تبیان، دستیار زندگی
از زمان هایی که توصیه به خواندن دعا در آن شده، هنگام نزول باران است؛ دلیل کلی آن را بنابر آنچه در آیات قرآن و روایات آمده است، می توان آن دانست که باران، نشانی از رحمت پروردگار است و اکنون که در رحمت خدا باز شده، می توان امید بیشتری برای استجابت دعا داشت.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

چرا در زمان آمدن باران دعاها بیشتر مستجاب می شود؟


از زمان هایی که توصیه به خواندن دعا در آن شده، هنگام نزول باران است؛ دلیل کلی آن را بنابر آنچه در آیات قرآن و روایات آمده است، می توان آن دانست که باران، نشانی از رحمت پروردگار است و اکنون که در رحمت خدا باز شده، می توان امید بیشتری برای استجابت دعا داشت.


دعا

مسأله‏ى ضرورت و انجام دعا نه تنها در دین اسلام امرى قطعى و مسلم است، بلکه در ادیان انبیاى گذشته و نزد پیامبران سلف نیز مسأله‏ى دعا یک امر حتمى بوده و پیشوایان الهى این مطلب را به مردم گفته و آموخته‏اند، افزون بر این خودشان در موارد متعددى دعا کرده‏اند، که از جمله‏ى آن موارد دعاى حضرت ابراهیم علیه السلام و استجابت آن است که در سوره‏ى ابراهیم علیه السلام، آیه‏ى 37 ذکر گردیده است، [فلسفى، محمد تقى، شرح دعاى مکارم الاخلاق، ج 1، ص 2] و نیز دعاى حضرت موسى علیه السلام [طه، 25 – 28] و پیامبران دیگر بیان شده است.

خداوند در آیات متعددى بندگان را به دعا دعوت نموده است، از جمله در آیات "بقره، 186" و آیه‏ى "غافر، 60".

معناى لغوى و اصطلاحى "دعا": "دعا" به معناى خواندن و حاجت خواستن و استمداد است، و گاهى مطلق خواندن از آن منظور است. [قرشى، سید على اکبر، قاموس قرآن، واژه‏ى دعا]

دعا در اصطلاح، خواستن حاجت از خداى متعال است. واژه‏ى دعا و دیگر مشتقات آن در قرآن مجید تقریباً در 13 معنا به کار رفته است که از جمله‏ى آنها، خواندن، دعا کردن، خواستن از خداوند، ندا دادن، صدا زدن، دعوت کردن به چیزى یا به سوى کسى، استغاثه و یارى خواستن؛ عبادت کردن و... مى‏باشد. [دانشنامه‏ى قرآن و قرآن پژوهى به کوشش بهاء الدین خرمشاهى، ج 1، ص 1054]

از برخى آیات و نیز روایات اسلامى استفاده مى‏شود که دعا نوعى عبادت و پرستش خداست. افزون بر این، در برخى تعابیر روایى آمده است که "الدّعا مخّ العبادة"، از این رو دعا نیز مانند دیگر عبادات داراى شرایط مثبت و منفى مى‏باشد.

به سخن دیگر، براى آنکه دعا به طور صحیح و کامل انجام شود و مورد تقرّب و استجابت قرار گیرد باید دعا کننده شرایطى و آدابى را تحصیل کند و از موانعى دورى و اجتناب نماید.

توجه به این مسأله است که علت عدم استجابت برخى دعاها روشن مى‏شود، چرا که خداوند، حکیم و علیم است و تمام کارهاى او از روى حکمت و مصلحت مى‏باشد و قبولى دعا نیز وابسته‏ى به مصلحت است و وعده‏ى قبول نیز مشروط به مصلحت خواهد بود.

اگر شخص کریمى اعلام نماید که هر کس از من چیزى بخواهد عطا خواهم کرد و شخصى بیاید و چیزى که براى او ضرر دارد، بلکه هلاکت او را در پى دارد طلب نماید به خیال اینکه براى او نافع است، در چنین وضعیتى، عطا نکردن مناسب‏تر است براى آن شخص کریم. بلکه عطا کردن، جور و ظلم است. و اکثر خواهش‏هاى بندگان موجب نقص و ضرر ایشان است در حالیکه خودشان نمى‏دانند. [سید محمد باقر شهیدى و هبة الدین شهرستانى رحمهم الله، دعاها و تهلیلات قرآن، ص 43]

از امام صادق (علیه السلام) نقل شده كه امیر المۆمنین (علیه السلام) فرمود: دعا را در چهار مورد غنیمت بدانید: هنگام خواندن قرآن، موقع گفتن اذان، هنگام نزول باران و زمانى كه دو سپاه رو در روی هم برای جهاد قرار می گیرند

باران، شرطی برای استجابت دعا

در آموزه های دینی برای دعا و شرایط استجابت آن، دستور العمل هایی آمده است. علاوه بر این دستورات، به جهت خصوصیتی که بعضی مکان ها و زمان ها دارند، برای درخواست از خداوند تأکید بیشتری شده است.

از زمان هایی که توصیه به خواندن دعا در آن شده، هنگام نزول باران است؛ دلیل کلی آن را بنابر آنچه در آیات قرآن و روایات آمده است، می توان آن دانست که باران، نشانی از رحمت پروردگار است و اکنون که در رحمت خدا باز شده، می توان امید بیشتری برای استجابت دعا داشت.

برخی از آیات و روایاتی را که در این زمینه رسیده است، یاد آور می شویم:

از آیاتی که دلالت بر این مطلب دارد: "وَ هُوَ الَّذِی أَرْسَلَ الرِّیاحَ بُشْراً بَیْنَ یَدَیْ رَحْمَتِهِ وَ أَنْزَلْنا مِنَ السَّماءِ ماءً طَهُورا"؛ و او كسى است كه بادها را پیش از (باران) رحمت، به بشارت فرستاد.- و از آسمان آب پاك‏كننده فرو فرستادیم.[ الفرقان، 48]

در تفسیر این آیه در روایتی امام صادق (علیه السلام) به نقل از پدرشان می فرماید: علی (علیه السلام) در اولین بارانی که در هر سال می بارید در زیر آن قرار می گرفت تا سر و ریش و لباسش خیس می شد، وقتی از حضرت می خواستند زیر سقف یا سایبانی، برای پرهیز از خیس شدن، بروند، می فرمود: این آبی است که به عرش خداوند نزدیک است...[ بحرانی، سید هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، ج 3، ص 337، بنیاد بعثت، تهران، 1416 ق.]

"وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ یُرْسِلَ الرِّیاحَ مُبَشِّراتٍ وَ لِیُذیقَكُمْ مِنْ رَحْمَتِهِ"؛ و از نشانه های او است كه بادها را مژده دهنده مى‏فرستد تا شما را از رحمت خویش بچشاند.[ الروم، 46.]

مفسران در این آیه "مبشرات" را به نزول باران تفسیر کرده اند.[ طبرسى، فضل بن حسن، مجمع البیان فى تفسیر القرآن، ج 8، ص 483، انتشارات ناصر خسرو، تهران،1372 ش.]

دعا در اصطلاح، خواستن حاجت از خداى متعال است. واژه‏ى دعا و دیگر مشتقات آن در قرآن مجید تقریباً در 13 معنا به کار رفته است که از جمله‏ى آنها، خواندن، دعا کردن، خواستن از خداوند، ندا دادن، صدا زدن، دعوت کردن به چیزى یا به سوى کسى، استغاثه و یارى خواستن؛ عبادت کردن و... مى‏باشد

اما روایاتی که در این زمینه رسیده است:

1. امام صادق (علیه السلام) فرمود: در چهار وقت به دنبال دعا باشید: وزش باد، زوال سایه‏ها (كه همان ظهر شرعى است)، نزول باران و هنگام ریزش اولین قطره از خون شهید، چون در این اوقات، درهاى آسمان گشوده خواهد شد.[ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج 2، ص 476، دار الکتب الإسلامیة، تهران، 1365 ش.]

2. از امام صادق (علیه السلام) نقل شده كه امیرالمۆمنین (علیه السلام) فرمود: دعا را در چهار مورد غنیمت بدانید: هنگام خواندن قرآن، موقع گفتن اذان، هنگام نزول باران و زمانى كه دو سپاه رو در روی هم برای جهاد قرار می گیرند.[ همان، ص 477.]

3. امام علی (علیه السلام) می فرماید: دعا كردن را در پنج هنگام غنیمت شمارید: هنگام خواندن قرآن، هنگام اذان، هنگام فرو ریختن باران، هنگام برخورد دو صف براى شهادت، و هنگام دعا كردن مظلوم، كه حجاب از عرش برداشته مى‏شود.[ شیخ صدوق، الأمالی، ص 110، انتشارات کتابخانه اسلامیه، 1362 ش.]

4. امام صادق (علیه السلام) فرمود: امیر المۆمنین (علیه السلام) ضمن تعلیماتى كه به یارانش می داد فرمود: درهاى آسمان در پنج هنگام باز مى‏شود. هنگام آمدن باران، هنگام جهاد با دشمنان، هنگام گفتن اذان، موقع خواندن قرآن، اول ظهر، هنگام دمیدن سپیده بامدادان.[ شیخ صدوق، الخصال، ج 1، ص 303، انتشارات جامعه مدرسین، قم، 1403 ق]

5. امام صادق (علیه السلام) فرمود: سه وقت است كه در آن، حجاب و مانعی از جانب خداوند برای استجابت دعا نیست: دعا بعد از نماز واجب، هنگام فرود آمدن باران، ظاهر شدن نشانه‏اى از نشانه‏هاى قدرت پروردگار در زمین كه بر خلاف طبیعت و عادت باشد.[ شیخ طوسی، الأمالی، ص 280، انتشارات دار الثقافة، قم، 1414 ق.]

فرآوری: زهرا اجلال             

بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان


منابع:

اسلام کوئیست

سایت حوزه

پرسمان

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.