روسیه،سلاح شیمیایی و كشتار مردم سوریه

چند روز گذشته پس از جدی شدن احتمال حمله نظامی آمریكا به صورت محدود به سوریه، مخالفت‌های گسترده ای از سوی كشورهای مختلف و اعضای شورای امنیت در این مورد مطرح شد. نتیجه این مخالفت‌ها عقب‌نشینی اوباما از موضع خود برای حمله به سوریه بود. واگذاری تصمیم به حمله به كنگره آمریكا نشان از واهمه دولت امریكا از ورود به نبردی جدید در خاورمیانه داشت و اوباما سعی داشت از طریق این اقدام، كنگره را درگیر این تصمیم كند و خود تنها متهم این جریان نباشد؛ این اقدام از سوی اوباما در حالی صورت گرفت كه بر اساس قانون اساسی آمریكا وی می تواند به تنهایی در مورد اقدام نظامی تصمیم گیری كند و نیازی به رای و اجازه كنگره و سنا ندارد. رایزنی های مستمر روسیه و آمریكا و روسیه و سوریه و نیز آمریكا با سوریه و همچنین اقدامات موثر بین‌المللی ایران و برخی كشورهای منطقه، سبب شد كه تا حدودی صدای ناقوس جنگ كم توان تر شود و زمینه را برای توافقات سیاسی فراهم آورد. ابتكار عمل را این بار روسیه بر عهده گرفت و با ارائه طرحی در مورد كاهش تسلیحات شیمیایی سوریه، عملا آمریكا را در حاشیه قرار داد.

قبول این طرح از سوی دولت سوریه نیز نشان داد كه طرفین بر تداوم مذاكرات و اتخاذ راه‌حل های سیاسی و دیپلماتیك تاكید دارند. این اقدام حكایت از این داشت كه سوریه بر خلاف ادعاهای آمریكا سر جنگ با كسی را ندارد و تنها در تلاش است استقلال و تمامیت ارضی كشورش كه توسط عده ای تروریست و حامیان عرب متحجر آنها به گروگان گرفته شده است را، حفظ كند.مرحله اول این طرح ناظر بر عضویت سوریه در سازمان منع تکثیر سلاح‌های شیمیایی و پیوستن به کنوانسیون منع استفاده از این سلاح‌هاست. این اقدام با استقبال اتحادیه اروپا و اكثریت كشورها واقع شد و سازمان منع تکثیر سلاح‌های شیمیایی اعلام کرد كه ظرف هفته جاری نشستی را برای بررسی درخواست سوریه جهت عضویت در این سازمان برگزار می‌کند.

نخستین گام در این زمینه از سوی سوریه برداشته شد و همین گام عاملی بود كه باعث شود اوباما از كنگره بخواهد رای‌گیری در این مورد را به تعویق بی‌اندازد. البته این رویكرد به مذاق بسیاری از جنگ طلبان امریكایی خوش نیامد و باعث نشد كه‌ آنان ذره‌ای از موضع خود عقب‌نشینی كنند.

در گام‌های بعدی سوریه به سازمان ملل اجازه خواهد دارد كه از ذخائر و مراكز تولید این سلاح‌ها بازدید كند و در نهایت با كنترل این سلاح‌ها، زمینه‌های نابودی آنها را فراهم آورد. قطعا این مساله به دغدغه آمریكا در مورد استفاده از این سلاح‌ها پاسخ خواهد داد؛ مگر اینكه بهانة جویی‌های تازه‌ای در میان باشد.این اقدام سوریه همزمان شد با ارسال سلاح‌های جدید و با توان بالا به نیروهای مخالف بشار اسد برای بالا بردن توان نظامی آنها و همسنگ كردن توان آنان با توان ارتش سوریه. به هر روی این ابتكار عمل سوریه كه مورد اقبال بسیاری از كشورها واقع شد می تواند تا حد زیادی دغدغه‌های كشورهای مختلف در مورد استفاده از این سلاح‌ها و در اختیار گرفتن آنها توسط تروریست‌ها را پاسخ دهد اما هیچگاه عطش آمریكا برای تسلط بر منطقه و تحقق رویای خاورمیانه جدید را فرونخواهد نشاند. تصمیم امریكا برای حمله به سوریه، سواحل دریای مدیترانه را به توقف گاه ناوهای رزمی كشورهای مختلف تبدیل كرده و این منطقه را به انبار باروتی تبدیل كرده است كه آینده‌ آن نامعلوم است.

ادعاهای اولاند، رئیس جمهور فرانسه در مورد باقی بودن حمله نظامی به سوریه، باعث شده است كه تنش در این منطقه حساس فروكش نكند و باعث شود اوضاع بی‌ثبات این منطقه از گذشته نیز بی‌ثبات تر شود. جالب آنكه تنها چیزی كه امروز مورد توجه مدعیان حقوق بشر قرار نگرفته است، اوضاع انسانی وخیم این كشور است كه پس از دوسال و در آستانه فرارسیدن فصل سرما، شرایط نابسامانی در آن حاكم است. در هر حال طرح روسیه شاید تا حدودی بتواند جلوی جنگ در این منطقه و درگیری نظامی با دولت سوریه را كاهش دهد، اما قطعا اوضاع داخلی سوریه و اقدامات تروریست‌ها را تغییر نخواهد داد. افزایش حجم پناهندگان و كشتار مردم بی‌پناه سوریه كماكان ادامه خواهد یافت و به نظر می‌رسد با فروكش كردن زمزمه‌های حمله‌ آمریكا به سوریه، ناقوس كشتار مردم این كشور با حمایت دولت‌های مدعی حقوق بشر بیشتر به گوش برسد.