لذت مشترک خانه‌ی ما

عشق به مطالعه، دنیایی از یادگیری و فهم را به روی انسان می گشاید. و کسانی که لذت ناشی از این فهم را چشیده اند، اعتراف می کنند که با چیزی قابل مقایسه نیست! با چند روش ساده میتوانید دریچه این دنیای شیرین را به روی کودکتان باز کنید!

لذتی مشترک!

**  بگذارید فرزندتان ببیند که شما مطالعه می کنید: روش الگوگیری یکی از مۆثرترین روشها برای آموختن هر رفتاری است.

** اطلاعاتی که از مطالعه به دست می آورید را در اختیار اعضای خانواده قرار دهید: با این کار، فرزندتان متوجه فواید ناشی از مطالعه می شود.

** با صدای بلند بخوانید: گاهی خواندن خبری کوتاه از یک روزنامه با صدای بلند،  می تواند توجه فرزندان را به خواندن جلب کند.

** خانوادگی بخوانید: می توانید بخشی جالب از روزنامه را خانوادگی بخوانید. یا وقتی اعضای خانواده جمعند، شعری از حافظ را خوانده و از فرزندتان بخواهید که غزل بعدی را او بخواند.

**  درباره مطالب مورد علاقه خود در خانواده صحبت کنید: وقتی از آنچه که دوست دارید صحبت می کنید، نوعی شور و شوق در وجودتان هست که شنونده به خوبی آن را درک میکند و چه بسا او را نیز به شوق می آورد.

** برای خواندن، دلیل بیاورید: اگر کتابی را مفید می دانید و میخواهید که فرزندتان نیز آن را بخواند، دلیل مفید بودن آن را بیان کنید . مثلاً آشپزی را تسهیل میکند، یا در تعمیر وسایل منزل کمک کننده است، یا نوعی هنر و کار دستی آموزش می دهد، یا حتی در آینده شغلی یا تحصیلی مۆثر واقع میشود و...

امیر مۆمنان (ع) می فرماید: «بهترین آموختنی ها برای جوانان و نوجوانان، چیزهایی است که در بزرگسالی به آن نیازمند می شوند.» ^[1]

مطالب خواندنی، در دسترس باشد:

** در خانه تان همیشه مقداری کتب و مجلات خواندنی نگه دارید.

** این مطالب را در کتابخانه یا قفسه ای در دسترس نگهداری نمایید، نه در کارتونی در انباری! یا لا به لای کتابها و جزوه های خاک گرفته ی ته کشو!

** هر جایی که می روید ، کتابی جیبی و کوچک به همراه خود داشته باشید: وقتی پشت ترافیک یا چراغ قرمزی با چند دقیقه گیر افتاده اید، بهترین گزینه برای جلوگیری از کلافگی، مطالعه ی کتابی کوچک و در عین حال جذاب است. البته مراقب باشید آن قدر جذاب نباشد که با سبز شدن چراغ هم نتوانید از آن دل بکنید!! این روش هم شما را سرگرم می کند هم کودکتان، نشاط ناشی از مطالعه را به چشم خود می بیند.

** به عنوان پاداش، به فرزندتان کتاب یا مجله هدیه دهید: بگذارید فرزندتان ، کتاب را به عنوان هدیه ای ارزشمند ، باور کند. خودتان قضاوت کنید ، آیا خرید شکلات و پفک ، برای سلامت جسم و روح کودکتان مفید تر است یا کتاب؟

** مشترک مجلات کودک و نوجوان شوید: از نظر علمی ثابت شده است که مطالعه ی مجلاتی که به سنین خاصی، اختصاص دارند، برای افراد آن سن، احساس مشارکت جمعی و لذتِ همراهی با دیگران را به همراه میاورد. با انتخاب مجله ی مناسب، می توانید خاطر جمع باشید که کودکتان هم مفهوم مشارکت جمعی را درک می کند، هم احساس استقلال و تمایز از بزرگسالان را در محیطی سالم تجربه می کند.

** هر از گاهی، خانوادگی به کتابخانه محل مراجعه کنید. از کودکی ، فرزندتان را با محیط کتابخانه و عضویت در آن، آشنا کنید. روزی رسول خدا (ص) وارد مسجد شد و دوگروه را دید. عده ای مشغول درس و بحث معارف دینی ، و عده ای مشغول دعا. آن حضرت فرمود: هر دو مجلس، فرجامی نیک دارند. در یکی خدا را می خوانند و در دیگری دانش دین می آموزند و به ناآگاهان، می آموزند. این مجلس، برتری دارد و من برای تعلیم فرستاده شده ام. سپس در کنار آنها (گروهی که مشغول علم آموزی بودند) نشست.^[2]

** نمایشگاه سالانه ی کتاب تهران را از دست ندهید: حضور فرزندان در محیطی فرهنگی مانند نمایشگاه کتاب، و مشاهده ی افراد دیگری که علیرغم خستگی، مشتاقانه در غرفه ها به جستجوی کتاب می پردازند، می تواند ارزش و اهمیت مطالعه را عیناً به او نشان دهد و شوق او را به مطالعه افزایش دهد. گذشته ازین، مطالعه کتابی که با زحمت خودش، از بین هزاران کتاب، پیدا کرده و خریده است، لذت فراوانی را به او هدیه می کند.

** از کتابهایی که موضوع آنها، جشن های ملّی و مذهبی است، را در اختیار او قرار دهید: این کار باعث می شود که فرزندتان با مشاهده ی جشنها در جامعه، علت آن را هم بداند و همین أمر او را یک سر و گردن از همسالانش بالاتر می برد! می توانید چهره ی هیجان زده ی او را تصور کنید وقتی که با ذوق و شوق فراوان، از فلسفه و تاریخِ پشت این جشن، برای دوستانش، نطق می کند!

رفتار بچه ها را اصلاح کنید:

** قبل از هر چیز مطمئن شوید که فرزندتان، آمادگی مطالعه را دارد. هرگز او را مجبور به خواندن نکنید.

**موضوعات مختلفی را در دسترس بچه ها قرار دهید تا خودشان ، به موضوعی علاقمند شوند و آن را دنبال کنند.

** به بچه های قبل از سن دبستان، اجازه دهید که قصه ها را از روی تصاویر کتاب، تعریف کنند و جلوی خلاقیتشان را نگیرید.

**  از بچه ها بخواهید پس از شنیدن داستان، دوباره آن را تعریف کنند یا اگر مایلند خلاصه نویسی کنند. اگر چند کودک هم سن و سال دارید می توانید از آنها بخواهید نقشها را تقسیم کرده و آن را بازی کنند.

** از بچه ها بخواهید داستان را ارزیابی یا نقد کنند: حواستان باشد قرار نیست کودک شما، نقد حرفه ای کند! هدف، این است که بدانید چقدر از داستان را واقعاً فهمیده و اینکه این نقدها، تمرینی باشد برای اینکه در آینده، حرف هر کسی را بی چون و چرا قبول نکند و قدرت تحلیل داشته باشد.

حواستان به خودتان هست؟

** اگر از مطالعه لذت بردید، آن را بیان کنید. حتی اگر آن، یک جمله در کل یک کتاب 300 صفحه ای باشد!

**  خود را محدود به کتابهای خاصی نکنید. افق دیدتان را گسترش دهید و علم، را محدود در یکی دو کتاب ندانید!امام علی (ع) می فرماید : «حکت را فراگیر. هر چند از مشرکین باشد.» ^[3]

** محیطی مناسب برای خواندن فراهم کنید.

**حواستان به میزان ساعتی باشد که تلویزیون روشن است.

**با معلم فرزندتان در تعامل باشید.

**تفاوت های بین بچه هایتان را به رسمیت بشناسید. همه انگشتهای یک دست، شبیه هم نیستند!** خونسرد و آرام باشید و یادتان باشد ورود فرزندتان به دنیای آموختن، آنقدر با ارزش و جذاب هست که ارزش کمی صبر و تحمل شما را داشته باشد.

کتاب بهترین دوست هر انسان و راهگشای مسیر زندگی است. عادت به مطالعه را از همان کودکی در فرزندتان، ایجاد کنید.

پی نوشت‌ها:

[1] مفاتیح الحیاه . ص 77

[2] مفاتیح الحیات . فصل دوم. ص 77

[3] مشکاه الانوار . ص 134