رسانه یعنی قدرت ملی
خوب میدانیم که روابط عمومی یعنی سازمان، رسانه و مردم ما در روابط عمومیهای مان باید مردم محوری را جایگزین مدیر محوری کنند. نشریات درون و برون سازمانی باید بسیار مهم تلقی شوند، قادر به اعتمادسازی، بسترسازی، برجستهسازی باشند.
دهها سال پیش زمانی که سیسرو سیاستمدار رومی گفت: « که اگر بخواهی مرا متقاعد کنی باید اندیشه مرا بشناسی و اگر خواستی اندیشه مرا بشناسی باید احساسات مرا درک کنی پس باید یاد بگیری که با کلمات من حرف بزنی.» ارشمیدس دائم میگفت: آیا من میتوانم اهرمی داشته باشم که بتوانم با آن دنیا را تکان بدهم و آن را جابهجا کنم او نمیدانست که دهکده جهانی چگونه به دهکده اطلاعاتی تبدیل خواهد شد و اطلاعات است که میتواند دنیا را جابهجا کند.
از زمانی که ژول سزار در 60 قبل از میلاد مسیح آکتادیورنا (Actadiurna ) را منتشر کرد خوب میدانست که میلیونها سال ارتباطی کلامی را باید چگونه کنار گذاشت.
وقتی در سال 1584 میلادی از دومینیکو اسکاندلا آسیابان روستای فرپولی ایتالیا پرسیدند چند کتاب خوانده است و چرا سوالاتی میکند که اسقفها نمیتوانند پاسخ بگویند دادگاه تفتیش عقاید فرمان مرگ وی را صادر کرد.
در اروپا از 700 میلادی تا انقلاب کبیر فرانسه 5/1 میلیون زن را زنده در آتش سوزاندهاند.
انقلاب کبیر فرانسه پیامی را به دنبال داشت اینکه مطبوعات نمادی است که نقش سنتی نظارت بر جامعه را به عهده دارد وجدان ملی است و جوهر انسان اندیشه است و اندیشه در بستر آزادی رشد میکند.
از سال (1789 سال پیروزی انقلاب کبیر فرانسه تا 1800 میلادی یعنی ظرف 11 سال) 1350 روزنامه در فرانسه منتشر شد فراموش نکنیم دانش و خرد محصول مطالعه است نه گوش دادن به رادیو و تلویزیون. مطالعه باعث خود ابتکاری و خلاقیت میشود. هرگز رسانه های دیداری و شنیداری نمیتوانند با رسانه های مکتوب مقایسه شوند رسانه مکتوب کالای اندیشه است و... (رادیو و تلویزیون خاصیت ماندگاری پیام را ندارند) و فراموش نکنیم اکثر رسانهها برای پر کردن اوقات فراغت هستند نه تولید فکر.
به یاد بیاوریم 85 درصد دانشمندان تمام اعصار در حال حاضر زندگی میکنند. 90 درصد تمامی دانش اطلاعات تاریخ بشر در عصر ما تولید میشوند آن ها محصول تولید فکر هستند، کتاب و رسانه مکتوب این وظیفه مهم را بر عهده دارند. ایران پس از چین دومین کشور وبلاگ جهان است. یک میلیون ایرانی دارا وبلاگ هستند و 50 هزار بچه زیر 10 سال در ایران وبلاگ دارند. به گفته معاون فناوری رئیسجمهور هماکنون 50 درصد جمعیت ایران کاربر اینترنت هستند و طبق آمار سال 91، 27 درصد روستائیان در خانه اینترنت دارند. هماکنون 20 میلیون جوان ایرانی عضو شبکه مجازی فیسبوک میباشند.
هماکنون در ژاپن با جمعیت 128 میلیون، 86 میلیون نسخه روزنامه یومیه (ژاپن 120 روزنامه یومیه دارد – 4 میلیارد و 200 میلیون مجله در سال و نزدیک به 2 میلیارد نسخه کتاب در سال در این کشور منتشر میشود) یومیوری روزنامه طرفدار دولت با 14 میلیون تیراژ در 5 نقطه جهان همزمان منتشر میشود و در روز 45 چاپ دارد.
در امریکا 60 میلیون، در روسیه 80 میلیون، در هند 55 میلیون، در آلمان 5/29 میلیون، در انگلیس 15 و در فرانسه 14 میلیون نسخه روزنامه منتشر میشود. در شبکه توزیع روزنامهها در ژاپن 475 هزار نفر کار میکند. ژاپنیها میگویند هر 5 نفر ژاپنی اگر جایی باشند 3 نفر آنها در حال خواندن مجله و روزنامه است و هر زن و مردی ژاپنی در 24 ساعت 44 دقیقه مطالعه میکند.
نسبت مجلات و روزنامهها به جمعیت در کشور سوئد 600 به هزار است، یونسکو میگوید این نسبت به طور معمولی 100 به هزار باید باشد. در اندونزی یک روزنامه را 25 نفر میخوانند.
در دنیای تحت کنترل رسانهها زندگی میکنیم. رسانهها به ما میگویند دنیا را چگونه باید ببینیم.
امریکاییها میگویند ملاعمر رهبر طالبان وجود خارجی ندارد چون عکس ندارد و کسی که عکس ندارد وجود ندارد قدرت تصویر، اثرگذاری تصویری، زبان تصویر و پیام تصویری را باید در رسانههای مان با قدرت تجربه کنیم. آیا سواد بصری داریم. آیا سواد رسانهای که میگوید براساس جغرافیای مخاطبان، رسانهها را بشناسیم میشناسیم.
سردبیر نشنال جغرافیک با میلیونها تیراژ (تیراژ به معنی نسخ فروش رفته نه چاپ شده) میگوید: که برای یک گزارش مجله 36 تا 40 هزار فریم عکس تهیه میشود و اولویت اول نشریه صفحهآرایی آن است یعنی ارایه زیباتر نشریه، (نشنال جغرافیک به 40 زبان منتشر میشود، در امریکا 5 میلیون نسخه به فروش میرسد) هماکنون ریدر دایجست 25 میلیون مجله با 19 زبان منتشر میکند، «یو.اس.تودی» با 5/3 میلیون تیراژ 10 میلیون خواننده اینترنتی دارد و هرالد تریبون اینترنشنال در 44 نقطه جهان همزمان منتشر میشود.
ما قبل از میلاد مسیح(ع) صنعت کتابسازی داشتهایم از 500 سال پیش صنعت صحافی را اروپاییان از ایرانیان یاد گرفتهاند. از زمان صفویان در دربار «روزنامه درباری» منتشر میشده است. روزنامه دستنویس دربار محمدشاه قاجار در آرشیو ملی هند موجود است.
از 1784 در هند روزنامه فارسی و انگلیسی مشترک منتشر شده و کمپانی هند شرقی 54 سال روزنامه به فارسی منتشر کرده است. از ابتدای ورود صنعت چاپ به ایران 200 سال میگذرد. ورود چاپ به ایران با امریکا فقط 2 سال اختلاف داشت ما چون عاشق نستعلیق بودیم نتوانستیم با چاپ روز دنیا کنار بیاییم. ما چاپ همزمان را تجربه نکردهایم. تیراژ مجلات و روزنامهها بسیار پایین است. 90 درصد نشریات قادر به اداره خودشان نیستند.
به هر حال ما باید وارد تجارت رسانهای شویم. مطبوعات ما نیازمند کمک دولت برای ملی شدن، منطقهای، فراملی و جهانی شدن هستند.
خوب میدانیم که روابط عمومی یعنی سازمان، رسانه و مردم ما در روابط عمومیهای مان باید مردم محوری را جایگزین مدیر محوری کنند.
نشریات درون و برون سازمانی باید بسیار مهم تلقی شوند، قادر به اعتمادسازی، بسترسازی، برجستهسازی باشند. نشریات سازمانی ما باید بتواند در ایجاد فضای رسانهای نقش داشته باشند.
محمود مختاریان
بخش ارتباطات تبیان