باربی در کمین است!
یادش به خیر دفترهای قدیم که نماد سادگی بودند و جملاتی مانند زگهواره تا گور دانش بجوی، تعلیم و تعلم عبادت است؛ زكات علم، آموزش آن به دیگران است روی جلد دفترها دیده می شد. یادش به خیر آن روزهایی که تصاویری ساده و دلنشین زینت بخش دفترها بود و البته بیشترشان هم فاقد تصویر بودند؛ دانش آموزان ازهمان آغازین روزهای ورود به مدرسه می آموختند که بایدازبی آلایشی وفرهنگ کشورشان الگوبرداری کنند.
اما این روزها اگر بخواهیم دفتری برای فرزندانمان بخریم انواع تصاویر جای جملات زیبا و حكیمانه روی جلد را گرفته اند. تصاویر انیمیشنی كه با فرهنگ ما جور نیستند ومردم برای خریدن لوازم تحریر کودکانشان به مشكل بر می خورند! این روزها الگوی خاصی برای خرید لوازم التحریر وجود ندارد و با توجه به تنوع این کالا در بازار،گاه خرید بسیار مشکل می شود آن هم با تصاویر نا متناسبی که درذهن بچه هاتداعی می کند پرنسس بودن وقهرمان بودن های غربی باحرکات ضدفرهنگی و خشونت چون غول سبزی به نام شرک!
این قهرمان های انیمیشنی از آن سوی آب ها، با رنگ و لعاب دلفریب، جای جملات زیبا و پرمعنی جلد دفاتر وکیف کودکان راپرساخته اند و بر روی دوش کودکان و نوجوانان ما وارد مدارس می شوند تا خدشه ای جبران ناپذیر بر اصالت فرهنگ جامعه بگذارند!؟ باربی تا کنون بیش از 500 بار در نقش ها و شخصیت های متفاوتی چون پرستار، پلیس،آموزگار،پزشک، دامپزشک، خواننده، ژیمناستیک کار، کارآگاه،مهماندار هواپیما، دزد، گدا و... عرضه شده که این شخصیت پردازی ها، برای کارکردهای تربیتی این عروسک است.
به گفته برخی جامعه شناسان و روان شناسان، بلوغ زودرس، سوءتغذیه، مصرف گرایی و تجمل، بخشی از تاثیرات فرهنگی می باشد که این عروسک به همراه خود وارد جامعه می کند. انسان زمانی كه در دوران كودكی مطلبی را فرا گیرد در ذهنش می ماند بنابراین باید این مسئله كنترل گردد و وزارت ارشاد برای تولید دفاتر با طرح های متفاوت با آموزش و پرورش هماهنگ شود. از نظر روانشناسی ثابت شده است كه نوجوانان علاقه بسیاری به الگوسازی و اطاعت از الگوها دارند و اگر نتوانیم این نیاز آنا ن را به طور سالم و بومی برآورده سازیم، آنها برای رفع این نیاز از الگوهای غیر بومی استفاده می كنند که باعث شروع تهاجم فرهنگی در این سنین می شود.
چنین تصاویری، دریچه ورودی برای آشنایی با یك فرهنگ بیگانه است؛خانواده ها بایدبدانند که الگو گیری فرزندانشان، ازهمان ابتدای ورود به مدرسه شکل می گیرد و دانش آموزان با داشته های ذهنی ازهمین لوازم وتحریر نمادی در افکار خویش و با گذشت زمان، شخصیت خود را به آن نماد نزدیک تر می کنند. استفاده از این لوازم باچنین اشکالی نوعی تقاضا برای ارتقای طبقاتی به شمار می رود و به پرستیژ اجتماعی تبدیل می شود، طوری که این موضوع در بین برخی نوجوانان و حتی کودکان به صورت یک پدیده درآمده، تا حدی که در این زمینه، فضای رقابتی را پدید آورده است. آن ها معتقدند که باید از مدل و مارک خاصی استفاده کنند، تا مورد پذیرش همسالان خود واقع شوند! وجود نوعی نگاه بیگانه پروری و ضعف هویت ملی در کشور، که شاید ازدوره قاجار به جا مانده، به اجناس و کالاهای خارجی بیشتر بها داده می شود و البته برخی تولیدات بی کیفیت داخلی نیز به این موضوع دامن زده است. بنابراین والدین با درایت و تامل باید بر مضرات استفاده از لوازم التحریر ها با آرم ها و عکس هایی که با فرهنگی ایرانی – اسلامی مغایر دارد، توجه نمایند.
نقش والدین بر تربیت فرزندان در درجه اول اهمیت قراردارد،آنان باید با بصیرت و بینش خویش بر خلاف اعتقادات دینی عمل نکنند. باتمام این تفاسیر، تصاویر قهرمانان ساختگی غربی از جمله بن تن، اسپایدر من ،برخی ازخواننده ها و ... عکس هایی هستند که بر لوازم التحریر و کیف مدرسه نقش بسته اند. خانواده ها نباید با تهیه این لوزام الگویی خیالی برای فرزندانشان ایجاد نموده وتبلیغ این کالا را رواج دهند که این کار در طولانی مدت آثار منفی درتربیت فرزندان می گذارد. دراین صورت کودکی که نمی تواند بسیاری از خوب و بدها را تشخیص دهد، برای همیشه لطمه خواهد خورد. بچه ها فطرت زیبایی پسندی دارند و این حس باید ارضا شود.
پدر و مادر نباید در مقابل حس زیبایی پسندی كودك خود مقاومت كنند بلكه باید كنترلی مناسب و به هنگامی در مقابل آن داشته باشند. حس زیبایی پسندی نباید از جانب والدین سركوب گردد برای همین زمانی كه تصاویر نامناسبی روی لوازم التحریر ها باشد و در بازار عرضه گردد والدین چاره ای جز خرید ندارند! گاهی تاکنون مشورت هایی دراین زمینه بامسئولین مربوطه صورت گرفته،اما این عمل سیستماتیك نبوده است. مسئولین فرهنگی باید بیش ازبیش به سرمایه های کشور اهمیت دهند تارفتار دختر و پسرهای ایران اصالت خویش راهمواره حفظ نمایند. والدین نیز می توانند اجناس مناسب و دور از تبلیغات انتخاب نمایند و تولید چنین اجناسی را دركشور كاهش دهند.هنرمندان نیز باید نمادهایی چون مشاهیرعلم و ادب این مرز و بوم مانند ابوعلی سینا، سنایی، خوارزمی، خواجه نصیر الدین طوسی، عطار، فردوسی، حاف، سعدی ، خیام، رستم و... تهیه كنند تا از این طریق حس زیبایی طلبی در بچه ها ارضا شود. آن گاه است که ما نیز توانسته ایم الگوهای فرهنگی خویش را به صورت كامل به فرزندانمان معرفی كرده تا آنان الگوبرداری نمایند. همان طور كه والدین دقت لازم را برای تهیه غذای كودك خویش دارند ، لازم است در تهیه لباس و خوراك فرهنگی دانش آموزان نیز دقت نمایند و به فكر سلامت روانی و خوراك فكری كودك نیز باشند. اگر می خواهیم از نمادهایی روی لوازم التحریر ها استفاده كنیم باید از دین و فرهنگ كشورمان دور نباشد.
زمانی كه كودك نقش پزشك را در بازی های خود به عهده می گیرد از طریق این الگوگیری، اجتماعی شدن را تمرین می كند. به همین جهت باید الگوهای مناسبی برای فرزندانمان فراهم سازیم تا در فرایند اجتماعی شدن و تبدیل شدن به شهروند سالم موثر باشد. مسئولین حتی می توانند با ساخت فیلم ها و انیمیشن هایی در خصوص فرهنگ خودمان كه مورد توجه کودکان ونوجوانان نیز است، از ورود فرهنگ بیگانه جلوگیری نموده و از اسطوره های ایران دراین نوع کالاها استفاده نمایند.امید که باهمکاری والدین ومسئولین بتوان با تاثیر بر افکار سرمایه های ایران بار دیگر ابوعلی سینا ها وحافظ ها بسازیم.
