تبیان، دستیار زندگی
در این هنگام که دور از خاک وطنم در چنگال این بیماری جانکاه آخرین روزهای زندگی خود را سپری می‌کنم..
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

محمدرضا پهلوی در وصیت نامه خود چه نوشت!؟


در این هنگام که دور از خاک وطنم در چنگال این بیماری جانکاه آخرین روزهای زندگی خود را سپری می‌کنم.

محمدرضا شاه

محمدرضا پهلوی (زادهء 26 اکتبر 1919 در تهران- درگذشتهء 27 ژوئیه 1980 در قاهره) از 16 سپتامبر 1941 تا وقوع انقلاب ایران در 11 فوریه 1979 پادشاه ایران بود. او با وقوع انقلاب برکنار شد و از این رو آخرین شاه نظام سلطنتی در ایران به حساب می‌آید. او صاحب عناوین «شاهنشاه» و «آریامهر» بود.

آغاز زندگی و دورهء کودکی

او در روز 4 آبان 1298 (1 صفر 1338، 2 عقرب 1298، 26 اکتبر 1919) در تهران به دنیا آمد. پدر او «رضاخان میرپنج سوادکوهی» (بعدها رضاشاه پهلوی و مادرش تاج‌الملوک آیرملو (بعدها «ملکهء مادر») بود.

محمدرضا از این پدر و مادر، دو خواهر و یک برادر به نامهای شمس(1296-1374)، اشرف (دوقلو با محمدرضا) و علیرضا (1301-1333) داشته است.

محمدرضا پس از به سلطنت رسیدن پدرش به مقام ولیعهدی رسید. تحصیل را در مدرسه نظام به همراه بیست نفر از همکلاسی های دست چین شده آغاز کردو از کودکی زبان فرانسوی را نزد پرستار فرانسوی‌اش مادام ارفع آموخت. در دوازده سالگی او را برای ادامه تحصیل به سوئیس فرستادند..

مذاکرات میان نمایندگان اشغالگران بر سر جانشینی رضاشاه مدتی به طول انجامید. گزینه اصلی بریتانیا به غیر از محمدرضا، پسر محمدحسن میرزا نوه محمدعلی شاه قاجار (ساکن انگلستان و افسر نیروی دریائی پادشاهی بریتانیا) بود. ولی در نهایت با توافق شوروی و آمریکا، محمدرضا پهلوی را به جای پدرش به سلطنت برگزیدند

جوانی و ولیعهدی

محمدرضا در 17 سالگی از سوئیس به ایران بازگشت و در دانشکده افسری تحصیل را ادامه داد. در سال 1318 با فوزیه خواهر ملک فاروق پادشاه مصر ازدواج کرد.

طی این دوره از زندگی، محمدرضا به تدریج در کنار رضاشاه با فنون سلطنت و رموز سیاست آشنا میشد و جلسات روزانه منظمی میان آنان برقرار بود.

محمدرضا شاه -پهلوی

رسیدن به سلطنت

در سوم شهریور 1320 کشور ایران بوسیله قوای سه کشور انگلستان، شوروی و آمریکا اشغال گردید. رضاشاه دستور مقاومت داد و فرماندهی کل قوا و مسئولیت دفاع از تهران را به ولیعهدش واگذار نمود. محمدعلی فروغی از جانب انگلستان قول مساعد برای حفظ مقام سلطنت در خانواده پهلوی را به رضاشاه داد و سرانجام در روز پنجم شهریور دستور عدم مقاومت به تمام واحدها ابلاغ شد.

مذاکرات میان نمایندگان اشغالگران بر سر جانشینی رضاشاه مدتی به طول انجامید. گزینه اصلی بریتانیا به غیر از محمدرضا، پسر محمدحسن میرزا نوه محمدعلی شاه قاجار (ساکن انگلستان و افسر نیروی دریائی پادشاهی بریتانیا) بود. ولی در نهایت با توافق شوروی و آمریکا، محمدرضا پهلوی را به جای پدرش به سلطنت برگزیدند. رضاشاه پهلوی توسط انگلستان از سلطنت برکنار و به جزیره موریس و سپس به افریقای جنوبی تبعید شد.

اقدامات  شاه

حقوق بشر و سیاست داخلی!

در دوران اولیه سلطنت وی و تا پیش از کودتای 28 مرداد وی مخالفت چندانی با فعالیت حزبی و سیاسی در کشور نداشت و نشریات از آزادی نسبی برخوردار بودند.این آزادی در دوران نخست وزیری محمد مصدق به اوج خود رسید.اما پس از کودتای 28 مرداد تا پایان دوران سلطنت وی فعالیت جبهه ملی ، حزب توده و بسیاری دیگر از احزاب کشور ممنوع شد و روزنامه ها و نشریات نیز به شدت تحت فشار و سانسور قرار گرفتند.فعالیت سیاسی به احزاب ایران نوین و ملیون ( و دو حزب کوچک دیگر) محدود شد. شاه در سال 1353 همان دو حزب را نیز منحل و حزب رستاخیز را تاسیس کرد. وی طی سخنانی گفت که هر کس مایل نیست به عضویت حزب رستاخیز درآید یا بطور رایگان پاسپورت گرفته و از ایران برود و یا جایش در زندان است.

انقلاب سفید

محمد رضا شاه پهلوی در ژانویه سال 1962 به انجام اصلاحاتی پرداخت که بعدها به طور رسمی «انقلاب سفید» یا «انقلاب شاه و مردم» نام گرفت.مهمترین این اصلاحات، تصویب قانون اصلاحات ارضی و اعطای حق رأی برای اولین بار در تاریخ به زنان ایرانی بود.

محمد رضا پهلوی چنان به تخت شاهی خود تکیه داده بود که فکر می‌کرد تا ابد پادشاهی را از آن خود کرده است اما امام خمینی رهبری قیام و به پاخیزی را عهده دار شدکه رژیم محمدرضا پهلوی را سرنگون ساخت

سایر اقدامات

- انعقاد معاهده الجزایر و تعیین خط مرزی ایران و عراق و تثبیت حاکمیت ایران در آب‌های اروندرود

- حضور نظامی ایران در جزایر ایرانی ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک

- برگزاری جشن‌های 2500 ساله شاهنشاهی ایران

- تغییر مبدا تاریخ ایران از هجری خورشیدی به تاریخ شاهنشاه

- افزایش سطح قدرت نظامی ارتش ایران

- مشارکت در تأسیس اوپک

- توسعه نیروهای نظامی ایران

- تأسیس سازمان انرژی اتمی ایران

- تاسیس مجلس سنا

- رفع اختلافات مرزی در مرزها- پیمان مثلثی عراق - ترکیه -ایران

- ایجاد تاسیسات زیربنایی همچون سدها و فرودگاه‌ها و دانشگاه‌های مختلف

- تاسیس سازمان اطلاعات و امنیت کشور (ساواک)

محمدرضا شاه

انقلاب 1357 و ترک ایران

محمد رضا پهلوی چنان به تخت شاهی خود تکیه داده بود که فکر می‌کرد تا ابد پادشاهی را از آن خود کرده است اما امام خمینی رهبری قیام و به پاخیزی را عهده دار شدکه رژیم محمدرضا پهلوی را سرنگون ساخت. این جنبش که با قیام 15 خرداد 1342 خورشیدی آغاز شد، سرانجام منجر به بیرون رفتن محمدرضا پهلوی از کشور (به پیشنهاد آمریکا)در تاریخ 26 دی گردید و سرانجام در 22 بهمن 1357 خورشیدی رزیم شاهنشاهی ایران  سرنگون شد.

سرانجام شاه پس از خروج از کشور ابتدا مدتی را در منطقه ماند، به امید آنکه مجددا به حکومت بازگردد. با شدت یافتن بیماری سرطان تحال، وی مجبور شد بر خلاف تمایل دولتمردان آمریکا، برای درمان پزشکی به مرکز سرطان مموریال اسلون-کترینگ در ایالات متحده امریکا برود. او در سن 61 سالگی در 5 مرداد 1359 (27 ژوئیه 1980) در اثر بیماری ماکرو گلوبولینمی والدنشتروم در مصر درگذشت. جسد وی در مسجد الرفاعی مصر دفن شده‌است و این وصیت نامه پس از مرگ محمدرضا توسط فرح پهلوی قرائت گردید:

در این هنگام که دور از خاک وطنم در چنگال این بیماری جانکاه آخرین روزهای زندگی خود را سپری می‌کنم، به عنوان پادشاه ایران زمین این پیام را به ملتم که در شوم‌ترین دوران تاریخی وطنش روزگار تیره‌ای را میگذراند می‌فرستم. همانند هر مسلمان معتقدی که در آستانه مرگ از وجدان پاک و صفای کامل روح برخوردار است، خداوند بزرگ را به شهادت می‌طلبم، از آن وقت که صرفا به خاطر جلوگیری از خون‌ریزی هموطنانم ناچار خاک ایران را ترک کردم آنی از فکر سیه‌روزی تدریجی ملتم، و مخصوصا آندوه رقت بار شهادت وطن پرستان با نام و گمنامی که سینه‌های فراخ خود را در مقابل جوخه‌های آتش جلادان قرار دادند، فارغ نبوده و با تار و پود وجودم این رنج‌ها را احساس کردم... شگفت اتفاقی، که در همان لحظاتی که قلب من از حرکت می‌ایستد، قلوب افسران دلاور ارتش نیز که در تکاپوی نجات وطن بودند، پیاپی آماج گلوله‌های دشمنان ایران قرار می‌گیرند و برای این‌که چنین پیوندی جاودان ماند توصیه می‌کنم که بعد از نجات کشورم، کالبدم در گورستان این شهیدان جانباخته وطن، مدفون گردد... من در این دقایق واپسین شیرینی خاطرات افق ایران عزیز را که به آن عشق می‌ورزم در برابر تلخی زهراگین مرض جانسوز قرار داده‌ام. خاطره شالیزارهای کرانه‌های دریای خزر، و مرغزارهای دیلم، خاطره قله‌های پربرف سهند و سبلان آذربایجان، خاطره کوهستان‌های سبز و خرم زاگرس کردستان، و هامون‌های عریان بلوچستان، خاطره اروندرود خوزستان و هیرمند سیستان، خاطره دشت ارژن فارس، خاطره حاشیه‌های کویر سوزان خراسان و کرمان، خاطره شهرک‌ها و دهستان‌های ساحلی خلیج فارس، خاطره کوچ عشایر دلیر و فداکارو بطور کلی با اندیشه همه گوشه و کنار آن سرزمین مقدس و مردم پرتلاش و پرتوان آن، چشم از جهان فرو می‌بندم.

فرآوری : طاهره رشیدی

بخش تاریخ ایران و جهان تبیان


منابع : 1- حبرگزاری فارس / 2- ویکی پدیا / 3- دانشجو