می راند و از آن ماهی صید می كند یا مایحتاج خود را به دست می آورد.
با اطلاعاتی كه ما اینك از وسعت و عمق اقیانوسها داریم ، نزدیك به سه چهارم سطح این سیاره را آب فرا گرفته است. عمیق ترین نقاط كره زمین در درون اقیانوسها واقع شده است. حتماً می دانید كه بلندترین نقطه روی زمین ، قله اورست در كشور نپال است كه 8882 مترارتفاع دارد. حال اگر این كوه مرتفع را در گودال ماریانا در اقیانوس كبیر قرار دهیم ، نه تنها كاملاً در آن جای می گیرد ، بلكه قله آن 1500 متر پایین تر از سطح اقیانوس قرار خواهد گرفت. اگر آب دریاها و اقیانوسها ، كمتر از این مقدار بود ، كره زمین به خشكی می گرائید چراكه میزان برف و باران بسیار كم می شد در نتیجه نه گیاهی در آن می روئید و نه زمینی سبز و خرم در آن یافت می شد.
دریا ، پر از شگفتیهاست. كوچكترین گیاهان ذره بینی و همچنین تنومندترین گیاهان در دریاها می رویند. تاكنون راهی برای پی بردن به شماره موجودات دریایی و حتی تخمین میزان آنها كه سر به میلیاردها می زند ، پیدا نشده است.دانشمندان ثابت كرده اند كه حتی در عمیق ترین نقاط دریا ، نیز جانورانی یافت می شوند. در اعماق دریا آنجا كه نوری نیست ، جانورانی وجود دارند كه از خودشان نور ساطع می كنند. می توان گفت این تدبیری ازسوی آفریدگار جهان است كه در آن تاریكی مطلق ، جانوران دریایی بتوانند به راحتی زندگی كنند. اندام چنین جانورانی ، چنان مقاوم و محكم است كه می تواند فشار زیاد آب را در اعماق دریا تحمل كنند. عظیم ترین جانوران روی زمین را نیز در دریاها می توان پیدا كرد .
در برخی اقیانوسها ، رودهای عظیمی در حركت است كه یكی از مشهورترین آنها ، جریان گلف استریم نام دارد. این جریانهای اقیانوسی بر آب و هوا نیز تأثیراتی مهم می گذارند. گلف استریم از سواحل آمریكای مركزی حركت می كند و سراسر اقیانوس اطلس را می پیماید و به سواحل اروپای شمالی می رسد این جریان كه از مناطق نزدیك به خط استوا حركت می كند گرم است. گلف استریم با حركت خود ، بادهایی گرم به وجود می آورد و بخش قابل توجهی از حرارت خود را به سمت كشورهای شمالی قاره اروپا می برد كه در تعدیل و مطبوع شدن آب و هوای آن مناطق موثر است دریاها و اقیانوسهای كره زمین ، منافع و فواید بی شماری برای انسانها دارند.
حال نگاهی به آیات زیبای قرآن می اندازیم و در توضیح این آیات ، به فواید و نعمتهای بزرگ خداوند در دریا اشاره می كنیم. به عنوان مثال در سوره نحل قسمتی از آیه 14 آمده است :
"و اوست كه دریا را به خدمت گرفت تا از آن گوشت تازه بخورید و از آن زیوری برون آرید."
دریا یكی از مهم ترین منابع تغذیه انسان را تشكیل می دهد و همه ساله میلیونها تن گوشت تازه از دریا صید می شود خداوند مهربان ، چنان محیط دریا را آماده كرده كه موجودات دریایی در بهترین شرایط رشد و پرورش می یابند. امروزه به لحاظ پزشكی ثابت شده است كه مواد غذایی دریایی و گوشت ماهیها ، سالم ترین و غنی ترین منبع غذایی است كه سرشار از ویتامینهای مفید برای بدن انسان است همانطور كه می دانید ، آب تمام دریاها شور است به راستی اگر آب دریا شیرین بود ، چه اتفاقی می افتاد ؟ مسلماً مقاومت آب شور دربرابر فاسد شدن ، از آب شیرین بیشتر است اگر آب دریاها و اقیانوسها ، شیرین بود ، خطر گندیدن آب بیشتر می شد در آن صورت ، در آب دریاها و اقیانوسها موجودی زنده باقی نمی ماند. بدین ترتیب بخش عظیمی از منبع غذایی و حتی دارویی انسانها، ازمیان می رفت. ازطرف دیگر با فاسد شدن آب دریاها و اقیانوسها، حیات انسانها و سایر حیواناتی كه در خشكی زندگی می كنند ، نیز مورد تهدید قرار می گرفت. اینجاست كه باید تدبیر خداوند مهربان و حكیم را سپاس گفت از اعماق دریاها و اقیانوسها شیء گرانبهایی به نام مروارید نیز استخراج می شود كه در آیه ای كه قرائت شد ، از آن به عنوان زیورآلات در دریا نام برده شده است مروارید ، دانه ای شفاف و ارزشمند است كه در درون صدف ، درنهایت شگفتی ، ظرافت و زیبایی به لطف آفریدگار هستی پرورش می یابد .
در سوره لقمان آیه 31 نیز در توصیف دیگری از دریا چنین می خوانیم : " آیا ندیدی كشتیها - بر صفحه دریاها به فرمان خدا و به بركت نعمت او حركت می كنند ؟ او می خواهد گوشه ای از آیاتش را به شما نشان دهد و در این آیات ، نشانه هایی است برای كسانی كه شكیبا و شكرگزارند."
سورة مبارکه الرحمن
مَرَجَ الْبَحْرَینِ یلْتَقِیانِ (19) بَینَهُما بَرْزَخٌ لا یبْغِیانِ (20) فَبِأَی آلاءِ رَبِّکما تُکذِّبانِ (21) یخْرُجُ مِنْهُمَا اللُّۆْلُۆُ وَ الْمَرْجانُ (22)
دو دریا را به گونهای روان کرد که با هم برخورد کنند. (19) اما میان آن دو حد فاصلی است که به هم تجاوز نمیکنند. (20) پس کدامین نعمتهای پروردگارتان را انکار میکنید؟(21) از آن دو، مروارید و مرجان خارج میشود. (22)
سوره مبارکه فرقان آیه 53
«و هو الذی مَرَجَ البحرینِ هذا عَذبٌ فُراتٌ و هذا مِلحً اُجاجً وَ جَعَلَ بَینَهما بَرزَخا و حِجراً مَهجوراً»
و اوست کسی که دو دریا را موج زنان به سوی هم روان کرد این یکی شیرین و آن یکی شور و تلخ است ومیان آن دو حریمی استوار قرار داد.
فراوری: زهرا فرآورده بخش کودک و نوجوان تبیان
دانستنیها